Nhiều góp ý cụ thể, thiết thực đối với dự án Luật Viên chức (sửa đổi)
Phát biểu thảo luận về dự án Luật Viên chức (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Minh Tâm, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị cho rằng, việc xác định rõ khái niệm “viên chức” là yêu cầu quan trọng, bảo đảm tính thống nhất, minh bạch trong quản lý và thực thi chính sách. Đại biểu đề nghị Điều 1 của dự thảo luật chỉ quy định phạm vi, đối tượng áp dụng; việc giải thích khái niệm “Viên chức” nên được tách riêng và chuyển sang Điều 4 nhằm bảo đảm bố cục hợp lý và mạch lạc.
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm góp ý các dự án luật - Ảnh: NL
Đặc biệt, đại biểu nêu rõ cụm từ “quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập” trong khái niệm viên chức hiện hành chưa được làm rõ, dẫn đến cách hiểu khác nhau giữa viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước và viên chức hưởng lương từ nguồn thu sự nghiệp. Trong thực tế, có nhiều trường hợp cùng thực hiện nhiệm vụ, cùng đóng góp như nhau nhưng chỉ viên chức hưởng lương từ ngân sách mới được thụ hưởng các chế độ như tiền khen thưởng, trong khi viên chức hưởng lương từ nguồn thu đơn vị thì không. Điều này chưa bảo đảm nguyên tắc công bằng trong công vụ.
Từ đó, đại biểu đề nghị xác định lại khái niệm viên chức theo hướng “người hưởng lương từ nguồn tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập, bao gồm cả ngân sách nhà nước và nguồn thu sự nghiệp”, nhằm bảo đảm sự bình đẳng và thống nhất trong thụ hưởng chính sách.
Liên quan đến quyền của viên chức trong hoạt động nghề nghiệp và kinh doanh, đại biểu cho rằng dự thảo luật đã có bước mở khi cho phép viên chức được ký hợp đồng lao động, hợp đồng dịch vụ với tổ chức khác nếu không trái quy định pháp luật. Tuy nhiên, để bảo đảm tính minh bạch và có cơ sở pháp lý khi kiểm tra, xử lý, cần bổ sung cụm từ “bằng văn bản” sau cụm “phải được sự đồng ý” trong quy định. Quy định này sẽ giúp tăng tính chặt chẽ, tránh lạm dụng và làm rõ trách nhiệm của các bên.
Về nội dung khiếu nại, kỷ luật và tạm đình chỉ công tác, đại biểu Nguyễn Minh Tâm đề nghị làm rõ cách tính thời hạn “05 ngày kể từ ngày nhận được kết quả”, vì trong thực tế hiện nay, phần lớn văn bản được ban hành và tiếp nhận qua môi trường điện tử. Đồng thời, để thống nhất với các quy định khác, nên sửa thành “05 ngày làm việc” thay vì “05 ngày” để bảo đảm khả thi. Đại biểu cũng đề nghị quy định cụ thể thời hạn, căn cứ, thẩm quyền và trách nhiệm bồi thường trong trường hợp tạm đình chỉ công tác, nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của viên chức.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng góp ý các dự án luật - Ảnh: NL
Cùng nội dung này, đại biểu Hà Sỹ Đồng, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đánh giá cao nỗ lực của Ban soạn thảo khi đã thể hiện tinh thần đổi mới trong quản lý viên chức theo vị trí việc làm, gắn quyền hạn với trách nhiệm, tăng cường cơ chế tự chủ và phân cấp, phân quyền.
Đại biểu đề nghị bổ sung tiêu chí định lượng trong đánh giá viên chức, quy định rõ cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung; đồng thời kiến nghị sớm ban hành khung tiền lương mới theo vị trí việc làm để tạo động lực, khuyến khích đội ngũ viên chức yên tâm công tác.
Tham gia ý kiến về dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi), đại biểu Hà Sỹ Đồng cho rằng việc sửa đổi là cần thiết, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh của ngành hàng không trong bối cảnh chuyển đổi số, tăng trưởng du lịch, logistics và phát triển kinh tế xanh.
Đại biểu đề nghị bổ sung chính sách phát triển tổng thể công nghiệp hàng không, khuyến khích đầu tư vào bảo dưỡng, sản xuất linh kiện, đào tạo nhân lực, nghiên cứu công nghệ và vật liệu mới, qua đó đưa Việt Nam trở thành trung tâm dịch vụ hàng không khu vực.
Đồng thời, đại biểu lưu ý cần quy định rõ cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành trong quản lý tài sản công, đất đai quốc phòng tại các sân bay lưỡng dụng, tránh chồng chéo, mâu thuẫn pháp lý; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và hành khách.
