Sự hình thành của tỉnh Ninh Bình mới (tỉnh Hà Nam Ninh trước đây) không chỉ là một bước đi hành chính mang tính chiến lược, mà còn là bước chuyển mình mang ý nghĩa định hình lại bản đồ phát triển vùng phía Nam đồng bằng Bắc Bộ. Vùng đất địa linh nhân kiệt từng khai sinh ra các vương triều hiển hách nhà Đinh, tiền Lê và nhà Trần nay trở thành trung tâm công nghệ và đô thị sinh thái hút dòng vốn khổng lồ.
Không còn là những mảnh phát triển riêng lẻ, Ninh Bình mới đang từng bước định vị mình là trung tâm kinh tế năng động, một cực tăng trưởng mới của khu vực phía Bắc với sức hút đầu tư, kết nối hạ tầng và chiến lược phát triển rõ nét.
CẤT CÁNH TỪ BA DÒNG CHẢY
Sau sáp nhập, tỉnh Ninh Bình mới có tổng diện tích tự nhiên khoảng 3.942,61 km2, quy mô dân số hơn 4,4 triệu người, trở thành một trong những tỉnh có quy mô lớn nhất cả nước (lớn thứ 6 cả nước nếu tính theo các tỉnh hiện nay), tạo ra một không gian phát triển rộng lớn hơn, đủ sức vươn tầm khu vực và quốc tế.
Về kinh tế tỉnh, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 8/2025 tăng 21,9% so với cùng kỳ, lũy kế 8 tháng tăng 22,8%. Hoạt động thương mại dịch vụ phát triển ổn định. Chỉ số giá tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ chung (CPI) bình quân 8 tháng năm 2025 tăng 3,54%.
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tháng 8/2025 ước đạt 21,38 nghìn tỷ đồng, tăng 17,6% so với cùng kỳ, lũy kế 8 tháng đạt 177,2 nghìn tỷ đồng, tăng 20,4%. Tổng kim ngạch xuất khẩu khẩu tháng 8 ước đạt 2.516,2 triệu USD, tăng 64,55%, lũy kế 8 tháng đạt 16.331,5 triệu USD, tăng 59,7% so với cùng kỳ.
Trong tháng 8/2025, toàn tỉnh có 785 doanh nghiệp mới được thành lập với tổng vốn đăng ký đạt 3.225 tỷ đồng, tăng 74% so với cùng kỳ. Chỉ tính riêng tháng 8/2025, tỉnh đã cấp mới 4 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký gần 436 tỷ đồng và 1 dự án FDI với vốn 0,65 triệu USD. Lũy kế 8 tháng năm 2025, Ninh Bình thu hút 251 dự án mới, trong đó có 57 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 872 triệu USD và 194 dự án trong nước với tổng vốn đăng ký 46.352 tỷ đồng.
Hoạt động du lịch tiếp tục diễn ra sôi động, lũy kế 8 tháng đón 15,2 triệu lượt khách, doanh thu từ hoạt động du lịch ước đạt trên 15,7 nghìn tỷ đồng. Tổng thu ngân sách 8 tháng ước đạt gần 48.000 tỷ đồng, đạt 63,4% dự toán được giao, tăng 76% so với cùng kỳ.
Điều đặc biệt làm nên giá trị của tỉnh Ninh Bình mới chính là sự hợp nhất của những không gian văn hóa và lịch sử đặc sắc. Ninh Bình tự hào với Cố đô Hoa Lư ngàn năm lịch sử linh thiêng của nhà Đinh và tiền Lê với quần thể danh thắng Tràng An.
Nam Định là nơi phát tích vương triều Trần hào hùng, cái nôi của tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ và là vùng đất học với truyền thống khoa bảng lừng lẫy. Hà Nam mang trong mình dấu ấn văn hóa Đông Sơn cổ kính, nơi lưu giữ nhiều di tích và lễ hội đậm đà bản sắc.
Khi ba dòng chảy văn hóa này hòa quyện, Ninh Bình mới trở thành một thủ phủ di sản thực sự của cả nước. Các quần thể văn hóa – du lịch nổi tiếng như Tràng An, Bái Đính, Tam Chúc, Phủ Dầy, Đền Trần… không chỉ tiếp tục phát huy giá trị văn hóa tâm linh mà còn có thể kết nối thành các tuyến du lịch liên tỉnh, nâng cao thời gian lưu trú, chi tiêu và trải nghiệm của du khách.
