ĐBQH: Giáo dục phổ thông là tương lai, cần cụ thể và có tham vọng lớn

3 giờ trướcBài gốc

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí tại phiên thảo luận tại tổ sáng 25/11. Ảnh: Quốc hội.

Tiếp tục chương trình làm việc tại Kỳ họp X, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035.

Các bài viết trên MXH làm tổn hại đến danh dự người thầy

Tham gia thảo luận, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh cần phải bổ sung và làm rõ hơn về việc đảm bảo quyền lợi cơ bản của nhà giáo.

Ông cho rằng thời gian qua, tình trạng bạo lực học đường, xúc phạm giáo viên vẫn diễn ra. Trong nhiều trường hợp, giáo viên chỉ "hơi nặng lời" với học sinh nhưng đã phải đối mặt với nhiều hậu quả nghiêm trọng như bị dọa dẫm, bị phụ huynh lên tiếng hoặc chịu áp lực từ dư luận. Các bài viết và bình luận trên mạng đã làm tổn hại đến danh dự của người thầy.

Vì vậy, ông Trí đề nghị cần có quy định để bảo đảm quyền được làm việc, được dạy dỗ, không bị hạn chế khi làm nghề của giáo viên. Ông cho rằng giáo dục học trò phải bằng tình yêu thương, trách nhiệm, đi kèm với các biện pháp giáo dục phù hợp.

"Bản thân tôi trưởng thành được cũng nhờ sự giáo dục nghiêm khắc, đúng mực của gia đình và thầy cô giáo. Chúng ta không thể chịu thua trước các vấn đề này vì đây là trách nhiệm giáo dục", ông nói.

Đề cập đến việc bảo đảm biên chế giáo viên ở mọi nơi, mọi cấp học, lớp học kể cả vùng sâu, xa hay thành phố mà chương trình đặt ra, đại biểu Nguyễn Anh Trí nêu thực tiễn ở các địa phương, khi các đơn vị thực hiện giảm biên chế, hai đối tượng thường bị nhắm đến là y tế và giáo dục.

Ông Trí khẳng định Đảng và Nhà nước không chủ trương tinh giản giáo viên đang đứng lớp, mà chủ trương tinh giản những bộ phận, những đơn vị không hợp lý. Tuy nhiên, việc tinh giản thầy cô giáo đang diễn ra, kể cả với giáo viên đang đứng lớp tại những nơi thiếu nhân lực.

Vì vậy, đại biểu đề nghị GD&ĐT thống kê, báo cáo lại với Chính phủ về tình trạng này.

Ông cũng nêu tình trạng giáo viên hợp đồng bị thông báo nghỉ việc đột ngột dù đã làm việc nhiều năm. Thậm chí, có trường hợp đến sát khai giảng, giáo viên vẫn chờ được gọi đi làm chỉ vì "không có chỉ tiêu biên chế". Do đó, đại biểu đề nghị cần xây dựng sớm chỉ tiêu biên chế trong ngành, có thể tới 5 năm.

Đại biểu Nguyễn Trúc Anh cho rằng nên xây dựng trường phổ thông tinh hoa. Ảnh: Quốc hội.

Đề xuất xây dựng trường phổ thông tinh hoa

Đóng góp ý kiến, đại biểu Quốc hội Nguyễn Trúc Anh cho biết giáo dục phổ thông là lĩnh vực quan trọng bởi đây là thế hệ tương lai của đất nước trong 10-20 năm tới.

Vì vậy, ông cho rằng cần xây dựng trường phổ thông chuẩn, liên cấp, tinh hoa ở các địa phương. Ngành giáo dục cần mạnh dạn đưa ra chuẩn mang tính hội nhập quốc tế. Ví dụ, với tiếng Anh chuẩn quốc tế, khi tốt nghiệp THPT, các em có thể vào top 200 trường đại học trên thế giới; hoặc các em có thể đọc, viết thành thạo IELTS 6.0.

"Các tiêu chuẩn cần đưa ra cụ thể và có tham vọng lớn", ông nhấn mạnh chương trình mục tiêu quốc gia phải nêu rõ đào tạo giáo viên, "máy cái" ra sao để có hệ thống trường tinh hoa.

Đối với trường nghề, đại biểu nhìn nhận đây là mô hình mang tính an sinh xã hội. Khi học xong, học sinh có chứng chỉ nghề kèm theo bằng tốt nghiệp, nên vẫn có thể vào được trường đại học hàng đầu.

