Nhận xét về dự thảo luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Thị Thủy cho rằng, việc dự thảo luật bổ sung quyền của phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể người là nội dung rất quan trọng.
“Đây là quyền mới, có ý nghĩa nhân đạo, thể hiện sự tiến bộ của pháp luật Việt Nam, đồng thời tiệm cận với quy định của nhiều nước trên thế giới. Qua nghiên cứu, tham khảo luật thi hành án hình sự của một số nước cũng như trong quá trình làm việc với các cơ quan có thẩm quyền của các nước bạn, chúng tôi thấy rằng ở nhiều quốc gia có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển, quyền này đã được quy định và thực hiện từ lâu”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu ý kiến.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho rằng, để thực hiện được quyền này không chỉ dựa vào nguyện vọng của phạm nhân mà còn phải bảo đảm các điều kiện về y tế và các điều kiện khác. Hiện nay, điều kiện kinh tế, y tế của nước ta đã cho phép việc thực hiện quyền này. Như vậy, quy định quyền về quyền hiến mô, bộ phận cơ thể người cần được gắn với khả năng bảo đảm điều kiện để thực hiện, có hướng dẫn và kiểm soát chặt chẽ.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Thị Thủy cho rằng, việc dự thảo luật bổ sung quyền của phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể người là nội dung rất quan trọng.
“Khi chúng tôi đi giám sát, đoàn công tác của Ủy ban đã khảo sát tại một số trại giam, không ít phạm nhân bày tỏ nguyện vọng được hiến mô, bộ phận cơ thể người. Họ mong muốn đóng góp, giúp đỡ cộng đồng hoặc chỉ đơn giản là muốn giúp người thân đang ốm đau, bệnh tật. Chúng tôi thấy việc Chính phủ, Bộ Công an đề xuất bổ sung quyền này vào dự thảo luật là phù hợp, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của phạm nhân, đồng thời phù hợp với điều kiện phát triển y tế, kinh tế hiện nay của đất nước”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nói.
Tuy nhiên, đại biểu cũng lưu ý vì đây là đối tượng đặc thù, người đang chấp hành án phạt tù, bị tước quyền tự do, đang cách ly khỏi xã hội, nên việc quy định phải hết sức chặt chẽ.
Đại biểu cho rằng, cần có quy định chi tiết về điều kiện, trình tự, thủ tục, trách nhiệm của các cơ quan có liên quan. Đặc biệt, quy định rõ về trách nhiệm của cơ sở y tế trong việc kiểm tra, kết luận về tâm lý và thể trạng của phạm nhân. Sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể, phạm nhân vẫn phải bảo đảm đủ điều kiện sức khỏe để tiếp tục chấp hành hình phạt tù, vì họ vẫn phải thực hiện bản án mà tòa án đã tuyên.
Vì đây là nội dung phức tạp, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị bổ sung thêm một khoản trong điều 53 quy định về trách nhiệm kiểm sát của Viện Kiểm sát nhân dân trong vấn đề này, để việc thi hành được chặt chẽ hơn. Viện Kiểm sát cần tham gia chứng kiến, lập biên bản và giám sát toàn bộ quá trình thực hiện quyền hiến mô, bộ phận cơ thể người của phạm nhân, vừa bảo đảm nguyện vọng của phạm nhân, vừa bảo đảm trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan quản lý trại giam.
Đại biểu Trần Đình Chung (đoàn Đà Nẵng) cho rằng quy định: Phạm nhân có quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể; được hưởng chế độ, chính sách theo quy định pháp luật về hiến mô, bộ phận cơ thể người là một điểm mới của dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) và thể hiện tính nhân văn.
Đại biểu Trần Đình Chung cho rằng, phạm nhân có quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể là một điểm mới của dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) và thể hiện tính nhân văn. Ảnh Quốc hội
“Việc bổ sung quyền này của phạm nhân trong dự thảo luật đã cụ thể hóa Hiến pháp và thể hiện tính nhân văn, nhân đạo của Nhà nước ta cũng như tạo cơ sở pháp lý cho người chấp hành án phạt tù có thể đóng góp cho xã hội cũng như chuộc lại những lỗi lầm của mình; đồng thời đáp ứng nhu cầu của phạm nhân trong thực hiện nguyện vọng cá nhân, tạo điều kiện để phạm nhân có động lực phấn đấu cải tạo lao động, sớm được tái hòa nhập cộng đồng”, đại biểu đoàn Đà Nẵng nêu ý kiến.
Đại biểu Hoàng Văn Liên (đoàn tỉnh Tây Ninh) cũng đánh giá, quy định được hiến mô, bộ phận cơ thể của phạm nhân thể hiện được tính nhân đạo, nhân văn sâu sắc, đồng thời tạo cơ hội cho phạm nhân được cống hiến cho gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên, để bảo đảm sự khả thi, đại biểu đoàn Tây Ninh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan thẩm tra xem xét, quyết định theo hướng cho phép phạm nhân hiến mô, bộ phận cơ thể nhằm cứu chữa thân nhân của họ. Đồng thời, kèm theo điều kiện chặt chẽ như: phạm nhân tự nguyện, hoàn toàn không vì mục đích lợi nhuận, tự chịu chi phí, đủ điều kiện về sức khỏe và thời gian chấp hành án phạt tù còn lại phải ngắn (không quá 3 năm).
Đại biểu Quốc hội thảo luận tổ ngày 4/11. Ảnh Quốc hội 
Đại biểu Cao Mạnh Linh (đoàn Thanh Hóa) cũng cho rằng, quy định cho phép phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể thể hiện chính sách nhân đạo của nhà nước. Tuy nhiên, việc hiến mô, bộ phận cơ thể người có thể sẽ ảnh hưởng đến điều kiện sức khỏe của phạm nhân trong quá trình chấp hành án nên đại biểu đề nghị đánh giá kỹ tác động của chính sách và quan tâm đến việc bảo đảm sức khỏe của phạm nhân sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể, không ảnh hưởng đến quá trình chấp hành án phạt tù, đồng thời bảo đảm thực hiện đầy đủ quyền nghĩa vụ của họ trong thời gian thi hành án.
Nguyễn Vân/VOV.VN