Tràng An là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng của Ninh Bình
Mặt khác, tỉnh Ninh Bình mới được thành lập kết nối những thế mạnh của cả 3 địa phương. Tỉnh có vị trí địa lý chiến lược quan trọng, là cửa ngõ phía Nam Đồng bằng Bắc Bộ, thuộc các hành lang kinh tế Bắc - Nam (Cao tốc Bắc Nam, Cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng, Quốc lộ 1, Quốc lộ 10, Quốc lộ 45), hành lang kinh tế ven biển Vịnh Bắc Bộ và hành lang kinh tế Đông - Tây (gồm Quốc lộ 21 và trục Nam Định - Lạc Quần, Quốc lộ 12B và trục Nho Quan - Kim Sơn).
Đây là điểm kết nối trung chuyển của ba vùng kinh tế lớn là Đồng bằng Sông Hồng, Bắc Trung Bộ và duyên hải Miền Trung, cùng vùng trung du và miền núi phía Bắc (khu vực Tây Bắc).
Đồng thời, tỉnh mới còn có không gian biển, ven biển mở rộng gần gấp 5 lần so với tỉnh Ninh Bình cũ, với chiều dài bờ biển tăng từ 15km lên hơn 88km, vươn ra vịnh Bắc Bộ - Bắc biển Đông. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc kết nối đồng bộ hạ tầng khung chiến lược và đặc biệt là mở rộng không gian phát triển kinh tế biển.
Về nguồn nhân lực chất lượng cao, tỉnh Ninh Bình hiện có 8 trường đại học, 25 Trung tâm giáo dục thường xuyên công lập, 417 Trung tâm học tập cộng đồng và 66 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, mỗi năm, cung cấp khoảng 44.000 - 50.000 lao động trẻ có trình độ tay nghề cao phục vụ nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp, nhà đầu tư.
Một yếu tố quan trọng khác là cơ hội để phát triển công nghiệp xanh, công nghệ cao và bền vững. Với quy mô mới, tỉnh có thể quy hoạch lại các khu công nghiệp theo định hướng hiện đại, sử dụng công nghệ thân thiện môi trường, chú trọng vào công nghiệp hỗ trợ, chế biến sâu và đổi mới sáng tạo.
Môi trường đầu tư được cải thiện, các thủ tục hành chính được đẩy mạnh cải cách, đồng thời thu hút được nhiều dự án quy mô lớn trong và ngoài nước. Tất cả tạo nên nền tảng cho một nền công nghiệp phát triển theo chiều sâu.
Ngoài ra, 3 tỉnh vốn có thế mạnh riêng, nổi trội như Ninh Bình với trung tâm di sản và động lực đổi mới sáng tạo, Nam Định với trung tâm văn hóa, giáo dục và tiềm năng kinh tế biển, Hà Nam với trung tâm công nghiệp công nghệ cao. Giờ đây, những mảnh ghép này sẽ được liên kết chặt chẽ, tạo thành một chuỗi giá trị sản xuất và dịch vụ, du lịch, văn hóa đồng bộ, hiệu quả hơn.
Mới đây, Ninh Bình đã được quy hoạch xây dựng một sân bay quốc tế. Sau khi đại dự án đường sắt cao tốc Bắc -Nam hoàn thành sẽ kết nối và tạo động lực tăng trưởng mạnh hơn nữa.
CÁC ĐẠI BÀNG CÔNG NGHỆ VÀ ĐÔ THỊ SINH THÁI CÙNG HẠ CÁNH
Sau sáp nhập, không gian phát triển rộng lớn của tỉnh Ninh Bình mới không chỉ mở ra lợi thế về quy mô, mà còn gia tăng sức hút mạnh mẽ với các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Trên địa bàn ba tỉnh trước đây, nhiều dự án kinh tế quy mô lớn đang được triển khai, hình thành các cực tăng trưởng mới, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho một tỉnh công nghiệp, dịch vụ hiện đại, có tầm ảnh hưởng vùng.
Phối cảnh khu nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp Hồ Yên Quang
Riêng tại Ninh Bình (cũ), tỉnh đang thu hút sự quan tâm lớn từ các tập đoàn kinh tế tư nhân và doanh nghiệp quốc tế. Một trong những dự án nổi bật nhất là khu nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp Hồ Yên Quang tại huyện Nho Quan do CT Group đầu tư. Dự án có quy mô lên tới 274 ha, tổng vốn đầu tư khoảng 900 tỷ đồng bao gồm các khu nghỉ dưỡng trên mặt nước, dịch vụ sinh thái và tổ hợp khám phá thiên nhiên – văn hóa bản địa.
Bên cạnh đó, nơi đây là điểm đến mới của dòng vốn đầu tư công nghệ cao với dự án nhà máy linh kiện điện tử của BEI KE YUAN Technology (Đài Loan) tại cụm công nghiệp Vân Phong, tổng vốn gần 1.400 tỷ đồng, dự kiến đi vào hoạt động trong quý 1/2027.