Vì thế, ông cho rằng cần hướng học sinh đến mô hình này, nhất là trong kỷ nguyên số. Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị có chỉ tiêu cử người đi học các lĩnh vực luyện kim, công nghệ số để trở về đào tạo trong 10 năm tới; cần có chính sách ưu đãi cho hệ thống trường tư nhằm tạo sự cạnh tranh công bằng.

Ông cũng nhấn mạnh phải đặt mục tiêu trong 5-10 năm sẽ thu hút sinh viên tốt nghiệp xuất sắc về làm việc tại các xã, phường, nhất là ở các tỉnh khó khăn, mạnh dạn bổ nhiệm họ làm trưởng, phó phòng hoặc phó chủ tịch để đáp ứng được yêu cầu trong thời kỳ mới.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải trình làm rõ các vấn đề đại biểu quan tâm. Ảnh: Quốc hội.

Lý giải phân bổ vốn "đầu chuột đuôi voi"

Giải trình làm rõ các vấn đề đại biểu quan tâm, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết phần lớn nguồn lực trong chương trình được phân bổ cho những mục tiêu cấp bách, trong đó nhiệm vụ kiên cố hóa trường lớp là ưu tiên hàng đầu.

Bộ trưởng cho biết hiện cả nước vẫn còn khoảng 13% trường học là nhà tạm, tập trung cục bộ tại các tỉnh khó khăn, chủ yếu ở mầm non và tiểu học.

Bên cạnh đó, việc hiện đại hóa cơ sở vật chất còn nhằm đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới, phục vụ giảng dạy STEM, ngoại ngữ và Tin học, nhằm chấm dứt thời kỳ "dạy chay" khiến khó đạt được các mục tiêu giáo dục hiện đại.

Giải trình về mối quan tâm của đại biểu đối với chế độ đãi ngộ và đầu tư cho nhà giáo, bộ trưởng khẳng định đây là một nội dung rất quan trọng.

"Việc chi cho con người, mặc dù rất quan trọng, nhưng tiêu tiền không dễ", bộ trưởng bộc bạch khó khăn này phát sinh do việc chi tiêu phải theo định mức, kinh phí cho con người còn khiêm tốn hơn so với phần khác.

Tuy nhiên, ông Sơn khẳng định ngành giáo dục sẽ huy động thêm các nguồn lực khác từ kinh phí khoa học công nghệ và các đề án chuyên biệt, như đề án phát triển ngoại ngữ sắp được Thủ tướng phê duyệt, để đảm bảo chăm lo và nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên.

Về vấn đề phân bổ vốn được đại biểu ví von là "đầu chuột đuôi voi" khi giai đoạn 1 thấp hơn giai đoạn 2, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn lý giải đây là bài toán cân đối nguồn lực chung của Chính phủ.

Tổng nhu cầu để thực hiện cơ bản các mục tiêu của Nghị quyết 71 ước tính khoảng 500.000 tỷ đồng, nhưng trong bối cảnh nguồn lực có hạn, Chính phủ đã trình Bộ Chính trị tổng gói cho các chương trình mục tiêu quốc gia khoảng 250.000 tỷ đồng. Việc dành 100.000 tỷ đồng vốn đầu tư công cho giáo dục trong giai đoạn đầu đã thể hiện sự ưu tiên rất lớn.

"Đây mới chỉ là mức đầu tư tối thiểu và thực sự còn rất khiêm tốn. Chính phủ đang nỗ lực cân đối nguồn thu hàng năm để có thể bố trí thêm, bởi nếu nguồn lực dồi dào hơn, tiến độ thực hiện các mục tiêu sẽ nhanh hơn", bộ trưởng nói.

Trước đó, Chính phủ đề xuất triển khai chương trình trong 10 năm, chia làm hai giai đoạn với tổng nguồn lực khoảng 580.133 tỷ đồng. Giai đoạn 2026-2030 bố trí tối thiểu 174.673 tỷ đồng và giai đoạn 2031-2035 khoảng 405.460 tỷ đồng.

Ngọc Bích

Nguồn Znews : https://znews.vn/dbqh-giao-duc-pho-thong-la-tuong-lai-can-cu-the-va-co-tham-vong-lon-post1605844.html