Cho thuê lưu trú ngắn hạn trong chung cư: TPHCM muốn làm bài bản

7 giờ trướcBài gốc

TPHCM chọn thử nghiệm trước khi mở rộng mô hình cho thuê lưu trú ngắn hạn trong căn hộ chung cư. Ảnh: LÊ VŨ

Những năm gần đây, việc cho thuê căn hộ ngắn hạn qua các nền tảng như Airbnb, Booking, Agoda... đã trở nên phổ biến ở TPHCM. Nhiều khách du lịch, chuyên gia nước ngoài, doanh nhân lựa chọn hình thức này vì sự tiện nghi và linh hoạt. Chủ sở hữu căn hộ cũng coi đây là kênh khai thác mang lại lợi nhuận cao hơn so với cho thuê dài hạn. Tuy nhiên, hoạt động này chủ yếu diễn ra tự phát, trong khi các quy định hiện hành chưa bao quát đầy đủ. Hệ quả là người kinh doanh thiếu hướng dẫn rõ ràng, còn cơ quan quản lý khó kiểm soát, nhất là về an toàn, nghĩa vụ thuế và quyền lợi của cư dân.

Theo văn bản kết luận của Phó chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường, trước mắt, thành phố tập trung vào hai hướng xử lý.

Thứ nhất, với các căn hộ thuộc chung cư có mục đích sử dụng hỗn hợp và có nhu cầu cho thuê lưu trú du lịch, Sở Xây dựng sẽ chủ trì, phối hợp với Sở Tư pháp rà soát đầy đủ các quy định pháp luật liên quan, bao gồm Luật Nhà ở, Luật Cư trú, Luật Du lịch, các quy định về phòng cháy chữa cháy, đăng ký kinh doanh, kê khai và đăng ký thuế, xuất hóa đơn, bảo đảm an ninh trật tự... Trên cơ sở đó, sẽ ban hành văn bản hướng dẫn điều kiện cần và đủ để được phép sử dụng căn hộ chung cư cho thuê lưu trú du lịch. Cùng với đó, Sở Xây dựng phối hợp với Công an thành phố và UBND các phường, xã rà soát, công bố danh mục các chung cư đủ điều kiện. Đây sẽ là danh sách chính thức, giúp người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý có căn cứ rõ ràng khi triển khai.

Thứ hai, với các chung cư không có mục đích sử dụng hỗn hợp, Sở Xây dựng phối hợp Sở Du lịch nghiên cứu, đề xuất UBND thành phố báo cáo cấp có thẩm quyền để lập đề án riêng, tìm giải pháp khai thác phục vụ phát triển kinh tế, du lịch của thành phố, đồng thời bảo đảm an ninh, an toàn cho cư dân.

Chỉ đạo của lãnh đạo TPHCM là bước khởi đầu quan trọng để đưa một mô hình kinh tế chia sẻ vào khuôn khổ pháp luật. Câu trả lời sẽ đến sau giai đoạn thí điểm. Nếu thành công, TPHCM không chỉ hợp pháp hóa một kênh lưu trú mới mà còn chứng minh rằng đô thị hoàn toàn có thể vừa đổi mới sáng tạo, vừa giữ vững an toàn và lợi ích hài hòa cho cư dân, doanh nghiệp và nền kinh tế.

Nếu được quản lý hợp pháp, hoạt động cho thuê lưu trú ngắn hạn trong chung cư có thể mang lại nhiều lợi ích. Trước hết, đây là cách tận dụng quỹ nhà ở sẵn có. TPHCM có hàng trăm tòa chung cư ở vị trí trung tâm hoặc gần các khu du lịch, thương mại. Nhiều căn hộ được đầu tư nội thất đầy đủ, tiện nghi không thua kém khách sạn. Khi đưa vào khai thác lưu trú du lịch, chúng sẽ góp phần tăng nguồn cung, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách thuê.

Hoạt động này cũng tạo thêm thu nhập cho chủ sở hữu và đóng góp vào ngân sách qua các khoản thuế, phí. Với mức giá hợp lý, căn hộ lưu trú ngắn hạn còn thu hút nhóm khách lưu trú dài ngày - nhóm có xu hướng chi tiêu nhiều cho ăn uống, mua sắm, giải trí, từ đó lan tỏa lợi ích sang các ngành dịch vụ khác.

