Nên 'mở cửa' cho doanh nghiệp tham gia dự án điện quan trọng

một giờ trướcBài gốc

Cân nhắc quy định điều chỉnh linh hoạt quy hoạch điện lực

Tại phiên thảo luận ở Tổ 4 (gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh: Khánh Hòa, Lai Châu và Lào Cai) chiều 4/12 về dự thảo Nghị quyết về các cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 – 2030 (gọi tắt là dự thảo Nghị quyết), các đại biểu cơ bản tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết này.

Các đại biểu tham gia thảo luận ở Tổ 4 chiều 4/12.

Theo ĐBQH Nguyễn Hữu Toàn (Lai Châu), điều này nhằm bảo đảm năng lượng, nhất là điện năng cho phát triển kinh tế với mục tiêu tăng trưởng ở mức hai con số; đồng thời bảo đảm năng lượng để thực hiện chuyển đổi số, xây dựng kinh tế số trong cả giai đoạn.

ĐBQH Nguyễn Thành Trung (Lào Cai) cũng tán thành khi cho rằng, để bảo đảm yêu cầu phát triển kinh tế, tăng trưởng năng lượng phải gấp 1,5 – 1,8 lần so với tốc độ tăng trưởng kinh tế. Do vậy, việc ban hành Nghị quyết này là rất cần thiết.

Dự thảo Nghị quyết đã đưa ra nhiều cơ chế mới để phát triển năng lượng quốc gia. Trong đó, đáng chú ý là cơ chế điều chỉnh linh hoạt quy hoạch phát triển điện lực, phương án phát triển mạng lưới cấp điện trong quy hoạch tỉnh (Điều 4 và Điều 5).

Cụ thể, Khoản 2, Điều 4 quy định: Trường hợp việc lập, thẩm định các dự án năng lượng quan trọng, cấp bách của quốc gia có nội dung khác với quy hoạch có liên quan thì không phải thực hiện thủ tục điều chỉnh quy hoạch; sau khi dự án được phê duyệt, các quy hoạch có liên quan phải được kịp thời rà soát, điều chỉnh, cập nhật và công bố.

ĐBQH Nguyễn Hữu Toàn (Lai Châu) phát biểu.

Đại biểu Nguyễn Hữu Toàn bày tỏ băn khoăn với quy định này. Bởi Luật Quy hoạch có điều chỉnh định kỳ các loại quy hoạch, hoặc điều chỉnh theo trình tự rút gọn để áp dụng trong trường hợp khẩn trương; còn điều chỉnh linh hoạt là hình thức chưa được quy định.

Nhấn mạnh “chúng ta đặt ra quy hoạch để bảo đảm tầm nhìn trong tất cả các lĩnh vực, trong đó có điện lực”, đại biểu đề nghị cần cân nhắc quy định này.

“Có thể có một trình tự thủ tục rất đặc biệt cho các dự án này gọn hơn thủ tục rút gọn hiện hành để bảo đảm tiến độ, thời gian, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội nhưng phải có nguyên lý của nó, tức là quy hoạch phải đi trước. Nếu tất cả không phải thực hiện quy hoạch thì sẽ rất khó để xây dựng quốc gia có định hướng, cân đối hài hòa giữa phát triển kinh tế, năng lượng, bảo vệ môi trường”, đại biểu lưu ý.

Theo Khoản 3, Điều 4, việc điều chỉnh linh hoạt quy hoạch phát triển điện lực, phương án phát triển mạng lưới cấp điện trong quy hoạch tỉnh được thực hiện khi có điều chỉnh dự án nguồn điện, dự án pin lưu trữ bao gồm: tên gọi, quy mô công suất, tiến độ, địa danh hành chính (nếu có)…; điều chỉnh dự án lưới điện bao gồm: tên gọi, số lượng, quy mô công suất, cấp điện áp, điểm đấu nối, tiến độ…

Theo đại biểu Nguyễn Hữu Toàn, nếu quy định quá cụ thể sẽ kéo theo thủ tục hành chính phức tạp, làm tăng chi phí của doanh nghiệp. Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Công Thương rà soát, hướng dẫn nội hàm của quy hoạch, để mang tính chất định hướng. “Đề nghị rà soát lại, giảm tối đa việc cần phải điều chỉnh những thủ tục hành chính không cần thiết”, đại biểu nói thêm.

