Đại biểu Quốc hội kiến nghị rà soát quy hoạch các thủy điện nhỏ, cân nhắc giữa lợi và hại

44 phút trướcBài gốc

Chiều 4/12, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 - 2030.

Tại Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, các đại biểu Quốc hội đã đánh giá cao công tác chuẩn bị của các cơ quan đối với 2 nội dung dự thảo này, đồng thời bày tỏ đồng thuận, ủng hộ thông qua các nội dung này.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí phát biểu thảo luận tổ. Ảnh: Quochoi.vn

Mỗi khi mưa xả lũ, chức năng thủy lợi biến thành "thủy hại"

Quan tâm đến dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí trăn trở khi dự thảo Nghị quyết không đề cập đến vấn đề thủy điện, trong khi đây là vấn đề gây búc xúc trong nhân dân.

Theo đại biểu, dự thảo Nghị quyết bổ sung vấn đề thủy điện, đặc biệt là thủy điện nhỏ, bởi những hậu quả do thủy điện mang lại lớn hơn so với lợi ích làm ra điện.

Đại biểu Anh Trí phân tích, mặc dù thủy điện ngoài chức năng làm ra điện còn có chức năng vô cùng quan trọng là thủy lợi, thủy sản, du lịch, thay đổi môi trường cảnh quan... Nhưng thời gian qua chúng ta chỉ quan tâm nhiều đến vấn đề làm ra điện mà không chú ý đến chức năng thủy lợi (tích nước, tưới nước), nên mỗi lần mưa lũ thì người dân lo vấn đề thủy điện xã lũ, lúc này "thủy lợi" thành "thủy hại".

Những người quản lý thủy điện nhỏ luôn cho rằng vẫn "tuân thủ đúng quy trình" xả lũ, nhưng ở bên dưới hạ nguồn vốn đã rất to, "khi ở thượng nguồn xả tiếp nữa thì như một "cú đấm thôi sơn", gây thiệt hại hết sức nghiêm trọng cho người dân" - đại biểu Anh Trí nói.

Quang cảnh phiên thảo luận tổ của Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội chiều 4/12. Ảnh: Quochoi.vn

Cho rằng nguyên nhân là việc cấp phép để cho thủy điện lâu nay chủ yếu vẫn tập trung cho vấn đề làm ra điện mà không chú ý đến vấn đề thủy lợi của điện là tích nước để mà ngăn chặn lũ; cung cấp nước để phục vụ mùa màng, đại biểu Nguyễn Anh Trí kiến nghị: cần rà soát các thủy điện nhỏ đã có và xem xét, nếu chỉ thực hiện chức năng sinh ra điện mà không quan tâm đến thủy lợi, gây ra tác hại thì phải sửa chữa, nâng cấp, thậm chí ngừng - "không thể để gây thiệt hại cho dân quá nhiều".

Với dự án thủy điện nhỏ đang trong quá trình phê duyệt thì phải xem xét dựa trên các chức năng của thủy điện, cân nhắc với tác hại do công trình gây nên. Đặc biệt cần xem xét lại có nên làm các thủy điện nhỏ nữa không, bởi lâu nay các thủy điện nhỏ chủ yếu tập trung ở miền Trung, sông có độ dốc lớn, sông ngắn nên khi lũ về rất mạnh.

Cho rằng ở Việt Nam không nên phát triển thủy điện nhỏ, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị nên phát triển các loại hình khác mà Việt Nam có tiềm năng như điện gió, điện mặt trời.

Cùng với đó, đại biểu cũng đề xuất cần có quy định khi gây hậu quả do xả lũ phải bồi thường. Nếu thiệt hại về tính mạng phải coi đó là tội hình sự và xử lý nghiêm minh.

Đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Hồng Hà. Ảnh: Quochoi.vn

Chạm đến cốt lõi niềm tin đối với nhà đầu tư quốc tế

Góp ý vào dự thảo Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế, đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Hồng Hà đánh giá đây là văn bản luật thể hiện "tư duy pháp lý rất mới, dũng cảm và đầy khát vọng".

Để luật này thực sự đi vào cuộc sống, đại biểu cho rằng còn một số vấn đề cần tập trung nghiên cứu, hoàn thiện để chạm đến cốt lõi niềm tin đối với nhà đầu tư quốc tế. Đó là cơ chế mở nguồn nhân lực thẩm phán tại điều 9.

Theo đại biểu, dự thảo Luật đã vượt qua tư duy truyền thống về công chức xét xử để tiệm cận với mô hình trọng tài quốc tế và tòa án thương mại tại các trung tâm tài chính lớn như Singapore, Dubai bằng việc cho phép bổ nhiệm người nước ngoài làm thẩm phán (bao gồm cả thẩm phán nước ngoài, luật sư, chuyên gia quốc tế có uy tín); đồng thời mở rộng nguồn bổ nhiệm trong nước từ luật sư, giảng viên, chuyên gia không chỉ giới hạn ở hệ thống tòa án hiện hành.

Nội dung tiếp theo là sự linh hoạt tối đa về luật áp dụng và ngôn ngữ tố tụng thể hiện ở điều 5 và điều 13 của dự thảo Luật. Thay vì mặc định áp dụng luật Việt Nam một cách cứng nhắc, ngôn ngữ được chấp nhận tại tòa án là tiếng Anh.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Chính. Ảnh: Quochoi.vn

Vấn đề nữa là trao quyền thi hành án trực tiếp cho thẩm phán tại chương 3, mục 3 dự thảo Luật. Nội dung dự thảo Luật đề cập đến vấn đề thẩm phán tòa án chuyên biệt có quyền ra quyết định thi hành án và tổ chức thi hành ngay: thời hạn ra quyết định chỉ 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu; thẩm phán có quyền áp dụng ngay các biện pháp cưỡng chế như khấu trừ tiền, phong tỏa tài sản. Quy định này thể hiện hiệu quả và tốc độ bởi tại Trung tâm tài chính, nhất là Trung tâm tài chính quốc tế, dòng tiền luân chuyển tính bằng giây.

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà cho rằng, khi những nội dung này được Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội ủng hộ thì luật mới thực sự giúp thực hiện những mục tiêu đặt ra, bởi đây là những vấn đề cốt lõi.

Tham gia thảo luận, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Chính đề nghị trong dự thảo Luật cần giải thích kỹ sự khác biệt của loại hình tòa án này so với tòa án bình thường khác.

Về nội dung cụ thể, đại biểu Hữu Chính đề nghị xem xét nội dung về nguyên tắc tổ chức hoạt động của tòa án chuyên biệt ở khoản 1, 2 quy định "thẩm phán động lập, tuân theo pháp luật" với quy định tại khoản 7 là "tố tụng linh hoạt" (không theo quy định) để tránh mâu thuẫn trong thực hiện.

Đối với với tổ chức của tòa án chuyên biệt, theo đại biểu, dự thảo Luật quy định là chỉ có tòa án chuyên biệt tại thành phố Hồ Chí Minh. Trong tòa chuyên biệt có tòa sơ thẩm và phúc thẩm, cùng một Chánh án phụ trách. Vậy, giả sử tòa sơ thẩm xử không đúng hoặc các đương sự kháng cáo thì vẫn là một người đó phúc thẩm, khó bảo đảm khách quan. Vì vậy đại biểu đề nghị xem xét quy định này cho hợp lý.

Phong Châu

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/dai-bieu-quoc-hoi-kien-nghi-ra-soat-quy-hoach-cac-thuy-dien-nho-can-nhac-giua-loi-va-hai.927384.html