Đại biểu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của kết nối hạ tầng giao thông đa phương thức, đặc biệt tại khu vực miền Trung, trong đó có Quảng Trị, để phát huy hiệu quả đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng.
Nhiều ý kiến thảo luận về các dự án luật trong lĩnh vực giáo dục
Đối với dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga, Ủy viên Ủy ban Văn hóa – Giáo dục của Quốc hội đánh giá cao tinh thần đổi mới của dự thảo luật, thể hiện ở việc mở rộng quyền tự chủ, chuyển trọng tâm từ tự chủ tài chính sang tự chủ quản trị toàn diện, luật hóa mô hình giáo dục đại học số, mở rộng hình thức đào tạo kết hợp trực tuyến - trực tiếp, gắn đào tạo với nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga góp ý các dự án luật - Ảnh: NL
Tuy nhiên, đại biểu bày tỏ băn khoăn về việc bỏ Hội đồng trường tại cơ sở công lập, cho rằng đây là thay đổi lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến cơ chế tự chủ và trách nhiệm giải trình của nhà trường. Nếu không xây dựng được mô hình thay thế hiệu quả, có thể ảnh hưởng đến chuẩn kiểm định quốc tế và hợp tác học thuật toàn cầu.
Đại biểu đề nghị quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm giữa tổ chức Đảng, Ban giám hiệu và các hội đồng chuyên môn; tăng cường vai trò của Hội đồng khoa học - đào tạo; đồng thời xác định rõ phạm vi “tự chủ hoàn toàn” và “tự chủ có điều kiện” để tránh tình trạng tự chủ hình thức.
Về dự án Luật Giáo dục (sửa đổi), đại biểu Hồ Thị Minh, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Quảng Trị, đánh giá cao dự thảo luật đã thể chế hóa nhiều chủ trương lớn của Đảng, nhất là Nghị quyết 71-NQ/TW về phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Đại biểu Hồ Thị Minh góp ý các dự án luật - Ảnh: NL
Đại biểu cho rằng dự thảo luật còn chưa làm rõ thẩm quyềntrong việc thành lập, sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục, đặc biệt là các trường chuyên biệt như trường dự bị đại học dân tộc hiện do Bộ Dân tộc và Tôn giáo quản lý. Vì vậy, đề nghị bổ sung quy định cụ thể thẩm quyền của các bộ, ngành trung ương đối với các cơ sở này, tương tự quy định hiện hành với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, nhằm bảo đảm thống nhất pháp luật và duy trì hiệu quả chính sách giáo dục vùng dân tộc thiểu số, miền núi.
Đại biểu cũng đề nghị tiếp tục quan tâm chính sách hỗ trợ học sinh dân tộc thiểu số về học bổng, sinh hoạt và đào tạo giáo viên vùng khó khăn.
Đối với dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), các đại biểu Nguyễn Minh Tâm; Nguyễn Hữu Đàn, Phó Tham mưu trưởng Quân khu 4 và Hà Sỹ Đồng đã tập trung thảo luận một số nội dung.
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm đề nghị thay cụm từ “trung tâm giáo dục thường xuyên” bằng “trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên” (mô hình liên phường, xã); đồng thời quy định lộ trình chuyển đổi các trung tâm này thành trường trung học nghề nhằm bảo đảm tính đồng bộ.
Đại biểu Nguyễn Hữu Đàn góp ý các dự án luật - Ảnh: NL
Đại biểu Nguyễn Hữu Đàn nhấn mạnh, dự án luật cần bổ sung chính sách ưu tiên tuyển sinh, miễn giảm học phí cho thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, công an xuất ngũ; đồng thời lưu ý quy định các yếu tố đặc thù trong giáo dục nghề nghiệp thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị làm rõ giá trị văn bằng trung học nghề, xác định lộ trình liên thông, chuẩn đầu ra, tiêu chí công nhận tín chỉ tương đương; đồng thời bổ sung quy định thành lập Hội đồng trường ở cơ sở công lập để tăng tính minh bạch, có đại diện doanh nghiệp và người học trong Hội đồng trường tư thục nhằm gắn đào tạo với nhu cầu thị trường lao động.
Đại biểu cũng đề nghị quy định cụ thể công khai chi phí đào tạo, phân biệt trường vì lợi nhuận và không vì lợi nhuận, cơ chế khấu trừ thuế cho doanh nghiệp đầu tư đào tạo nghề và bảo đảm an toàn lao động, bảo hiểm cho người học thực tập tại doanh nghiệp.
Nguyễn Lý - Thanh Tuân