Đồng thời, mô hình này phù hợp với xu hướng kinh tế chia sẻ, tận dụng tài sản nhàn rỗi để tạo giá trị mới. Thực tiễn quốc tế cho thấy, khi được quản lý minh bạch, loại hình này có thể trở thành một phần chính thức của thị trường lưu trú đô thị.

Tuy vậy, mô hình này cũng đối diện nhiều thách thức, mà thực tế thời gian qua, nhiều ý kiến đã đề xuất cấm cho thuê căn hộ chung cư để lưu trú vì những hệ lụy của nó. Xung đột lợi ích giữa cư dân và người kinh doanh lưu trú là vấn đề dễ phát sinh nhất. Chung cư được xây dựng để ở, khi một số căn hộ chuyển sang kinh doanh lưu trú, môi trường sống có thể bị ảnh hưởng: khách ra vào liên tục, tiếng ồn, thay đổi mật độ sử dụng thang máy, bãi xe. Nếu không có sự đồng thuận của cư dân, mâu thuẫn dễ nảy sinh.

Bên cạnh đó, an ninh, an toàn và phòng cháy chữa cháy là yếu tố không thể xem nhẹ. Khách lưu trú ngắn hạn thường thay đổi liên tục, đòi hỏi cơ chế kiểm soát chặt chẽ hơn về khai báo cư trú, phòng cháy, bảo hiểm, vệ sinh môi trường. Ngoài ra, nguy cơ thất thu thuế và cạnh tranh không công bằng với các cơ sở lưu trú truyền thống cũng hiện hữu nếu hoạt động cho thuê không kê khai, nộp thuế đầy đủ.

Để xử lý đồng thời cơ hội và thách thức, TPHCM chọn thử nghiệm trước khi mở rộng. Giai đoạn thí điểm sẽ giúp trả lời nhiều câu hỏi: liệu mô hình này có thực sự đáp ứng nhu cầu lưu trú mà không gây xáo trộn đời sống cư dân? Hệ thống quản lý, giám sát của chính quyền địa phương và ban quản trị chung cư có đáp ứng được yêu cầu không? Lợi ích kinh tế thu được có tương xứng với chi phí quản lý và rủi ro tiềm ẩn hay không? Trong thời gian thí điểm, các điều kiện, quy trình và chế tài sẽ được áp dụng nghiêm ngặt. Vi phạm về an ninh, phòng cháy chữa cháy, thuế... có thể dẫn tới đình chỉ áp dụng cơ chế thí điểm đối với căn hộ vi phạm.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, nhiều thành phố lớn đã trải qua giai đoạn điều chỉnh mạnh sau khi mô hình Airbnb bùng nổ. New York yêu cầu chỉ được cho thuê ngắn hạn nếu chủ nhà cũng ở trong căn hộ. Barcelona áp dụng giấy phép đặc biệt và giới hạn số ngày cho thuê trong năm. Tokyo tích hợp quản lý lưu trú ngắn hạn vào hệ thống khai báo trực tuyến và kiểm tra định kỳ. Điểm chung là khung pháp lý phải rõ ràng và cơ chế giám sát phải hiệu quả. Nếu thiếu một trong hai, mô hình dễ rơi vào tình trạng mất kiểm soát hoặc gây phản ứng trong cộng đồng.

Để mô hình này trở thành một phần hợp pháp và bền vững của thị trường lưu trú đô thị, TPHCM cần bảo đảm ba yếu tố then chốt. Thứ nhất, bảo vệ môi trường sống của cư dân, trong đó đồng thuận của cư dân phải là điều kiện tiên quyết, phí quản lý tăng thêm cho căn hộ kinh doanh phải được công khai minh bạch. Thứ hai, minh bạch nghĩa vụ tài chính, bảo đảm mọi chủ hộ kinh doanh lưu trú kê khai và nộp thuế đầy đủ, tương tự các cơ sở lưu trú khác. Thứ ba, ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả quản lý, từ khai báo lưu trú trực tuyến, giám sát an ninh qua camera đến kết nối dữ liệu với cơ quan chức năng.

An Nhiên

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/cho-thue-luu-tru-ngan-han-trong-chung-cu-tphcm-muon-lam-bai-ban/