Ai sở hữu CIENCO4?
Từ sau thời điểm Bộ Giao thông Vận tải hoàn tất việc thoái toàn bộ vốn Nhà nước tại Tổng Công ty Xây dựng Công trình Giao thông 4 – CTCP (CIENCO4, mã: C4G) vào năm 2014, bức tranh cơ cấu cổ đông tại doanh nghiệp này đã trở thành tâm điểm thu hút sự quan tâm của giới đầu tư. Giai đoạn hậu cổ phần hóa chứng kiến sự tham gia của loạt nhà đầu tư chiến lược nổi bật, trong đó có Ngân hàng SHB và Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Tuấn Lộc – những tên tuổi từng góp phần định hình hoạt động của CIENCO4 trong thời kỳ đầu chuyển đổi.
Tính đến cuối năm 2015, danh sách các cổ đông lớn của CIENCO4 bao gồm: Công ty Xây dựng Tuấn Lộc nắm giữ 33,33% vốn điều lệ; ông Nguyễn Văn Tuấn sở hữu 14,5%; bà Trương Thị Tâm nắm 13,32%; Vietnam Enterprises Limited chiếm 3,6%; phần còn lại (35,25%) thuộc về các cổ đông khác.
Báo cáo tài chính của C4G năm 2015
Bước sang năm 2016, diễn biến sở hữu tại CIENCO4 có sự thay đổi đáng kể. Nhiều cổ đông trước đó đã rút lui, mở đường cho nhóm nhà đầu tư mới gồm: Công ty Cổ phần Tập đoàn VPA (sở hữu 27,32%), Công ty Cổ phần Xây dựng Dũng Hưng (21,4%), Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và Dịch vụ Tổng hợp Nhật Minh (14,14%), cùng các cổ đông khác chiếm tổng cộng 37,14%. Trong giai đoạn tiếp theo đến hết năm 2017, danh sách cổ đông chủ chốt không có nhiều biến động.
Theo báo cáo tài chính đến ngày 31/12/2019, CIENCO4 ghi nhận các cổ đông lớn gồm: Công ty Xây dựng Dũng Hưng (10,9%), Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect (8,15%), Công ty Cổ phần New Link (tên gọi mới của Tập đoàn VPA – 20,75%) và Công ty TNHH Đầu tư Thượng Hải (14,13%).
Cơ cấu sở hữu của của C4G năm 2019
Tuy nhiên, từ năm 2022, làn sóng thoái vốn bắt đầu diễn ra trong nhóm cổ đông lớn. Báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2022 cho thấy, cả Xây dựng Dũng Hưng và VNDirect đã không còn nắm giữ cổ phần tại CIENCO4. Trong khi đó, New Link giảm tỷ lệ sở hữu xuống còn 10,37%, và hơn 89% cổ phần thuộc về các cổ đông khác.
Cần nhấn mạnh rằng, New Link – tiền thân là Tập đoàn VPA – được thành lập vào tháng 6/2016. Giai đoạn đầu hoạt động (từ tháng 6/2016 đến 6/2017), ông Nguyễn Văn Tuấn – Chủ tịch HĐQT đương nhiệm của CIENCO4 – từng đảm nhận vai trò Tổng giám đốc tại VPA.
Tại Báo cáo quản trị năm 2024, New Link đang nắm hơn 37 triệu cổ phiếu C4G, tương ứng 10,37% vốn điều lệ tại CIENCO4. Hiện New Link có mối liên hệ với ông Văn Hồng Tuân - Thành viên HĐQT/Phó Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc Ban Nhân sự, Người phụ trách quản trị công ty tại C4G đồng thời là Chủ tịch tại New Link.
Cuộc chơi của IPA, VNDirect?
Những năm gần đây, một nhân tố mới nổi bật trong bức tranh sở hữu tại CIENCO4 là sự hiện diện ngày càng rõ nét của nhóm cổ đông liên quan đến CTCP Chứng khoán VNDirect.
