Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa ban hành Thông tư 27 hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật Phòng chống rửa tiền nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát, ngăn ngừa các hành vi rửa tiền và tài trợ khủng bố trong hoạt động tài chính.
Một trong những điểm đáng chú ý theo thông tư là quy định về chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử. Tổ chức tài chính, công ty cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán và các đơn vị có liên quan phải thực hiện báo cáo đối với giao dịch đạt ngưỡng nhất định.
Các đơn vị phải báo cáo khi giao dịch chuyển tiền mà các tổ chức tham gia giao dịch trong nước có trị giá từ 500 triệu đồng trở lên hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương. Đối với giao dịch quốc tế, ngưỡng báo cáo áp dụng khi giao dịch chuyển tiền điện tử có trị giá từ 1.000 USD trở lên.
Ngân hàng Nhà nước yêu cầu giao dịch chuyển tiền trong nước từ 500 triệu đồng trở lên hoặc ngoại tệ có trị giá tương đương phải báo cáo về Cục Phòng chống rửa tiền
Thông tư mới có hiệu lực từ ngày 1.11. Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho các tổ chức có thời gian chuẩn bị, NHNN quy định giai đoạn chuyển tiếp, theo đó đến hết ngày 31.12 năm nay, các đơn vị báo cáo vẫn tiếp tục áp dụng quy trình nội bộ và quản lý rủi ro theo quy định hiện hành.
Báo cáo phải bao gồm đầy đủ thông tin về tổ chức khởi tạo và tổ chức hưởng lệnh chuyển tiền, bên gửi và bên nhận, cùng chi tiết về số tài khoản, số tiền, loại tiền tệ, mục đích và ngày thực hiện giao dịch. Thông tin phải được gửi bằng dữ liệu điện tử, đảm bảo tính chính xác và kịp thời theo yêu cầu của cơ quan quản lý.
Ngoài nghĩa vụ báo cáo, các tổ chức tài chính còn phải chủ động rà soát, tạm dừng hoặc từ chối giao dịch trong trường hợp phát hiện thông tin không chính xác hoặc có dấu hiệu nghi ngờ liên quan đến rửa tiền.
Trao đổi với Tạp chí Một Thế Giới, lãnh đạo một ngân hàng thương mại cho rằng quy định các giao dịch chuyển khoản có trị giá từ 500 triệu đồng trở lên (hoặc ngoại tệ tương đương) phải được báo cáo, sẽ giúp các cơ quan quản lý nhà nước có thể theo dõi luồng tiền, qua đó nâng cao tính minh bạch và lành mạnh của thị trường tài chính. Điều này góp phần giảm thiểu các hoạt động tài chính ngầm hoặc phi pháp.
Quy định này cũng là công cụ hữu hiệu để các ngân hàng và cơ quan chức năng phát hiện sớm các giao dịch có dấu hiệu rửa tiền, tài trợ khủng bố hoặc các hoạt động tội phạm khác.
Nhờ có sự giám sát, người dân và doanh nghiệp sẽ được bảo vệ tốt hơn khỏi các rủi ro liên quan đến gian lận tài chính hoặc bị lợi dụng để thực hiện các giao dịch phi pháp.
Bên cạnh đó, quy định về giám sát giao dịch lớn là thông lệ phổ biến trên thế giới, giúp Việt Nam tuân thủ các chuẩn mực quốc tế về phòng chống rửa tiền, từ đó nâng cao uy tín quốc gia.
Tuy nhiên, ở góc độ thủ tục, giới chuyên gia lại cho rằng việc báo cáo giao dịch có thể phát sinh thêm các thủ tục hành chính, gây mất thời gian và công sức cho cả người gửi tiền và ngân hàng.
Sẽ có người và doanh nghiệp cảm thấy quyền riêng tư của mình bị ảnh hưởng khi các giao dịch lớn bị giám sát chặt chẽ. Điều này có thể gây tâm lý e ngại đối với các giao dịch hợp pháp nhưng có trị giá cao.
Đặc biệt, mặc dù thông tin giao dịch được bảo mật, vẫn có rủi ro về việc lộ lọt dữ liệu hoặc sử dụng sai mục đích.
Tóm lại, quy định về báo cáo giao dịch trên 500 triệu đồng mang lại nhiều lợi ích quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống tài chính và phòng chống tội phạm, dù vẫn tồn tại một số bất tiện nhất định về mặt thủ tục và quyền riêng tư.
Tuyết Nhung