Con người có thể sống thêm 10 năm mạnh khỏe không? Ông chủ ChatGPT đang tìm câu trả lời

2 giờ trướcBài gốc

CEO OpenAI Sam Altman và CEO Công ty công nghệ sinh học Retro Biosciences Joe Betts-LaCroix, cùng "chí hướng" nghiên cứu về thuốc giúp "trẻ hóa" não bộ.

Tham vọng tách lão hóa khỏi bệnh tật

Công ty công nghệ sinh học Retro Biosciences được thành lập năm 2021, với khoản đầu tư ban đầu 180 triệu USD từ CEO OpenAI Sam Altman. Dưới sự dẫn dắt của ông Joe Betts-LaCroix – nhà khoa học, doanh nhân từng sáng chế chiếc máy tính nhỏ nhất thế giới – tham vọng của công ty là phát triển một loại thuốc có khả năng làm chậm, thậm chí đảo ngược tiến trình lão hóa và bệnh tật liên quan đến tuổi già, giúp mọi người luôn khỏe mạnh, tỉnh táo và tràn đầy sức sống cho đến những ngày cuối đời.

Trọng tâm của nghiên cứu là loại thuốc thử nghiệm mang tên RTR242. Sau 4 năm nghiên cứu và phát triển, viên thuốc “trẻ hóa” não bộ này sẽ bước vào giai đoạn quan trọng với thử nghiệm lâm sàng đầu tiên trên người, dự kiến vào cuối năm nay. Viên thuốc này hướng đến điều trị bệnh Alzheimer thông qua việc kích hoạt lại cơ chế tự thực bào (autophagy) – quá trình tái chế tự nhiên trong tế bào vốn suy yếu theo thời gian.

Thuốc RTR242 hướng đến điều trị bệnh Alzheimer thông qua việc kích hoạt lại cơ chế tự thực bào (autophagy).

“Trong cơ thể tồn tại nhiều protein già cỗi, biến dạng, không thể phân giải được, chúng tích tụ dần trong tế bào. Hệ thống tái chế của tế bào vì thế bị rối loạn”, ông Betts-LaCroix giải thích. Nếu thuốc có tác dụng, nó sẽ khởi động lại quá trình tự thực bào bị đình trệ trong cơ thể, dọn dẹp tổn thương, “đặc biệt là ở các tế bào não”.

Tự thực bào (Autophagy) là gì?

Tự thực bào là một quá trình sinh học tự nhiên của cơ thể, trong đó tế bào “dọn dẹp” và tái chế các thành phần hư hỏng, không còn hoạt động tốt hoặc không cần thiết.

• Từ “autophagy” có gốc Hy Lạp: “auto” (tự) và “phagy” (ăn), nghĩa là “tự ăn chính mình”.

• Trong quá trình này, các bào quan hoặc protein hỏng sẽ được bao bọc lại, đưa vào những túi đặc biệt gọi là lysosome để phân giải thành các nguyên liệu cơ bản. Sau đó, tế bào sẽ dùng lại các nguyên liệu này để tạo năng lượng hoặc xây dựng cấu trúc mới.

Vai trò của tự thực bào:

• Duy trì sức khỏe tế bào, loại bỏ “rác thải” nội bào.

• Bảo vệ cơ thể khỏi sự tích tụ protein hỏng gây bệnh, ví dụ Alzheimer, Parkinson.

• Hỗ trợ chống lão hóa, vì giúp tế bào hoạt động hiệu quả hơn.

• Tăng cường miễn dịch, nhờ loại bỏ vi khuẩn hoặc virus xâm nhập.

Ba dự án mũi nhọn

Retro đã quyết định triển khai thử nghiệm thuốc RTR242 giai đoạn 1 tại Australia, nơi thủ tục cấp phép cho nghiên cứu an toàn được tiến hành nhanh chóng. Công ty đã lựa chọn địa điểm thử nghiệm, đối tác phòng thí nghiệm và dự kiến có bệnh nhân đầu tiên tham gia vào cuối năm nay.

Ngoài thuốc RTR242, Retro còn phát triển thêm hai hướng nghiên cứu:

RTR890: tạo mới tế bào gốc máu từ chính tế bào của bệnh nhân, ứng dụng trong điều trị các bệnh về máu như bạch cầu.

RTR888: liệu pháp tế bào gốc nhằm điều trị bệnh lý hệ thần kinh trung ương.

Ngoài thuốc RTR242, Retro còn phát triển thêm hai hướng nghiên cứu khác điều trị các bệnh về máu và hệ thần kinh trung ương. Ảnh: Business Insider

Điểm chung của những viên thuốc này, theo ông Betts-LaCroix, là hướng tới “đưa một số chức năng sinh học của con người trở về trạng thái trẻ trung hơn”.

Cách tiếp cận khác biệt

Khác với các loại thuốc Alzheimer hiện có như Leqembi hay Kisunla – vốn chỉ làm chậm suy giảm nhận thức bằng cách loại bỏ mảng bám amyloid, thuốc của Retro nhắm đến việc “làm sạch rác bên trong tế bào”, từ đó khôi phục hoạt động của cơ chế tự thực bào. “Tôi quan tâm đến những liệu pháp đảo ngược lão hóa hơn là chỉ làm chậm nó, bởi việc “làm chậm” nghe khá yếu ớt”, ông Betts-LaCroix nhấn mạnh.

Trong giới khoa học về trường thọ đang tồn tại hai trường phái: hoặc phát triển thuốc theo cách tiếp cận an toàn, nhắm đến từng bệnh cụ thể; hoặc theo đuổi các bước nhảy vọt mang tính cách mạng. Retro muốn dung hòa cả hai hướng này.

Con đường hiện tại của Retro Biosciences mới chỉ bắt đầu với những thử nghiệm nhỏ, nhưng mang theo kỳ vọng lớn, hi vọng mở ra kỷ nguyên mới trong nỗ lực kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh của con người.

Tham vọng lâu dài của Retro còn được củng cố nhờ công nghệ trí tuệ nhân tạo. Tháng 8 vừa qua, OpenAI của CEO Sam Altman đã giới thiệu GPT-4b micro, công cụ thiết kế protein được phát triển cùng Retro, có khả năng tăng 50 lần hiệu quả tái lập trình tế bào gốc so với các yếu tố tự nhiên. Đây được coi là hướng nghiên cứu “táo bạo nhất” trong lĩnh vực trường thọ tại Thung lũng Silicon.

Một số chuyên gia, như nhà vật lý Peter Fedichev, người sáng lập công ty công nghệ sinh học kéo dài tuổi thọ Gero cho rằng, Retro đang “giả vờ thận trọng” khi mong muốn chỉ kéo dài tuổi thọ 10 năm. Song ông Betts-LaCroix phản bác con số đó không đáng bị xem thường: “Chữa khỏi ung thư chỉ giúp kéo dài khoảng ba năm tuổi thọ, chữa khỏi bệnh tim mạch là bốn năm. Nếu thêm được 10 năm sống khỏe mạnh, đó sẽ là một trong những thành tựu y học vĩ đại nhất”.

Dù có tiềm năng lớn, Retro hiện chọn cách tiếp cận thận trọng, bắt đầu với thử nghiệm lâm sàng nhỏ.

Nếu thành công, RTR242 có thể mở ra cánh cửa mới cho các liệu pháp chống lão hóa, đưa con người tiến gần hơn đến mục tiêu kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh – một trong những thách thức lớn nhất của y học thế kỷ 21.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/con-nguoi-co-the-song-them-10-nam-manh-khoe-khong-ong-chu-chatgpt-dang-tim-cau-tra-loi-10387063.html