Ngày 5/8, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo "Phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045".
Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài chủ trì hội thảo. Hội thảo có sự tham dự của lãnh đạo các hiệp hội, các doanh nghiệp, nhà khoa học và chuyên gia trong lĩnh vực dinh dưỡng, nông nghiệp. Hội thảo nằm trong chuỗi hoạt động do Bộ Công Thương chủ trì, nhằm nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của sữa và các sản phẩm sữa trong Chiến lược quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Sữa tươi sạch là con đường duy nhất
Tại hội thảo, ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH nhấn mạnh con người là trung tâm của phát triển xã hội, là nguồn lực then chốt quyết định sự hưng thịnh của quốc gia. Đầu tư vào ngành sữa là đầu tư cho sức khỏe và tương lai của đất nước. Việc phát triển ngành sữa theo hướng tự chủ nguồn nguyên liệu trong nước mang lại lợi ích kép: cải thiện sức khỏe cộng đồng, nâng cao thu nhập cho nông dân và gia tăng giá trị trên từng hecta đất nông nghiệp.
Ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch HĐQT TH
Năm 2008, Tập đoàn TH bước chân vào lĩnh vực thực phẩm sau sự kiện sữa nhiễm melamine tại Trung Quốc, một hồi chuông cảnh báo nghiêm trọng về an toàn thực phẩm. Dưới sự dẫn dắt của Nhà sáng lập, Anh hùng Lao động Thái Hương, hành trình “sữa tươi sạch vì sức khỏe cộng đồng” được khởi xướng, với phương châm: "Sữa tươi sạch là con đường duy nhất".
TH tiên phong thực hiện chuỗi sản xuất khép kín “từ đồng cỏ xanh đến ly sữa sạch”, kết hợp tài nguyên thiên nhiên Việt Nam, trí tuệ Việt và công nghệ hiện đại toàn cầu. Nhờ đó, sản phẩm của TH đạt tiêu chuẩn quốc tế, năng suất lao động cao và chi phí hợp lý.
Tiếp thu kinh nghiệm từ các quốc gia tiên tiến, TH đã góp phần chuyển đổi mạnh mẽ ngành sữa Việt Nam: đưa tỷ lệ sữa nước chế biến từ sữa tươi lên 60% và hướng tới 93% như các nước phát triển. Năm 2008, chỉ 8% sữa nước tại Việt Nam được chế biến từ sữa tươi, còn lại là sữa hoàn nguyên. Đến nay, tỷ lệ tiêu thụ sữa bình quân đầu người đã tăng từ 8-12 lít/năm lên khoảng 36 lít/năm. TH đang dẫn đầu thị phần sữa tươi tại Việt Nam.
Với đàn bò sữa gần 70.000 con, TH là doanh nghiệp sở hữu mô hình chăn nuôi bò sữa công nghệ cao lớn nhất cả nước, đạt năng suất trung bình 35 lít/con/ngày, cao hàng đầu khu vực. Tổng vốn đầu tư của TH vào ngành sữa đạt 1,2 tỷ USD. Chỉ sau 14 tháng, cụm trang trại đầu tiên tại Nghĩa Đàn (Nghệ An) đi vào vận hành, trở thành hình mẫu tiên phong cho ngành chăn nuôi bò sữa trong nước.
TH cũng tiên phong chuyển đổi số toàn diện, áp dụng QR code truy xuất nguồn gốc, công nghệ 4.0, AI, robot hóa, từ khâu trồng cỏ, chăm sóc đàn bò đến sản xuất và phân phối. Trang trại công nghệ cao của TH đã được mở rộng tại nhiều tỉnh thành như: Nghệ An, Lâm Đồng, Thanh Hóa, Phú Yên…
Vai trò tiên phong dinh dưỡng học đường
Bên cạnh đó, ông Ngô Minh Hải cho biết TH nhận thức sâu sắc vai trò của sữa tươi trong việc phát triển thể lực, trí lực của người Việt. Năm 2013, TH là đơn vị tiên phong trong Chương trình Sữa học đường quốc gia, với sản phẩm sữa tươi tiệt trùng TH true MILK, sản phẩm đầu tiên được Bộ Y tế xác nhận hiệu quả cải thiện dinh dưỡng trẻ em.
TH tiếp tục phối hợp Bộ Y tế, Bộ Giáo dục - Đào tạo, Viện Dinh dưỡng và các chuyên gia quốc tế (Pháp, Nhật Bản) triển khai Mô hình điểm Bữa ăn học đường kết hợp dinh dưỡng hợp lý và tăng cường vận động thể lực, áp dụng tại 10 tỉnh thành trong năm học 2020 - 2021. Kết quả cho thấy sự thay đổi tích cực về nhận thức, thói quen ăn uống và thể chất học sinh.
Nhiều quốc gia như: Mỹ, Nhật, Thái Lan hay Trung Quốc đã ban hành chính sách mạnh mẽ nhằm thúc đẩy tiêu dùng sữa tươi và phát triển thể trạng trẻ em. Trung Quốc đã cấm sữa hoàn nguyên trong Sữa học đường từ năm 2000 và hiện có 176 doanh nghiệp sản xuất 100% từ sữa tươi.