Đồng thời, tỉnh cũng triển khai dự án tổ hợp nghỉ dưỡng và chăm sóc người cao tuổi theo mô hình Nhật Bản, quy mô hơn 2.000 tỷ đồng tại khu vực Cúc Phương, hợp tác cùng đối tác Nhật là OCS JSC. Đây là hướng đi mới nhằm khai thác lợi thế cảnh quan thiên nhiên, đồng thời đón đầu xu thế du lịch chăm sóc sức khỏe.
Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường đã trúng thầu thi công cao tốc Ninh Bình – Hải Phòng với giá trị 4.150 tỷ đồng. Dự kiến, công trình sẽ hoàn thành trước ngày 31/12/2026. Đồng thời, doanh nghiệp này cũng thực hiện nhiều gói thầu giao thông khác như tuyến Bái Đính – Ba Sao.
Ngoài các dự án trên, UBND tỉnh đã chính thức chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Khu đô thị sinh thái Ninh An tại thành phố Hoa Lư theo hình thức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Dự án có quy mô gần 30 ha và tổng vốn đầu tư lên tới 2.623 tỷ đồng, được kỳ vọng sẽ tạo bước ngoặt cho bộ mặt đô thị khu vực phía Nam thành phố trong giai đoạn 2025–2029.
Theo quy hoạch, khu đô thị Ninh An sẽ hình thành 1.788 căn nhà ở, gồm: 156 căn nhà liền kề, 1.632 căn hộ chung cư nhà ở xã hội. Dự án sẽ phân lô 483 lô đất ở, bao gồm 353 lô liền kề và 130 lô biệt thự, được đầu tư hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật để đủ điều kiện chuyển nhượng.
Tập đoàn Thành Công có 8 dự án tại đây, vốn đăng ký 12.138,487 tỷ đồng. Trong đó, lớn nhất là Dự án Nhà máy Hyundai Thành Công Việt Nam số 2 với vốn đầu tư 3.208 tỷ đồng, công suất 100.000 xe ô tô du lịch/năm, đến năm 2025 đạt 180.000 xe/năm.
Nhà máy Hyundai Thành Công Việt Nam số 2
Một số dự án khác có thể kể tên như dự án Nhà máy sản xuất camera modul và linh kiện điện tử của Công ty TNHH Mcnex Vina, dự án nhà máy sản xuất cần gạt nước xe ô tô của Công ty TNHH ADM 21, dự án DNC Automotive, nhà máy sản xuất dây cáp điện ô tô của Công ty TNHH Esmo Vina....
Nhiều dự án dệt may, da giày đã đi vào hoạt động như nhà máy giày dép xuất khẩu Ninh Bình của Công ty TNHH Sản xuất giày Chung Jye Ninh Bình, nhà máy sản xuất giày dép xuất khẩu và nguyên phụ liệu ngành giày dép của Công ty Giày ADORA Việt Nam, nhà máy sản xuất gia công sản phẩm giày dép Viennery của Công ty Montop Holding Limited...
Tại Hà Nam (cũ), khu công nghiệp hỗ trợ Đồng Văn III là một trong những dự án trọng điểm của tỉnh có tổng vốn đầu tư hơn 2.447 tỷ đồng, quy mô diện tích khoảng 223 ha, do Công ty cổ phần đầu tư bất động sản Taseco làm chủ đầu tư. Thời hạn hoạt động của dự án là 50 năm kể từ ngày dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư.
Phối cảnh dự án khu công nghiệp hỗ trợ Đồng Văn III
Dự án này nằm sát đường cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình, có vị trí chiến lược trong chuỗi cung ứng công nghiệp khu vực phía Bắc. Dự án được định hướng là khu công nghiệp hỗ trợ bao gồm các ngành cơ khí chế tạo, lắp ráp, ô tô, xe máy, điện, điện tử, viễn thông, công nghệ thông tin, công nghiệp phụ trợ, vật liệu mới.
Một dự án có quy mô lớn nữa là khu công nghiệp Đồng Văn V (giai đoạn 1) do Công ty Cổ phần Hạ tầng Hà Nam làm chủ đầu tư. Dự án có diện tích đất sử dụng khoảng 237,29 ha, với tổng vốn đầu tư phê duyệt là 2.911,3 tỷ đồng. Khi hoàn thành, dự án này dự kiến sẽ thu hút khoảng 20.000 lao động vào làm việc.
