Một cảnh trong vở cải lương “Sấm dậy cửa Lạch Hới”.
Từ khi mới lớn, cô bé Phạm Thị Ngọc đã bộc lộ năng khiếu nghệ thuật, tham gia tất cả các hoạt động phong trào ở xã Ngọc Liên. Những năm học trung học phổ thông, Ngọc hoàn toàn tập trung vào các môn khối B để thi đại học y. Nhưng chưa kịp thi đại học thì Đoàn nghệ thuật Cải lương (Nhà hát Nghệ thuật Lam Sơn Thanh Hóa) về sơ tuyển học sinh có năng khiếu nghệ thuật ở khu vực miền núi trong tỉnh. Định thử sức cho vui, ai ngờ Ngọc đỗ ngay và tiếp tục vào vòng chung kết. Vừa kể với tôi, Phạm Thị Ngọc vừa nhớ lại cảm xúc của những năm trước: "Dù rất vui nhưng em vẫn chưa từng nghĩ mình sẽ theo con đường nghệ thuật. Khi xuống thành phố, em được các cô chú cho luyện một bài cải lương, lạ lẫm lắm, vì trước đó em chỉ biết hát nhạc trẻ và nhạc dân ca".
Ba năm học diễn viên kịch hát dân tộc, Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, Phạm Thị Ngọc không chỉ rèn giũa được năng khiếu nghệ thuật mà còn tham gia tích cực các hoạt động ngoại khóa và là trường hợp đầu tiên của Khoa sân khấu được kết nạp vào Đảng (2013).
Con đường nghệ thuật của Phạm Thị Ngọc khá bằng phẳng. Sau khi tốt nghiệp hệ trung cấp, năm 2014, Ngọc được nhận ngay vào Đoàn Nghệ thuật Cải lương Thanh Hóa. “Lúc đó các cô chú anh chị đều đang rất say sưa với nghề. Những đứa trẻ như chúng em có nhiều điều kiện để học tập và bắt đầu từ những vai quần chúng”, Ngọc cho biết.
Dấu ấn nghệ thuật của Phạm Thị Ngọc bắt đầu bằng việc ghi danh tham gia Cuộc thi Chuông vàng vọng cổ (tháng 7/2020) do Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh tổ chức. Vượt qua 350 người, Phạm Thị Ngọc là 1 trong số 36 thí sinh có nhiều tiềm năng, có chất giọng tốt đã được chọn vào dự thi vòng tuyển chọn: “Em dừng ở top 7 nhưng đó là kỳ tích. Kỳ tích là bởi em đã vượt qua chính bản thân mình ở giọng ca lẫn sự chủ động một mình thân gái vào tận quê hương của nghệ thuật cải lương".
Một cảnh trong vở cải lương “Sấm dậy cửa Lạch Hới”.
Sau đó không lâu, Phạm Thị Ngọc tiếp tục tham gia Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên cải lương toàn quốc năm 2020. “2 lần đi vào phía Nam em thực sự choáng ngợp. Bởi khoảng cách của cải lương phía Nam với các đơn vị nghệ thuật phía Bắc là quá lớn. Họ nói thôi, thở thôi là đã ra chất cải lương rồi, chưa kể là chuyên môn nghệ thuật của họ rất cao, lại có sự đầu tư lớn”, Ngọc kể lại. Lúc đó nào ai ngờ được với vai Đát Kỷ trong trích đoạn “Khát vọng Đát Kỷ”, Phạm Thị Ngọc đã giành Huy chương Bạc. Được đánh giá cao ở chính quê hương của cải lương, điều đó đã tiếp sức cho Phạm Thị Ngọc nhiều trong các vai diễn sau này.
Tại Liên hoan Cải lương toàn quốc - 2024 tổ chức ở Cần Thơ, trong vai ni sư Thùy Trang, vở “Gặp lại người đã chết”, Phạm Thị Ngọc như một đóa hoa biến hóa nhiều màu sắc. Vai diễn đã đem về cho nữ diễn viên này thêm một huy chương bạc.
Và vở diễn gần đây nhất, năm 2025, tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an” lần thứ 5 với vai Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Nguyễn Thị Lợi trong vở “Sấm dậy cửa Lạch Hới”, Phạm Thị Ngọc càng được khán giả gọi tên nhiều hơn. Nhắc lại cảm xúc ấy, Phạm Thị Ngọc cho biết: "Ông xã làm công an, vì thế được nhận vai nữ chiến sĩ công an Nhân dân, với em đó thực sự là cái duyên lớn. Nhưng bên cạnh đó, cũng là áp lực khiến em phải tìm hiểu nhiều hơn về vai diễn, từ ngoại hình, tính cách, và hoàn cảnh lịch sử xã hội mà nhân vật sống, chiến đấu. Với một người trẻ sinh ra sau chiến tranh như em, nhận một vai diễn về nhân vật lịch sử khó hơn nhiều so với nhân vật mang hơi thở đời sống đương đại".
Có lẽ vì quá áp lực mà không ít lần trong quá trình tập luyện Phạm Thị Ngọc đã phải dừng lại. Ngoài lý do lần đầu tiên đảm nhận vai nữ chính “gánh” cả vở diễn thì bởi chuyện đời của nhân vật Nguyễn Thị Lợi quá nhiều đau thương. Vai diễn có nội tâm phức tạp với những giằng xé giữa gia đình và Tổ quốc. “Mỗi lần tập luyện đến cảnh tay ôm đứa con trúng đạn, hay nghe tiếng đứa trẻ gọi: Mẹ ơi, khi nào mẹ về với con; Mẹ đi lâu thế, mẹ lâu về thế... là em dừng ở trong cánh gà rất lâu, nén cảm xúc của mình. Vào vai lịch sử có những khó khăn nhất định là phải thể hiện một cách chân thực nhất, tái hiện lại những thời khắc lịch sử làm sao để chạm đến trái tim của khán giả”, vừa nói Ngọc vừa rơm rớm nước mắt. Càng tập luyện, Phạm Thị Ngọc càng ngấm từng câu hát, từng cử chỉ của nhân vật. Vì thế, đêm diễn tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc đã tạo được hiệu ứng khán giả rất tốt. Sau khi Phạm Thị Ngọc kết thúc vai diễn, nhiều cựu chiến binh vừa chúc mừng, vừa khóc. Huy chương Vàng cá nhân của Phạm Thị Ngọc trong vai diễn này không chỉ chạm đến trái tim mà còn lấy được nước mắt của đồng nghiệp và khán giả.
2 huy chương bạc, 2 huy chương vàng chỉ trong vài năm, không nhiều nữ diễn viên có được như Phạm Thị Ngọc. Theo cách nói khiêm tốn của Ngọc, “con đường nghệ thuật đến với em khá thuận lợi và may mắn”. Cái may của Phạm Thị Ngọc đó chính là đã chọn đúng con đường của mình, nỗ lực luyện tập, không chỉ là yêu mà cải lương đã ngấm vào từng thớ thịt.
Bài và ảnh: CHI ANH