Đại biểu Quốc hội đề xuất cấm tuyệt đối với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và khí N2O

3 giờ trướcBài gốc

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận tổ trước đó, Dự thảo Luật Đầu tư sửa đổi đã bổ sung quy định về cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Điều 6 về ngành, nghề đầu tư cấm kinh doanh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành nội dung thảo luận. Ảnh: Quochoi.vn

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Quốc hội Phạm Trọng Nhân (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) đề nghị Quốc hội bổ sung thêm bóng cười, khí N2O, dùng cho mục đích giải trí và các chất hướng thần mới vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh. Theo đại biểu, Điều 6 của Dự thảo Luật về danh mục nghề cấm đầu tư kinh doanh chính là "cái vòng gác đầu tiên của hệ thống pháp luật" và là nơi "chúng ta xác lập những giới hạn đỏ".

Đại biểu Phạm Trọng Nhân dẫn chứng từ thực tế và đưa ra cảnh báo về khí cười N2O là chất hướng thần mới, đang đi đúng theo "con đường hủy hoại sức khỏe" như bài học từ thuốc lá điện tử, nhưng với tốc độ nhanh hơn và hậu quả nặng hơn. Thị trường bóng cười được mô tả là "thị trường năm không": không phép, không tiêu chuẩn chất lượng, không điểm kiểm định độc tính, không truy xuất nguồn gốc, không báo cáo y tế định kỳ. Đây là một thị trường vận hành hoàn toàn nằm ngoài vùng kiểm soát của nhà nước và giải pháp duy nhất được đề xuất là đóng cửa nó ngay tại Điều 6 của Luật Đầu tư (sửa đổi)

Đại biểu Phạm Trọng Nhân dẫn chứng thêm từ nghiên cứu liên tiếp tại Bệnh viện Bạch Mai cho thấy ngộ độc N2O gây tổn thương thần kinh tủy sống gần như tuyệt đối, chứng minh mức độ nguy hiểm vượt xa hình dung thông thường. Điều đáng lo ngại nhất là 100% bệnh nhân trong các nghiên cứu đều có di chứng sau điều trị, không ai phục hồi hoàn toàn.

Đại biểu Quốc hội Phạm Trọng Nhân (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Quochi.vn

Đại biểu khẳng định, nguyên tắc quản trị rủi ro trong y tế, môi trường hóa chất, dược phẩm đều khẳng định: khi rủi ro cao, hậu quả nghiêm trọng, nhóm bị ảnh hưởng là thanh thiếu niên, công cụ kiểm soát chủ yếu chính là phải ưu tiên phòng ngừa, “việc đợi đủ dữ liệu tức là phải "đợi đủ số phận bị hủy hoại". Về tiền lệ quốc tế, nhiều quốc gia đã cấm N2O hoặc các chất hướng thần mới và không quốc gia nào gặp phải vấn đề pháp lý quốc tế khi bảo vệ thanh thiếu niên.

Từ thực tế này, đại biểu đề nghị bổ sung bóng cười, khí N2O, dùng cho mục đích giải trí và các chất hướng thần mới vào Điều 6 theo hướng cấm tuyệt đối. Đồng thời, giao cho Chính phủ xây dựng tiêu chí nhận diện các chất hướng thần mới để cập nhật kịp thời, rà soát toàn bộ khí công nghiệp và khí thực phẩm để ngăn chặn việc lợi dụng vỏ bọc thương mại.

Cùng với khí N2O, một số đại biểu đều bày tỏ sự thống nhất với việc ban soạn thảo đã bổ sung thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào danh mục cấm đầu tư kinh doanh tại Điều 6 của dự thảo luật. Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Đoàn Thành phố Hà Nội) nhấn mạnh, việc bổ sung này được cử tri rất vui mừng và đánh giá là phù hợp với tinh thần của Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV là không phù hợp (Nghị quyết này cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025).

Đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị trong Điều 6 của Luật Đầu tư (sửa đổi) cần viết đầy đủ hơn để đúng với tinh thần Nghị quyết 173, vì nội dung hiện tại chỉ là "kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng". Đại biểu đề xuất viết đầy đủ như sau: Cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện có tác hại cho sức khỏe con người, lý do là vì nếu chỉ cấm kinh doanh thì vẫn có thể đầu tư để sản xuất, làm kho chứa, hoặc vận chuyển.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (đoàn Thành phố Hà Nọi) phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Về Điều 152 quy định về chuyển tiếp, khoản 15, đại biểu Nguyễn Anh Trí bày tỏ lo ngại về việc Chính phủ quy định xử lý chuyển tiếp đối với dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam chỉ để xuất khẩu. Đại biểu đề nghị quy định thời gian chấm dứt chuyển tiếp ngay trong luật, chỉ khoảng 6 tháng và tối đa là 12 tháng. Đồng thời, cho rằng việc vẫn cho sản xuất để xuất khẩu là điều chưa phù hợp, vì "ở đâu cũng là con người, ở đâu cũng là nhân loại, tại sao cấm ở Việt Nam nhưng lại cho xuất khẩu".

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cũng đồng tình rằng mặt hàng này đã cấm thì kể cả sản xuất, mua bán, chế biến đi xuất khẩu cũng không được. Đại biểu lo ngại việc xuất khẩu có đảm bảo không, hay lại tiêu dùng trong nước khi mà thuốc lá lậu đang nhập tràn lan và chưa quản lý được.

Các đại biểu đều nhấn mạnh mục tiêu chính của việc cấm là để bảo vệ thế hệ trẻ và trật tự xã hội. Thực tế đã cho thấy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang nhắm vào nhóm trẻ dễ tổn thương. Chỉ riêng trong năm 2023, đã có 1.224 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng theo báo cáo tổng hợp từ gần 700 cơ sở y tế trên toàn quốc. Thực tiễn cũng cho thấy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng thường được ngụy trang để trà trộn các chất gây nghiện và kích thích thần kinh mạnh, đặc biệt là tại trường học, nơi công cộng, khiến việc kiểm soát rất khó khăn.

Do vậy, các đại biểu cho rằng, việc cấm hoàn toàn đáp ứng được các cam kết quốc tế của Việt Nam, cụ thể là Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Công ước quy định cần tiến hành các biện pháp để bảo vệ mọi người khỏi phơi nhiễm thuốc lá, ngăn ngừa việc bắt đầu sử dụng và giảm tiêu thụ tất cả các sản phẩm thuốc lá.

Việc đưa vào Luật Đầu tư (sửa đổi) lần này sẽ tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, thống nhất, giúp việc thực thi pháp luật trở nên khả thi và hiệu quả hơn, đồng thời ngăn chặn nguy cơ kinh doanh bất hợp pháp và tăng cường quản lý nhà nước, tránh việc các sản phẩm này được nhập lậu, quảng cáo trá hình.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình tại Kỳ họp. Ảnh: Quochoi.vn

Giải trình nội dung được các đại biểu Quốc hội quan tâm về cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và điều chỉnh phạm vi chất cấm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định không quy định các trường hợp loại trừ được phép thực hiện đầu tư kinh doanh loại hàng hóa này do chưa có cơ sở pháp lý, cơ sở chính trị và thực tiễn cụ thể. Dự luật lần này quy định cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Tuy nhiên, dự thảo có xử lý chuyển tiếp đối với các dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam chỉ để xuất khẩu và đã được chấp thuận đầu tư trước thời điểm Nghị quyết 173 của Quốc hội.

Về phạm vi các chất bị cấm, Bộ trưởng cho biết đã tiếp thu ý kiến của các đại biểu, điều chỉnh bổ sung thêm cả chất N2O cũng như là các chất hướng thần vào danh mục. Bộ Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an và Bộ Y tế để rà soát, điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp, chặt chẽ nhằm ngăn ngừa và loại trừ các trường hợp ngoại lệ (ví dụ: sản xuất theo yêu cầu của Bộ Y tế).

Nguyễn Vũ

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/dai-bieu-quoc-hoi-de-xuat-cam-tuyet-doi-voi-thuoc-la-dien-tu-thuoc-la-nung-nong-va-khi-n2o.920459.html