Dự án Đồng Văn VI với diện tích khoảng 250 ha, tổng mức đầu tư gần 3.000 tỷ đồng. Công ty Cổ phần Cảng Quốc tế Hà Nam làm chủ đầu tư được phê duyệt triển khai tại các xã Tiên Ngoại, Yên Nam và Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên. Đồng Văn VI hứa hẹn trở thành một khu công nghiệp hiện đại, là động lực lớn cho việc thu hút doanh nghiệp sản xuất, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp – dịch vụ.
Dự án Thanh Bình II (giai đoạn 1) cũng được phê duyệt với quy mô 226,6 ha và vốn đầu tư khoảng 2.610 tỷ đồng, nhằm mở rộng không gian công nghiệp trong tỉnh, tạo thêm quỹ đất để các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, logistics có thể tiến vào địa bàn Hà Nam.
Tháng 5/2025, Công ty Đài Loan (Trung Quốc) Wistron Neweb Corporation (WNC), một nhà cung cấp cho công ty vệ tinh SpaceX của tỷ phú Elon Musk cho biết sẽ đầu tư thêm 27 triệu USD (khoảng 700 tỷ đồng) vào Việt Nam.
Đây là lần thứ 2 trong vòng 2 tháng mà Winstron Neweb rót thêm vốn vào Việt Nam. Tháng 3/2025, Wistron Neweb đã đầu tư thêm 30 triệu USD vào Công ty Neweb Việt Nam. Khoản đầu tư 30 triệu USD (khoảng 773 tỷ đồng) tương đương 50% vốn đầu tư ban đầu của Neweb Việt Nam.
Theo thông tin từ công ty mẹ Wistron Neweb, hoạt động sản xuất chính tại nhà máy Việt Nam là các thiết bị liên lạc vệ tinh và di động. Neweb Việt Nam được thành lập từ giữa năm 2020 với vốn đầu tư ban đầu là 60 triệu USD (khoảng 1.545 tỷ đồng), tương đương gần 1.400 tỷ đồng.
Về khu đô thị, Tập đoàn Sun Group đang để lại dấu ấn đậm nét tại tỉnh Hà Nam thông qua loạt dự án quy mô lớn. Nổi bật nhất trong số đó là Sun Urban City của Công ty Mặt Trời Hà Nam.
Với tổng diện tích lên tới 420 ha và tổng mức đầu tư khoảng 35.000 tỷ đồng, Sun Urban City không chỉ là nơi ở, mà còn được định hướng trở thành một trung tâm mới của đô thị thông minh và đáng sống phía Nam Hà Nội.
Tổng thể dự án Sun Urban City
Điểm đặc biệt của dự án này là mật độ xây dựng chỉ khoảng 18%, nhường không gian cho cây xanh, mặt nước và các tiện ích công cộng. Khoảng 200 ha diện tích dự án được dành cho hệ thống công viên, hồ điều hòa, quảng trường, khu vui chơi giải trí và giáo dục.
Trong đó có tổ hợp công viên Sun World được kỳ vọng trở thành điểm đến du lịch, nghỉ dưỡng ngay trong lòng thành phố. Các loại hình bất động sản tại đây bao gồm biệt thự đơn lập, song lập, nhà phố thương mại (shophouse), căn hộ cao tầng và nhà ở xã hội.
Ngày 10/6/2025, tập đoàn này đã khởi công đồng loạt 3 công trình trọng điểm tại khu đô thị Sun Urban City gồm khu nhà ở xã hội dành riêng cho đội ngũ y, bác sĩ và cán bộ các bệnh viện lớn như Bạch Mai, Việt Đức, khu liên hợp thể thao hiện đại phía Nam đường Võ Nguyên Giáp (diện tích 22,21 ha, vốn đầu tư hơn 1.024 tỷ đồng) và bệnh viện đa khoa chất lượng cao Sun Hospital (diện tích 3,18 ha, tổng mức đầu tư hơn 1.543 tỷ đồng).
Bệnh viện đa khoa chất lượng cao Sun Hospital
Song song với Sun Urban City, Sun Group cũng đang đầu tư vào một dự án khác mang tầm chiến lược không kém là tổ hợp khu đô thị mới Bắc Châu Giang có quy mô khoảng 405 ha.
