Giáo viên Trường THPT Việt Bắc hướng dẫn học sinh ôn tập kiến thức môn Lịch sử
Ở mỗi hoàn cảnh khác nhau, mỗi thầy cô giáo ở mỗi cấp học đều có một cách thể hiện trách nhiệm với nghề của mình. Từ những lớp học nơi trung tâm đến những phòng học vùng cao, thầy cô luôn bền bỉ đồng hành cùng học sinh, tạo nên những câu chuyện giản dị nhưng giàu ý nghĩa, góp phần hình thành giá trị cốt lõi của ngành.
Thầy cô không chỉ là người truyền dạy kiến thức mà còn là chỗ dựa tinh thần, là nguồn khích lệ để các em vượt qua những thời điểm dễ tổn thương nhất của tuổi trẻ. Ở Trường THPT chuyên Chu Văn An, cô giáo Vi Minh Hiền là một ví dụ điển hình. Sự mẫu mực của cô không thể hiện bằng sự nghiêm khắc hay những yêu cầu khắt khe, mà từ thái độ kiên trì, cách cô lắng nghe học trò về những câu chuyện riêng. Không ít em tìm đến cô để giãi bày những áp lực điểm số, nỗi tự ti hay những lo âu âm thầm của tuổi mới lớn. Ở mỗi trường hợp, cô Hiền không vội vàng đánh giá mà để học sinh tự nói hết, rồi từ đó giúp các em nhận diện vấn đề và tìm cách vượt qua.
Chính hành trình âm thầm ấy đã trở thành chất liệu để học trò thực hiện video “Khối rubik và cô”, tác phẩm đạt giải nhất cuộc thi “Thầy cô trong mắt em” năm học 2024 - 2025. Trong video, các em ví cô Vi Minh Hiền như người giúp “sắp lại những mảnh rubik rối rắm của tuổi trẻ”, một hình ảnh giản dị nhưng phản ánh đúng vai trò của cô trong việc gỡ từng nút thắt tâm lý cho học sinh. Giá trị của tác phẩm không nằm ở giải thưởng mà ở thông điệp được gửi gắm: đôi khi, điều học trò cần nhất là sự thấu hiểu và một niềm tin đặt đúng lúc từ thầy cô để tìm lại hướng đi của mình.
Cũng bằng sự thấu cảm ấy, cô giáo Nguyễn Thị Ngọc Thủy ở Trường THPT Hữu Lũng đã trở thành điểm tựa đối với một nữ sinh từng mang mặc cảm ngoại hình, cuộc sống. Thay vì trách mắng, cô chọn cách đồng hành, từ những buổi trò chuyện sau giờ học đến việc hướng dẫn em tham gia từng hoạt động nhỏ để lấy lại tự tin. Sự thay đổi của em, từ một học sinh né tránh ánh nhìn đến một cô gái dám đứng trên sân khấu, là minh chứng thuyết phục cho hiệu quả của giáo dục bằng tấm lòng. Câu chuyện “Hành trình đi tìm hạnh phúc” của Vũ Hoàng Thảo Ly (học sinh lớp 12 năm học 2023-2024) viết tặng cô Thủy không chỉ là lời tri ân, mà còn phản ánh cách người thầy có thể mở cánh cửa tinh thần cho một học sinh đang loay hoay tìm chỗ đứng trong tập thể, tác phẩm đã đạt giải nhất cuộc thi “Thầy cô trong mắt em” do Công đoàn Giáo dục Việt Nam tổ chức năm học 2023 - 2024.
Giáo viên Trường Tiểu học - THCS Lê Quý Đôn hướng dẫn học sinh ôn tập kiến thức
Ở những trường bán trú vùng cao, chữ “Tâm” của người thầy được thể hiện qua những việc làm rất cụ thể. Tại Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Kiên Mộc, thầy cô không chỉ dạy học mà còn hướng dẫn các em từ nếp sinh hoạt hằng ngày: gấp chăn màn, giữ vệ sinh cá nhân, sắp xếp thời gian học và nghỉ. Những điều tưởng như đơn giản ấy lại là nền tảng để học sinh sống xa gia đình có được nền nếp và sự tự tin trong môi trường mới. Với học sinh như em Vương Thị Thư (lớp 6), sự chu đáo và gần gũi của thầy cô tạo cảm giác yên tâm, giúp em coi trường như ngôi nhà thứ hai. Thư chia sẻ rằng những hướng dẫn từ thầy cô, từ chuyện giữ nếp sinh hoạt đến việc tổ chức thời gian học tập, đã giúp em bớt bỡ ngỡ và tự tin hơn khi sống xa gia đình.
Những câu chuyện như thế, dù nhỏ, nhưng lại làm sáng lên hình ảnh người thầy không chỉ trong mắt học trò mà cả trong gia đình, cộng đồng. Bởi tình cảm học trò dành cho thầy cô không thể được tạo dựng nếu thiếu sự tận tâm, kiên nhẫn và lòng trắc ẩn. Ở đó, chữ “Tâm” không phải khái niệm trừu tượng, mà là hành động cụ thể, lặp đi lặp lại mỗi ngày, là nền tảng để gìn giữ giá trị nghề giáo trong mọi hoàn cảnh.