Điểm khởi đầu cho giai đoạn này là đợt phát hành cổ phiếu chào bán cho cổ đông hiện hữu vào tháng 3/2022. Theo Nghị quyết số 08/2022/NQ-HĐQT, CIENCO4 đã phát hành thành công gần 112,4 triệu cổ phiếu, thu về gần 1.124 tỷ đồng. Vốn điều lệ công ty sau đó tăng lên hơn 2.247 tỷ đồng.
Theo báo cáo trình tại Đại hội đồng cổ đông bất thường năm 2022, số tiền thu được từ đợt phát hành này, trong bối cảnh nhiều hợp đồng thi công chưa đến kỳ hạn thanh toán hoặc thanh toán chậm so với kế hoạch, đã được tạm thời sử dụng cho các khoản cho vay ngắn hạn nhằm tối ưu hóa dòng tiền và gia tăng lợi nhuận tài chính.
Cụ thể, CIENCO4 đã cho các tổ chức khác vay tổng cộng 500 tỷ đồng với lãi suất dao động từ 8,95% đến 10%/năm. Tính đến ngày 25/8/2022, toàn bộ khoản vay này cùng lãi phát sinh đã được bên vay hoàn trả đầy đủ. Theo nguồn tin riêng, đơn vị vay là CTCP Đầu tư và Dịch vụ Trustlink – một doanh nghiệp được cho là có mối liên hệ mật thiết với nhóm cổ đông sở hữu VNDirect.
Mối liên kết giữa CIENCO4 và Trustlink không dừng lại tại đó. Đầu tháng 5/2023, công ty tiếp tục phát hành hơn 112 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, nâng vốn điều lệ lên hơn 3.371 tỷ đồng. Sự kiện này thu hút sự chú ý khi một nhà đầu tư cá nhân mới chỉ 19 tuổi – Nguyễn Thị T. – chi gần 160 tỷ đồng để sở hữu khoảng 16 triệu cổ phiếu C4G. Tính đến thời điểm sau đợt phát hành, CIENCO4 có tổng cộng 19.232 cổ đông, trong đó gồm 19.215 cá nhân và 17 tổ chức. Hai cổ đông lớn nhất là CTCP New Link (10,37%) và CTCP Chứng khoán VNDirect (7,72%).
Trong khoảng thời gian từ ngày 11–18/5/2023, CIENCO4 tiếp tục sử dụng 600 tỷ đồng từ nguồn vốn huy động đợt này để cho Trustlink vay – con số chiếm hơn 50% tổng số tiền thu được từ đợt phát hành cổ phiếu trước đó. Điều đáng lưu ý là việc sử dụng số tiền trên không được Đại hội đồng cổ đông thông qua, cũng không có báo cáo gửi lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).
Ngày 1/4/2024, công ty tiếp tục ký kết hợp đồng cho Trustlink vay tiền từ nguồn thu đợt chào bán cổ phiếu năm 2023. Trước những vi phạm nêu trên, CIENCO4 đã bị UBCKNN xử phạt hành chính vì thay đổi phương án sử dụng vốn mà không có sự phê duyệt từ ĐHĐCĐ, đồng thời không thực hiện nghĩa vụ báo cáo theo quy định.
Đáng chú ý, Trustlink là doanh nghiệp có quan hệ gần gũi với nhóm IPA và VNDirect – hệ sinh thái do vợ chồng ông Vũ Hiền và bà Phạm Minh Hương điều hành. Trước đây, các công ty thuộc nhóm IPA từng huy động hàng nghìn tỷ đồng thông qua phát hành trái phiếu và cho Trustlink vay lại – phản ánh mối liên hệ tài chính chặt chẽ giữa các bên liên quan.
Chủ tịch HĐQT của CIENCO4 hiện là ông Nguyễn Văn Tuấn - đại gia sinh năm 1970. Ở bài sau Thị trường Tài chính sẽ tiết lộ những điều thú vị về vị Chủ tịch này.
Ong Lý