ĐBQH Lâm Đồng Trịnh Thị Tú Anh đề nghị áp dụng các công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường

3 giờ trướcBài gốc

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh góp ý thảo luận tại hội trường về công tác bảo vệ môi trường

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh bày tỏ sự thống nhất cao với nhiều nội dung trong Báo cáo của Đoàn Giám sát. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được, đại biểu cho rằng, Báo cáo cần làm rõ hơn một số nội dung quan trọng. Đó là việc áp dụng các công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường, nhằm thực hiện mục tiêu kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Luật Bảo vệ Môi trường 2020 là bước tiến lớn, chuyển từ quản lý hành chính sang quản lý dựa trên các công cụ kinh tế.

Luật Bảo vệ Môi trường 2020 là bước tiến lớn, chuyển từ quản lý hành chính sang quản lý dựa trên các công cụ kinh tế linh hoạt. Lần đầu tiên, các công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường được quy định trong một chương của Luật Bảo vệ môi trường. Kể từ khi Luật có hiệu lực, Chính phủ đã ban hành Quyết định 687/QĐ-TTg (07/6/2022) về phát triển kinh tế tuần hoàn và Quyết định 21/2025/QĐ-TTg (04/7/2025) xác định tiêu chí “xanh” cho các dự án đầu tư.

Đại biểu nhận thấy, Báo cáo của Đoàn giám sát vẫn chưa làm toát lên được kết quả cụ thể của việc thực hiện các công cụ kinh tế nêu trên. Báo cáo mới dừng ở việc liệt kê chính sách và con số, mà thiếu sự đánh giá xem các công cụ này có phát huy hiệu quả như kỳ vọng hay không. Mục tiêu chính của các công cụ kinh tế không chỉ là tạo nguồn thu, mà là thay đổi hành vi xã hội theo hướng thân thiện môi trường.

Thực tế hiện nay nhiều doanh nghiệp vẫn xem thuế, phí như chi phí bắt buộc, không phải động lực đổi mới công nghệ sạch. Quan trọng hơn, dù thu từ thuế và phí môi trường lớn, chi ngân sách cho bảo vệ môi trường chỉ chiếm khoảng 51% số thu, đồng nghĩa với việc khoản tiền đáng kể thu được từ các công cụ kinh tế môi trường không được phân bổ trực tiếp để giải quyết những vấn đề môi trường cấp bách.

Ngoài ra, việc thu hút khu vực tư nhân vào những lĩnh vực như xử lý nước thải, rác thải…. chưa thực sự hiệu quả, có rất ít doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực này vì nguyên nhân chính là lợi nhuận thấp, rủi ro cao và thiếu các ưu đãi đủ mạnh. Do đó, Báo cáo Giám sát cần làm nổi bật những hạn chế này để thấy rõ khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn.

Quang cảnh Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Từ các phân tích nêu trên, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh đề nghị cơ chế chính sách cần tiếp tục hoàn thiện theo hướng kinh tế hóa công tác bảo vệ môi trường mạnh mẽ hơn nữa.

Chính phủ cần đồng bộ hóa việc định giá tài nguyên và dịch vụ hệ sinh thái. Qua đó, xác định đúng và đủ chi phí môi trường trong mọi hoạt động kinh tế. Đồng thời, để nâng cao hiệu quả các công cụ thuế, phí môi trường hiện có, cần xem xét điều chỉnh mức thuế/phí sao cho phản ánh chính xác chi phí môi trường và mở rộng áp dụng đối với những hoạt động gây ô nhiễm chưa được kiểm soát.

Cùng với đó là đẩy nhanh triển khai thị trường carbon nội địa, ban hành hạn ngạch và giao dịch tín chỉ carbon để giảm phát thải khí nhà kính; trong đó, nâng cao ứng dụng công nghệ số.

Đại biểu cũng cho rằng, bên cạnh việc “phạt” các hành vi gây ô nhiễm bằng thuế, phí, Nhà nước cần “thưởng” và khuyến khích nhiều hơn cho các hoạt động kinh tế xanh, tuần hoàn tăng ưu đãi cho kinh tế xanh. Đồng thời, triển khai hiệu quả danh mục dự án xanh đã ban hành, gắn với tiêu chí môi trường rõ ràng, để các địa phương, bộ ngành thống nhất áp dụng khi huy động vốn và phê duyệt dự án.

Trong đó, lồng ghép tiêu chí xanh và kinh tế tuần hoàn vào phân bổ ngân sách, ưu tiên các dự án thân thiện môi trường; đồng thời, nâng cao nhận thức cộng đồng trong triển khai chiến dịch truyền thông quốc gia, tích hợp giáo dục kinh tế xanh vào trường học và sử dụng mạng xã hội để lan tỏa mô hình thành công.

Đại biểu đề nghị, Báo cáo Giám sát kiến nghị Chính phủ nâng cao năng lực quản lý, giám sát và thực thi pháp luật về Bảo vệ môi trường.

Việc sử dụng công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường là hướng đi đúng đắn, nhưng còn nhiều thách thức. Đại biểu kỳ vọng, Báo cáo Giám sát sẽ làm rõ hơn vai trò của các công cụ này. Đồng thời, đề xuất các giải pháp thiết thực để thúc đẩy kinh tế xanh và tuần hoàn.

Chỉ khi thuế, phí, thị trường carbon, tín dụng xanh… được vận hành hiệu quả, chúng ta mới tạo được sự thay đổi căn bản trong nhận thức xã hội, huy động mạnh mẽ các nguồn lực cho công cuộc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững của đất nước.

Nguyệt Thu

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/dbqh-lam-dong-trinh-thi-tu-anh-de-nghi-ap-dung-cac-cong-cu-kinh-te-trong-bao-ve-moi-truong-398433.html