Toàn cảnh hội thảo
Để phát triển ngành sữa bền vững và tự chủ, Việt Nam đặt mục tiêu đột phá về tiêu dùng và nguồn nguyên liệu sữa tươi. Năm 2008, mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người mới đạt 12 lít/năm, trong đó sữa tươi chỉ chiếm 8%. Đến năm 2025, con số này dự kiến tăng lên 36 lít, với sữa tươi chiếm 60% và tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 10%/năm.
Mục tiêu đến năm 2030 là toàn bộ sữa dạng lỏng tiêu thụ trong nước đều được sản xuất từ sữa tươi nguyên liệu. Đến năm 2035, mức tiêu thụ dự kiến đạt 54 lít/người/năm và Việt Nam có thể tự chủ trên 70% nguồn nguyên liệu. Để hiện thực hóa các mục tiêu này, điều kiện tiên quyết là tăng mạnh tổng đàn bò sữa. Nếu áp dụng mô hình chăn nuôi tập trung, ứng dụng công nghệ cao như TH, cần khoảng 700.000 con bò sữa; trong khi đó, nếu theo mô hình nông hộ với năng suất thấp hơn, tổng đàn cần lên tới 1,2 triệu con.
Song song với mục tiêu tăng đàn, cần triển khai các chính sách ưu đãi hiệu quả. Về thuế, nên áp dụng mức thuế VAT 0% cho sữa tươi nguyên liệu sản xuất trong nước, đồng thời hỗ trợ đầu tư tài sản, con giống thuần chủng và lãi suất ngân hàng.
Về đất đai, cần tích tụ ruộng đất để phát triển các vùng chăn nuôi tập trung; chuyển đổi các nông - lâm trường hoạt động kém hiệu quả và khuyến khích mô hình liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp, công nghệ cao nhằm nâng cao năng suất và chất lượng nguyên liệu.
Ngoài ra, việc ban hành Chương trình Bữa ăn học đường toàn quốc là một giải pháp chiến lược cần được thực hiện sớm. Dựa trên các mô hình thử nghiệm đã có, Chính phủ có thể học hỏi kinh nghiệm từ Nhật Bản, quốc gia đã ban hành Luật Bữa trưa học đường chỉ sau một năm thí điểm. Trong chương trình này, doanh nghiệp cần đồng hành cùng Nhà nước để nâng cao thể trạng và sức khỏe cho thế hệ tương lai.
Hiện Việt Nam có khoảng 13,8 triệu trẻ em mẫu giáo và tiểu học. Nếu mỗi em sử dụng 5 ly sữa học đường và 2 ly tại nhà mỗi tuần, nhu cầu tiêu thụ sữa sẽ đạt khoảng 0,9 triệu tấn/năm.
TH và các doanh nghiệp sữa trong nước sẵn sàng đồng hành cùng Đảng và Nhà nước chăm lo cho thế hệ vàng của dân tộc. Hơn 15 năm qua, TH đã làm ly sữa bằng trái tim người mẹ. Với danh hiệu Anh hùng Lao động, Nhà sáng lập TH cùng toàn thể thành viên tập đoàn cam kết tiếp tục lan tỏa tinh thần dân tộc, góp phần xây dựng một Việt Nam mạnh mẽ.
Để phát triển ngành sữa bền vững và tự chủ, Việt Nam đặt mục tiêu đột phá về tiêu dùng và nguồn nguyên liệu sữa tươi. Năm 2008, mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người mới đạt 12 lít/năm, trong đó sữa tươi chỉ chiếm 8%. Đến năm 2025, con số này dự kiến tăng lên 36 lít, với sữa tươi chiếm 60% và tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 10%/năm. Mục tiêu đến năm 2030 là toàn bộ sữa dạng lỏng tiêu thụ trong nước đều được sản xuất từ sữa tươi nguyên liệu.
Đến năm 2035, mức tiêu thụ dự kiến đạt 54 lít/người/năm và Việt Nam có thể tự chủ trên 70% nguồn nguyên liệu. Để hiện thực hóa các mục tiêu này, điều kiện tiên quyết là tăng mạnh tổng đàn bò sữa. Nếu áp dụng mô hình chăn nuôi tập trung, ứng dụng công nghệ cao như TH, cần khoảng 700.000 con bò sữa; trong khi đó, nếu theo mô hình nông hộ với năng suất thấp hơn, tổng đàn cần lên tới 1,2 triệu con.
Song song với mục tiêu tăng đàn, cần triển khai các chính sách ưu đãi hiệu quả. Về thuế, nên áp dụng mức thuế VAT 0% cho sữa tươi nguyên liệu sản xuất trong nước, đồng thời hỗ trợ đầu tư tài sản, con giống thuần chủng và lãi suất ngân hàng. Về đất đai, cần tích tụ ruộng đất để phát triển các vùng chăn nuôi tập trung; chuyển đổi các nông – lâm trường hoạt động kém hiệu quả và khuyến khích mô hình liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp, công nghệ cao nhằm nâng cao năng suất và chất lượng nguyên liệu.
Việc ban hành Chương trình Bữa ăn học đường toàn quốc là một giải pháp chiến lược cần được thực hiện sớm. Dựa trên các mô hình thử nghiệm đã có, Chính phủ có thể học hỏi kinh nghiệm từ Nhật Bản, quốc gia đã ban hành Luật Bữa trưa học đường chỉ sau một năm thí điểm. Trong chương trình này, doanh nghiệp cần đồng hành cùng Nhà nước để nâng cao thể trạng và sức khỏe cho thế hệ tương lai.
Trần Đình