Quang cảnh cảng hàng hóa tại Thiên Tân, Trung Quốc. (Ảnh: THX/TTXVN)
Theo CNBC, ngày 13/10, ngay trước khi phí cảng mới của Chính phủ Mỹ đối với tàu chở hàng do Trung Quốc sản xuất chính thức có hiệu lực, các nhà nhập khẩu đang phải đối mặt với các loại thuế bổ sung áp lên nhiều thiết bị và máy móc do Trung Quốc sản xuất đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng.
Ngày 10/10, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) thông báo đã điều chỉnh quy định sau khi xem xét ý kiến công chúng về quy tắc trước đó, bao gồm việc áp thuế bổ sung 150% đối với các loại cần cẩu bánh lốp, cần cẩu gắn đường ray, cần cẩu xếp tự động, xe nâng container, thiết bị vận chuyển container, đầu kéo tại cảng, xe nâng hàng nặng và các linh kiện cấu thành những thiết bị này. Khi cộng dồn các mức thuế đã được áp dụng trước đó, tổng mức thuế mới có thể lên tới 270%.
Ngoài các khoản phí đối với thiết bị cảng, những thay đổi mới còn điều chỉnh cơ cấu phí đối với tàu chở xe (RoRo), loại tàu chuyên vận chuyển ô tô, thiết bị nông nghiệp và máy móc hạng nặng.
Chất bán dẫn.( Ảnh: Reuters)
Theo quy định mới, phí sẽ được tính dựa trên dung tích ròng của tàu thay vì số lượng xe được vận chuyển. Một hãng vận tải biển sở hữu và vận hành đội tàu RoRo cho biết sự thay đổi này có thể khiến họ thiệt hại hàng triệu USD.
Tất cả sẽ được cộng dồn với phí cảng mới do USTR áp đặt, dự kiến có hiệu lực vào 14/10. Dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden, USTR đã điều tra hoạt động hàng hải và sản xuất cần cẩu của Trung Quốc, còn chính quyền Tổng thống Donald Trump là bên theo đuổi hành động thương mại này.
Theo các chuyên gia thương mại, những khoản thanh toán thuế mới có thể được hoãn đến ngày 10/12, nhưng phí sẽ bắt đầu được áp dụng từ ngày 14/10.
Trong email gửi CNBC, người phát ngôn của Hiệp hội Cảng vụ Mỹ (AAPA) cho biết ngành cảng đang bị thách thức bởi việc chính phủ áp thêm thuế lên các thiết bị cần thiết cho việc mở rộng và củng cố chuỗi cung ứng.
“Các cảng lớn và nhỏ đều gặp khó khăn trong việc tài trợ cho những thiết bị hiện đại, quy mô lớn, đẳng cấp thế giới như cần cẩu-khi chính sách của chính phủ khiến giá của chúng tăng gấp đôi chỉ sau một đêm,” người phát ngôn nói.
“Chúng tôi luôn phối hợp với chính phủ để chuyển nguồn cung sang sản xuất trong nước hoặc các nước đồng minh. Ngành này luôn ủng hộ chính sách khuyến khích sản xuất trong nước, và chúng tôi tin rằng Quốc hội sẽ thông qua đề xuất này trên cơ sở lưỡng đảng với sự ủng hộ của chính quyền Tổng thống Trump. Cho đến lúc đó, chúng ta sẽ chứng kiến tình trạng thiếu hụt thiết bị có sẵn và giá cả phải chăng. Tôi hy vọng các nhà đàm phán sẽ sớm giải quyết được những thách thức này để đảm bảo chuỗi cung ứng toàn cầu và thương mại đôi bên cùng có lợi.”
Người sáng lập Vespucci Maritime, Lars Jensen, nói với CNBC rằng các loại thuế mới đối với thiết bị cảng và cần cẩu chỉ là một yếu tố nữa làm tăng chi phí chuỗi cung ứng của Mỹ.
“Về bản chất, thuế quan là một cơn gió ngược mới, khiến hàng nhập khẩu đắt đỏ hơn và hàng xuất khẩu của Mỹ kém cạnh tranh hơn,” ông Jensen nói. “Trong những tháng gần đây, chúng ta thấy khối lượng hàng container đi và đến Mỹ giảm, trong khi các khu vực khác trên thế giới lại tăng mạnh. Mỗi trở ngại mới sẽ chỉ củng cố xu hướng này.”
Ông Thomas Kazakos, Tổng Thư ký Phòng Vận tải Hàng hải Quốc tế (ICS)-tổ chức đại diện cho hiệp hội chủ tàu của các quốc gia và hơn 80% đội tàu thương mại toàn cầu - cho biết họ vẫn đang xem xét các điều chỉnh mới.
“ICS ủng hộ mục tiêu tăng cường năng lực đóng tàu của Mỹ và củng cố ngành công nghiệp đóng tàu nội địa, vì việc mở rộng trọng tải thương mại sẽ giúp nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh của ngành hàng hải toàn cầu,” ông Kazakos nói.
“Tuy nhiên, các khoản phí cảng mà USTR đề xuất sẽ có tác động lớn đến xuất khẩu của Mỹ. Điều này có thể làm suy yếu khả năng cạnh tranh, tăng chi phí cho doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ, vì về bản chất, đây là một biện pháp bảo hộ.”
Một nghiên cứu hàng hải toàn cầu do ICS phối hợp với Giáo sư Craig VanGrasstek thuộc Trường quản trị Kennedy của Đại học Harvard thực hiện cho thấy rằng việc giảm bớt các rào cản thương mại trong lĩnh vực hàng hải có thể giúp tăng GDP của một số nền kinh tế lên tới 3,4%.
“Việc loại bỏ thuế quan và các rào cản phi thuế là công cụ nhanh chóng và hiệu quả giúp những nhà hoạch định chính sách tăng trưởng GDP,” ông Kazakos nói. “Các quốc gia ở mọi trình độ phát triển sẽ đều có lợi nếu giảm dù chỉ một phần nhỏ những rào cản hiện tại. Tuy nhiên, như chúng ta đang thấy, những biện pháp này thường gây ra phản ứng trả đũa, và rốt cuộc không ai là người chiến thắng.”
Gần đây, Trung Quốc đã công bố các biện pháp thuế trả đũa. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết đã có “nhiều cuộc trao đổi đáng kể” với Trung Quốc trong cuối tuần qua về thương mại, đồng thời khẳng định Tổng thống Trump vẫn dự kiến gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào cuối tháng này.
Đối với thị trường năng lượng Mỹ, những điều chỉnh này lại được xem là tin tốt, vì USTR đã loại bỏ điều khoản tạm đình chỉ cấp phép xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).
Trước đó, thông báo tháng 4 yêu cầu tỷ lệ ngày càng cao các lô hàng LNG của Mỹ phải được vận chuyển bằng tàu đóng tại Mỹ.
Các tàu khác thuộc Chương trình An ninh Hàng hải của Mỹ (MSP)-chuyên chở phương tiện phục vụ mục đích quân sự và được đóng tại các xưởng nước ngoài - sẽ tiếp tục được hưởng “miễn trừ có chọn lọc” đến năm 2029.
Ông Carl Bentzel, Giám đốc điều hành Hiệp hội Chủ lao động Bến cảng Quốc gia (NAWE), nói với CNBC rằng hiệp hội “lấy làm thất vọng, nhưng không ngạc nhiên” khi USTR từ chối miễn trừ 3 năm như họ đã đề xuất./.
(TTXVN/Vietnam+)