Khuyến khích tư nhân đầu tư vào dự án điện

Về lựa chọn nhà đầu tư dự án đầu tư kinh doanh điện lực (Điều 8), dự thảo Nghị quyết quy định: Trên cơ sở đề xuất của doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hoặc doanh nghiệp do doanh nghiệp này nắm giữ 100% vốn điều lệ, UBND cấp tỉnh quyết định chấp thuận cho doanh nghiệp này làm nhà đầu tư các dự án, công trình lưới điện trong Quy hoạch phát triển điện lực hoặc phương án phát triển mạng lưới cấp điện trong quy hoạch tỉnh.

Đại biểu Nguyễn Hữu Toàn đề nghị cần rà soát lại quy định này. Bởi lẽ, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, đặt vai trò của doanh nghiệp tư nhân là hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế đất nước ở giai đoạn tới. Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Các nghị quyết này đều hướng tới sự bình đẳng trong kinh doanh giữa các loại hình doanh nghiệp.

Do vậy, theo đại biểu, có hai yếu tố cần xem xét. Một là, cần mở cửa cho doanh nghiệp tham gia vào các dự án quan trọng quốc gia. Hai là phải bảo đảm an ninh quốc phòng với các dự án cần thiết phải bảo đảm an ninh quốc phòng; trong trường hợp này, quy định như dự thảo Nghị quyết là phù hợp.

Tuy nhiên, với các dự án cấp bách, quan trọng nhưng không ảnh hưởng nhiều đến an ninh quốc phòng thì có thể cho các thành phần kinh tế khác tham gia, đặc biệt là khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư để phát triển điện năng. Điều này vừa bảo đảm đúng định hướng của Đảng theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW, đồng thời giải quyết vấn đề năng lượng, đại biểu Nguyễn Hữu Toàn đề xuất.

Liên quan dự trữ quốc gia xăng dầu, Điều 20 dự thảo Nghị quyết quy định: chuyển đổi chủng loại xăng dầu dự trữ quốc gia bằng phương thức hoán đổi trực tiếp.

ĐBQH Nguyễn Thành Trung (Lào Cai) phát biểu.

Theo đại biểu Nguyễn Thành Trung (Lào Cai), quy định hiện hành cũng như dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi) có quy định hình thức luân phiên đổi hàng là một trong những nội dung có trong kế hoạch dự trữ quốc gia hằng năm.

“Không rõ là hình thức luân phiên đổi hàng với phương thức hoán đổi trực tiếp có khác gì nhau không?”. Đặt câu hỏi như vậy, đại biểu đề nghị, nếu Chính phủ làm rõ sự khác biệt của phương thức hoán đổi trực tiếp với luân phiên đổi hàng thì mới cần thiết bổ sung vào dự thảo Nghị quyết, còn không thì không cần phải quy định tại Điều 20.

Các đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa tham gia phiên thảo luận ở Tổ 4 chiều 4/12

Cơ bản nhất trí với dự thảo Nghị quyết, ĐBQH Hà Quốc Trị (Khánh Hòa) cho rằng, cần xem xét lại Điều 12 về hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư dự án kinh doanh điện gió ngoài khơi và Điều 13 chấp thuận nhà đầu tư dự án điện gió ngoài khơi.

Cụ thể, đại biểu cho rằng, quy định tại Điều 12 là quá chi tiết, định tính, như: sơ bộ về tốc độ gió được đánh giá khả thi để đầu tư điện gió ngoài khơi, điều kiện địa hình, điều kiện địa chất… Thay vì quy định cụ thể trong dự thảo Nghị quyết, nên giao cho các cơ quan chức năng quy định cho phù hợp hơn.

Tương tự, tại Điều 13, nên bỏ điểm a, Khoản 2: Dự án đáp ứng điều kiện về quốc phòng, an ninh, chủ quyền, tài nguyên – môi trường biển và hải đảo, hàng hải, dầu khí.

Bởi lẽ, trước khi thực hiện dự án, phải có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan có liên quan. Trong quá trình thẩm định, các cơ quan này cũng sẽ xem xét cả yếu tố về quốc phòng, an ninh, chủ quyền, tài nguyên - môi trường biển và hải đảo, hàng hải, dầu khí.

Đan Thanh; Ảnh: Hồ Long

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/nen-mo-cua-cho-doanh-nghiep-tham-gia-du-an-dien-quan-trong-10398279.html