Khi nhiều bạn bè đồng trang lứa vẫn còn cắp sách tới trường, Hoa đã trở thành vợ, rồi làm mẹ. Hiện Hoa đã có ba con nhỏ, giấc mơ làm cô giáo mầm non từ thuở bé đã khép lại...
Hoa lấy chồng khi bạn bè vẫn còn cắp sách tới trường. (Nguồn: Plan International Việt Nam)
“Ngày trước, em mơ được đứng lớp dạy trẻ. Nhưng khi nghỉ học sớm để lấy chồng, em chẳng còn nghĩ đến ước mơ gì nữa…”, Hoa nhớ lại.
Cuộc sống gia đình gói gọn trong mấy nương ngô và một giàn su su nhỏ chỉ vừa đủ ăn, nhiều khi không đủ tiền mua thuốc khi con ốm.
Bản thân Hoa từng trải qua biến chứng sau một lần bị liệt dây thần kinh số 7 khiến sức khỏe em ngày càng sa sút, cuộc sống cứ thế trở nên bế tắc và khó khăn hơn.
Cơ hội thay đổi cuộc sống
Đổi thay bắt đầu nhen nhóm khi trưởng bản giới thiệu Hoa tham gia dự án “Nâng cao quyền năng kinh tế cho thanh niên tại Lai Châu” do Plan International Việt Nam triển khai với sự tài trợ của Quỹ MetLife Foundation.
Tại đây, Hoa được tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc chanh leo, cách ủ men vi sinh, làm phân hữu cơ. Hoa còn được hỗ trợ giống, phân bón, vật liệu và kết nối với các bạn thanh niên khác qua nhóm Zalo để học hỏi kinh nghiệm và cùng nhau tìm đầu ra cho sản phẩm.
“Em chưa từng nghĩ mình có thể làm gì khác ngoài ngô và sắn. Thế mà giờ em đã dựng được cả giàn chanh leo xanh tốt sau nhà. Em tin rằng sắp tới gia đình sẽ có thu nhập ổn định hơn", Hoa cười hiền khi chia sẻ.
Tham gia dự án, Hoa được tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc chanh leo, cách ủ men vi sinh, làm phân hữu cơ. (Nguồn: Plan International Việt Nam)
Sau một năm triển khai, cuối tháng 9/2025, dự án “Nâng cao quyền năng kinh tế cho thanh niên tại Lai Châu” tổ chức một hội nghị tổng kết.
Trong sự kiện này, Hoa vô cùng bất ngờ khi được Phó Chủ tịch UBND xã Dào San Đồng Thị Hồng trao cho quyền phát biểu khai mạc và bế mạc thay cho bà. Tiếng nói của em không chỉ đại diện cho nhóm thanh niên tham gia dự án, mà còn thay mặt cho toàn bộ thanh niên xã Dào San.
Khoảnh khắc đặc biệt này đã ghi dấu trong lòng Hoa từ một em gái từng bị buộc phải trưởng thành quá sớm, nay trở thành người dẫn dắt và truyền cảm hứng trong chính cộng đồng của mình.
Hoa xúc động cho biết: “Qua dự án, chúng em – thanh niên dân tộc thiểu số, không chỉ có thêm kiến thức và kỹ năng làm nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, mà còn tự tin hơn, chủ động hơn trong việc phát triển sinh kế và đóng góp cho cộng đồng. Chúng em xin hứa sẽ tiếp tục nỗ lực và mong muốn gửi gắm thông điệp: Thanh niên Lai Châu – học giỏi, làm giàu, không vội cưới!”.
Câu chuyện của Hoa nhận được sự đồng cảm, chia sẻ của lãnh đạo địa phương. Theo bà Đồng Thị Hồng, câu chuyện của Hoa chính là chứng minh mạnh mẽ cho hiệu quả của những mô hình trao quyền và hỗ trợ thanh niên địa phương làm kinh tế, rằng nếu được tạo cơ hội, thanh niên dân tộc thiểu số nói chung và các em gái nói riêng đều hoàn toàn có thể vươn lên làm chủ cuộc sống của chính mình.
Cùng quan điểm đó, bà Lê Quỳnh Lan, Giám đốc quốc gia Plan International Việt Nam, khẳng định: “Hành trình của Hoa là minh chứng sống động cho ý nghĩa của Sáng kiến trao quyền cho trẻ em gái nhân Ngày quốc tế trẻ em gái 11/10. Khi các em gái được tiếp cận cơ hội và cất tiếng nói, sự thay đổi không chỉ đến với cá nhân, mà còn lan tỏa tới gia đình và cộng đồng. Chấm dứt tảo hôn sẽ trở thành hiện thực khi chúng ta đầu tư vào tiếng nói, giáo dục và cơ hội kinh tế cho các em".
Hoa bên giàn chanh leo sai quả. (Nguồn: Plan International Việt Nam)
Gieo hy vọng cho thế hệ mới
Được triển khai từ tháng 10/2024 tới tháng 9/2025 với ngân sách 62.500 USD, dự án “Nâng cao quyền năng kinh tế cho thanh niên tại Lai Châu” tập trung cải thiện thu nhập cho thanh niên dân tộc thiểu số thông qua thực hành nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và tăng cường năng lực khởi sự kinh doanh.
Sau gần một năm triển khai, dự án đã đạt và vượt hầu hết các chỉ tiêu đề ra: 171 người dân tham gia các hoạt động (vượt 7% so với mục tiêu), 100 người được nâng cao kiến thức về nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, và 30 thanh niên (15 nam, 15 nữ) được tăng cường năng lực khởi nghiệp. Đặc biệt, 30 mô hình sinh kế trồng chanh leo tím đã được thành lập, gấp đôi chỉ tiêu ban đầu.
Phân tích chi phí và lợi nhuận cho thấy phương thức canh tác chanh leo thích ứng với biến đổi khí hậu mang lại lợi nhuận trung bình 225 triệu đồng/ha, cao hơn 14% so với cách trồng truyền thống sử dụng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật.
Dự án cũng mang lại những tác động tích cực về bình đẳng giới khi vai trò của phụ nữ trong quyết định kinh tế gia đình được nâng cao. (Nguồn: Plan International Việt Nam)
Hiệu quả kinh tế vượt trội này đã trở thành động lực để người dân duy trì và nhân rộng mô hình, đồng thời góp phần cải thiện môi trường nhờ hạn chế hóa chất và đa dạng hóa nguồn thu.
Dự án mang lại những tác động tích cực về bình đẳng giới khi vai trò của phụ nữ trong quyết định kinh tế gia đình được nâng cao, với gần 79% phụ nữ tham gia đánh giá cho rằng họ có thể dễ dàng tiếp cận các cơ hội tập huấn và hỗ trợ.
Giữa núi rừng Lai Châu, giàn chanh leo trĩu quả của Hoa không chỉ nuôi dưỡng ba đứa con nhỏ, mà còn gieo mầm hy vọng về tương lai cho một thế hệ mới.
An Lê