Đến những đổi thay trong chất lượng
Tấm lòng của đội ngũ nhà giáo không chỉ được nhận thấy qua từng tiết dạy hay từng câu chuyện cảm động, mà còn thể hiện rõ trong những chuyển biến rộng lớn của giáo dục tỉnh những năm qua. Những đổi thay ấy là kết quả của sự kiên trì, đổi mới và tinh thần trách nhiệm, những phẩm chất được nhìn thấy từ chính lớp học nhỏ nhưng tác động mạnh mẽ đến sự phát triển chung của toàn ngành.
Những phong trào thi đua như “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập”, “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Xanh - sạch - đẹp - an toàn”, “Trường học hạnh phúc” đã tạo được sức lan tỏa rộng khắp. Điều quan trọng hơn là các phong trào này không dừng ở khẩu hiệu mà trở thành tiêu chí để mỗi nhà trường, mỗi thầy cô tự soi và hoàn thiện.
Giáo viên Trường THPT chuyên Chu Văn An hướng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học
Cùng với đó, cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” đã giúp đội ngũ giáo viên phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới. Những thay đổi ấy góp phần quan trọng giúp chất lượng giáo dục đại trà được giữ vững, còn giáo dục mũi nhọn liên tục ghi nhận thành tích cao.
Trong 5 năm qua, tỉnh có 10.280 lượt học sinh đạt giải cấp tỉnh; 105 học sinh đạt giải quốc gia với 2 giải nhất, 5 giải nhì, 30 giải ba và 68 giải khuyến khích. Đằng sau những con số ấy là nỗ lực của thầy cô bồi dưỡng đội tuyển, những người dành thêm hàng trăm giờ cho các nhóm học sinh, rà soát từng bài tập, từng lỗi nhỏ để giúp các em vững vàng trước kỳ thi. Đây là minh chứng rõ rệt cho vai trò của đội ngũ giáo viên trong việc tạo dựng những chuyển biến bền vững của ngành.
Bên cạnh đó, chất lượng giáo dục đại trà cũng có bước khởi sắc khi tỷ lệ tốt nghiệp THPT nhiều năm liền duy trì trên 98%, riêng năm 2025 đạt 99,08%, mức cao nhất từ trước đến nay. Con số ấy phản ánh sự nỗ lực không ngừng của thầy cô ở cả vùng thuận lợi lẫn vùng khó. Ở những xã vùng cao, để duy trì sĩ số, giáo viên phải đến từng nhà vận động học sinh trở lại lớp. Ở khu vực trung tâm, thầy cô phải tăng cường phụ đạo, kèm cặp để không học sinh nào bị bỏ lại phía sau. Thành tích của học trò là kết quả của những buổi ôn tập muộn, những giờ dạy thêm không tính vào thời khóa biểu nhưng mang ý nghĩa lớn đối với học sinh yếu thế.
Cùng với kết quả học tập, cơ sở vật chất trường lớp trên địa bàn được đầu tư mạnh mẽ. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia tăng từ 49,4% năm 2020 lên 63,5% năm 2025, giúp môi trường giáo dục ngày càng khang trang, hiện đại hơn. Ở nhiều điểm trường vùng khó, phòng học tạm bợ đã được thay thế bằng những dãy nhà kiên cố; khu bán trú được đầu tư để đảm bảo sinh hoạt cho học sinh. Điều kiện ấy không chỉ nâng cao chất lượng dạy học, mà còn là động lực để giáo viên yên tâm cống hiến.
Công tác thi đua, khen thưởng được quan tâm đúng mức với 540 giáo viên đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh (cấp THCS và THPT) giai đoạn 2020 - 2025; 16 nhà giáo được phong tặng danh hiệu “Nhà giáo Ưu tú”. Đây là sự ghi nhận thỏa đáng đối với những nỗ lực của đội ngũ nhà giáo, lực lượng trực tiếp tạo dựng chất lượng và hình ảnh của ngành.
Những thành tựu ấy không chỉ phản ánh hiệu quả của các chủ trương đúng mà còn cho thấy vai trò không thể thay thế của người thầy, người cô. Từ những lớp học nhỏ, thầy cô đã tạo nên những viên gạch vững chắc cho sự phát triển của ngành: rèn từng kỹ năng, uốn từng nét chữ, bồi đắp từng phẩm chất, khơi dậy từng ước mơ. Học sinh hôm nay tự tin hơn, chủ động hơn, bản lĩnh hơn trước những yêu cầu học tập mới và trong sự trưởng thành ấy luôn có bóng dáng người thầy.
Có thể khẳng định, những kết quả giáo dục đạt được thời gian qua đều bắt nguồn từ chữ “Tâm”, giá trị cốt lõi giúp người thầy giữ được bản lĩnh, sự công tâm và trách nhiệm với học trò. Khi mỗi thầy cô đều nỗ lực hoàn thiện mình, khi mỗi lớp học trở thành môi trường khích lệ học sinh vươn lên, giáo dục địa phương sẽ tiếp tục duy trì được hướng đi ổn định và tạo nền tảng vững chắc cho hành trình trưởng thành của thế hệ trẻ. Đó chính là đóng góp bền bỉ, thầm lặng nhưng có ý nghĩa lâu dài nhất mà đội ngũ nhà giáo gửi lại cho quê hương.
HOÀNG TÙNG - THỤC QUYÊN