Chuyên gia đề xuất có thể nghiên cứu xây cống kiểm soát triều trên sông Sài Gòn để chống ngập cho TPHCM

2 giờ trướcBài gốc

Sáng 26/12, tại Tọa đàm “An ninh phi truyền thống trong quản trị đô thị TPHCM: Thực trạng – Thách thức – Giải pháp bền vững”, do Viện An ninh phi truyền thống phối hợp Ban Chuyên đề Công an TPHCM và một số đơn vị tổ chức, PGS.TS Trần Bá Hoàng, Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam cho rằng TPHCM hiện đối mặt đồng thời hai sức ép lớn: gia tăng dân số, hạ tầng và những biến động bất thường về thủy văn, sụt lún đất.

Ông Hoàng nhấn mạnh, TPHCM đang đối mặt với tình trạng quá tải dân số và sụt lún nền đất nghiêm trọng, đồng thời đề xuất cần phải đồng bộ hóa cao độ địa hình với thủy văn để có thông số dự báo chính xác. Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam đã đưa ra một con số khiến nhiều đại biểu dự tọa đàm không khỏi giật mình về diễn biến mực nước dâng tại thành phố.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Hoàng, Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam phát biểu tại tọa đàm

Theo số liệu quan trắc, trong vòng 40 năm qua, mực nước biển tại trạm Vũng Tàu chỉ tăng khoảng 7cm. Thế nhưng, tại trạm Phú An trên sông Sài Gòn (TPHCM), mực nước dâng lại tăng tới 46cm (số liệu quan trắc giai đoạn từ 1990 đến nay).

Hai nguyên nhân chính được chỉ ra là sự mất dần các không gian chứa nước triều do quá trình lấp kênh rạch, vùng trũng thấp, đô thị hóa nhanh chóng và tình trạng sụt lún nền đất, yếu tố mang tính nền tảng nhưng đến nay vẫn chưa có nghiên cứu định lượng đầy đủ để tách bạch rõ tỷ lệ tác động giữa nước biển dâng và lún đất.

Trong năm 2025, vấn đề triều cường tăng cao khiến đường sá TPHCM ngập nặng đã và đang trở thành vấn đề rất được quan tâm, tìm hướng tháo gỡ

Việc mở rộng liên kết không gian phát triển, nếu tiếp tục dồn áp lực về khu vực trung tâm cũ, sẽ khiến những rủi ro về ngập lụt và sụt lún trở nên nghiêm trọng hơn. Từ góc độ địa chất, ông lưu ý các khu vực như Quận 2 (cũ) với khu đô thị Thủ Thiêm vốn là vùng trũng tự nhiên, có mức độ lún lớn, đòi hỏi việc phát triển đô thị phải được tính toán hết sức thận trọng về cao độ và tải trọng.

Bàn về an ninh nguồn nước, PGS.TS Trần Bá Hoàng cho rằng, đây là vấn đề mang tính chiến lược quốc gia. Trong đó, TPHCM phụ thuộc lớn vào hệ thống sông Sài Gòn – Đồng Nai. Dù chất lượng nước tại hồ Dầu Tiếng có dấu hiệu cải thiện nhờ kiểm soát hoạt động nuôi trồng và khai thác thủy sản, nhưng rủi ro ô nhiễm, xâm nhập mặn và xung đột điều tiết nước vẫn luôn hiện hữu.

Các vấn đề ô nhiễm nguồn nước, kênh rạch bị lấn chiếm, san lấp cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thoát nước cho thành phố

Ông đề xuất cần sớm thúc đẩy một nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước về an ninh nguồn nước cho hạ lưu lưu vực sông Đồng Nai, nhằm bảo đảm sự cân bằng giữa điều tiết thượng nguồn và nhu cầu sử dụng nước ngày càng lớn của siêu đô thị.

Đáng chú ý, điểm nhấn trong tham luận là đề xuất một giải pháp hạ tầng mang tính táo bạo. Theo PGS.TS Trần Bá Hoàng, tư duy “nước đến đâu, tôn nền đến đó” không chỉ tốn kém mà còn thiếu bền vững. Thay vào đó, ông đưa ra một hướng tiếp cận mà chính ông gọi là “có phần khác thường nhưng cần được nghiên cứu nghiêm túc” là xây dựng cống kiểm soát triều ngay trên sông Sài Gòn, tại khu vực hạ lưu cầu Phú Mỹ hoặc vị trí phù hợp. Mục tiêu là khống chế mực nước toàn tuyến sông, bảo vệ không gian đô thị bên trong mà không phải liên tục nâng cao cốt nền đường sá và nhà ở như hiện nay.

Người dân TPHCM vất vả vượt qua đợt triều cường kỷ lục vào dịp cuối năm nay

Để hiện thực hóa các giải pháp này, Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam nhấn mạnh các yêu cầu cấp bách: đồng bộ hóa hệ thống cao độ địa hình và cao độ thủy văn nhằm giảm sai số trong dự báo, thiết kế. Đồng thời, xây dựng mạng lưới quan trắc lún đất đủ dày, đủ tin cậy làm nền tảng dữ liệu cho công tác quy hoạch. Xây dựng các hệ thống đường giao thông và đồng thời cũng đóng vai trò như là đê bao dòng sông Sài Gòn và sông Đồng Nai tạm gọi là vành đai trong và vành đai ngoài.

Đức Nam - Anh Tuấn

Nguồn CA TP.HCM : http://congan.com.vn/doi-song/chuyen-gia-de-xuat-co-the-nghien-cuu-xay-cong-kiem-soat-trieu-tren-song-sai-gon-de-chong-ngap-cho-tphcm_187355.html