Toàn cảnh khu đô thị mới Bắc Châu Giang
Dự án được quy hoạch thành ba phần chính gồm khu đô thị sinh thái ven sông, khu đô thị đổi mới sáng tạo và tổ hợp công viên chủ đề kết hợp nhà ở. Với tổng vốn đầu tư cũng vào khoảng 35.000 tỷ đồng, Bắc Châu Giang hứa hẹn sẽ trở thành một cực tăng trưởng mới về kinh tế – xã hội, vừa thu hút dân cư chất lượng cao, vừa hấp dẫn nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Mới đây, địa phương đã chấp thuận nhà đầu tư cho 3 dự án tại Duy Tiên. Cụ thể, dự án khu đô thị Đọi Sơn với diện tích 237 ha, nằm sát sông Châu Giang và trục đường vành đai V vùng Thủ đô, vị trí vàng của khu vực Duy Tiên. Dự án do Công ty TNHH Bất động sản Bảo An 247, đầu tư với tổng vốn hơn 14.100 tỷ đồng, trong đó riêng chi phí giải phóng mặt bằng và tái định cư lên tới 953 tỷ đồng.
Dự kiến, khu đô thị này sẽ cung cấp hơn 2.200 căn liền kề, biệt thự cao 3–5 tầng, cùng hệ sinh thái tiện ích bao gồm trường học, chợ, trung tâm văn hóa, vườn hoa, cây xanh. Dân số quy hoạch lên tới 7.500 người.
Dự án Khu đô thị Đông Nam Tiên Sơn do Công ty TNHH Quản lý Bất động sản Mặt trời Miền Bắc làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô gần 154 ha, tổng vốn đầu tư hơn 7.700 tỷ đồng, cung cấp 1.745 căn biệt thự, liền kề cho khoảng 5.500 cư dân tương lai.
Dự án Khu đô thị Châu Sơn do Công ty TNHH Đầu tư Tây Hà Nội là chủ đầu tư. Với tổng diện tích 124 ha và mức vốn hơn 6.300 tỷ đồng, dự án này sẽ phát triển gần 1.700 căn biệt thự, liền kề và dân số khoảng 5.000 người.
Tại Nam Định (cũ), một trong những dự án đáng chú ý là nhà máy Thép Xanh Xuân Thiện Nghĩa Hưng của Tập đoàn Xuân Thiện, diện tích hơn 400ha, tổng vốn đầu tư lên đến 98.000 tỷ đồng, công suất 9,5 triệu tấn/năm.
Dự án sử dụng điện, khí thiên nhiên, tiến tới sử dụng hydro xanh để hoàn nguyên thép, thay thế cho công nghệ luyện thép truyền thống bằng than cốc nhằm giảm thiểu phát thải C02 và bảo vệ môi trường.
Sản phẩm chủ yếu là thép chất lượng cao, đến nay trong nước chưa sản xuất được như thép kháng thời tiết phục vụ cho ngành cơ khí chế tạo, đóng tàu biển, sản xuất cột điện gió, thân vỏ ô tô, chế tạo vũ khí...
Trong cùng tổ hợp, dự án nhà máy sản xuất cấu kiện bê tông đúc sẵn Xuân Thiện Nam Định đã hoàn thành thủ tục đầu tư, giao đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Dự án đã được khởi công tháng 11/2022, dự kiến vận hành quý 3/2026.
Dự án nhà máy Thép xanh số 1 Xuân Thiện Nam Định đã hoàn tất quy hoạch, đánh giá tác động môi trường, thỏa thuận cấp điện và nước. Hiện đang trong quá trình thẩm định báo cáo khả thi, hoàn thiện hồ sơ cấp phép xây dựng.
Phối cảnh tổ hợp Dự án Nhà máy Thép xanh của Tập đoàn Xuân Thiện ở Nam Định (cũ)
Bên cạnh đó cũng có các dự án đầu tư khác như nhà máy sản xuất sản phẩm dệt may của Crystal Denim Textiles Limited (Anh quốc) tại Khu công nghiệp dệt may Rạng Đông với tổng vốn hơn 60 triệu USD, dự án sản xuất thiết bị điện tử, máy tính do Tập đoàn Quanta (Đài Loan) đầu tư với số vốn lên tới 120 triệu USD, Tập đoàn JiaWei của Đài Loan (Trung Quốc) đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất sản phẩm nhựa và sản phẩm melamine với tổng mức đầu tư 42 triệu USD, Công ty Xingyu Safety Technology (Singapore) với tổng mức đầu tư gần 84,5 triệu USD, ký kết thỏa thuận với Tập đoàn Sunrise Material (Singapore) phát triển dự án đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất màng bọc polyme công nghệ cao với tổng mức đầu tư 100 triệu USD.
Ngoài ra, địa phương này còn ký thỏa thuận hợp tác với Công ty Liên doanh trách nhiệm hữu hạn Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP) đầu tư xây dựng Khu công nghiệp Hải Long rộng 1.100ha, ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác phát triển dự án đối với Tập đoàn AEON (Nhật Bản)...
Ngọc Nhi