ĐBQH Thái Thị An Chung (Nghệ An): Bảo đảm quyền học tập, tăng cường tự chủ đại học thực chất

8 giờ trướcBài gốc

Bỏ quy định cứng, giảm áp lực thi cử

Bày tỏ sự đồng tình với sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung một số quy định trong Luật Giáo dục, đại biểu Thái Thị An Chung đánh giá, nhiều nội dung trong dự thảo là phù hợp, có tính thực tiễn cao, góp phần hoàn thiện chính sách giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong giai đoạn mới.

ĐBQH Thái Thị An Chung (Nghệ An) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Về độ tuổi học sinh vào học lớp 10, đại biểu cho rằng: quy định tại điểm c khoản 1 Điều 28 của dự thảo – “học sinh được vào học lớp 10 ở độ tuổi 15 và được tính theo năm” là quy định cứng và chưa thật cần thiết. Đại biểu nêu rõ: “Theo Hiến pháp năm 2013, việc học tập là quyền và nghĩa vụ của công dân. Như vậy, quyền và nghĩa vụ học tập không bị giới hạn bởi độ tuổi. Trong thực tế, có nhiều trường hợp học sinh phải tạm nghỉ học vì hoàn cảnh gia đình, điều kiện kinh tế, bệnh tật, di chuyển nơi cư trú hoặc các yếu tố khách quan khác, nên có thể quay lại học ở độ tuổi cao hơn 15”.

Từ thực tiễn đó, đại biểu đề nghị bỏ quy định cứng về độ tuổi vào lớp 10, chỉ nên quy định theo hướng mở, bảo đảm mọi công dân đều có cơ hội được học tập, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh thực tế của từng người.

Đối với kỳ thi tốt nghiệp THPT, đại biểu Thái Thị An Chung cho rằng, quy định tại khoản 2 Điều 34 của dự thảo cần thiết phải sửa đổi theo hướng “ học sinh học hết chương trình THPT, đủ điều kiện theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì được cấp bằng tốt nghiệp”, không cần thiết phải trải qua một kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông như hiện nay.

Lý giải việc nên bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT, đại biểu Thái Thị An Chung phân tích: Hiện nay, kỳ thi đang thực hiện mục tiêu kép, vừa để xét tốt nghiệp, vừa để tuyển sinh đại học. Hai mục tiêu này có phần mâu thuẫn: nếu để xét tốt nghiệp thì chỉ cần đánh giá mức độ đạt chuẩn chương trình, còn để tuyển sinh thì cần phân hóa năng lực học sinh.

Đại biểu dẫn chứng về số liệu kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, với hơn 1,1 triệu thí sinh dự thi tại hơn 2.500 điểm thi với hơn 50.000 phòng thi, huy động hơn 200.000 cán bộ, giáo viên, nhân viên phục vụ kỳ thi… Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp đạt 99,21% cho thấy cần phải xem lại có cần thiết phải tổ chức 1 kỳ thi không để tránh lãng phí và áp lực. Mặt khác, hiện nay các trường đại học đã được giao quyền tự chủ trong tuyển sinh và kỳ thi tốt nghiệp THPT không còn là kênh duy nhất để xét tuyển vào đại học…

Tăng quyền tự chủ, bảo đảm thực chất

Đối với dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), đại biểu Thái Thị An Chung cơ bản đồng tình với các nội dung sửa đổi, đặc biệt là những quy định nhằm tăng cường quyền tự chủ đại học. Tuy nhiên, theo đại biểu, các quy định liên quan đến tự chủ học thuật và tự chủ tuyển sinh cần điều chỉnh để bảo đảm tính thống nhất, thực chất trong triển khai.

Cụ thể, về tự chủ học thuật, theo khoản 3 Điều 23 của dự thảo, các cơ sở giáo dục đại học được quyền chủ động xây dựng, thẩm định và ban hành chương trình đào tạo. Tuy nhiên, khoản 2 và khoản 3 Điều 24 lại quy định Bộ trưởng Bộ GD và ĐT phải phê duyệt chương trình đào tạo đối với các ngành đào tạo giáo viên, lĩnh vực sức khỏe, pháp luật và toàn bộ chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ.

Toàn cảnh phiên thảo luận tổ. Ảnh: Phạm Thắng

Đại biểu cho rằng: việc Bộ phê duyệt chương trình tiến sĩ là cần thiết, do tính đặc thù và yêu cầu học thuật cao. Tuy nhiên, đối với các ngành đào tạo giáo viên, lĩnh vực sức khỏe và pháp luật, quy định này chưa thực sự phù hợp với tinh thần tự chủ đại học. Việc phê duyệt chương trình về bản chất là “tiền kiểm”, trong khi chủ trương chung của Chính phủ là chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”.

Đại biểu Thái Thị An Chung cũng lưu ý, việc đưa ngành pháp luật vào nhóm phải phê duyệt chương trình là điều cần cân nhắc, bởi người học ngành luật sau này muốn hành nghề (luật sư, công chứng viên, thẩm phán, kiểm sát viên…) đều phải trải qua đào tạo nghề và các kỳ thi riêng biệt. Do đó, yêu cầu phê duyệt chương trình ở bậc đại học là chưa cần thiết... Đại biểu đề nghị nghiên cứu bỏ quy định này để bảo đảm đúng tinh thần tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học.

Về tự chủ tuyển sinh, tại khoản 1 Điều 25, dự thảo quy định các cơ sở giáo dục đại học được tự chủ trong xác định chỉ tiêu, lựa chọn phương thức tuyển sinh, tổ chức đào tạo… trừ các ngành đào tạo giáo viên, lĩnh vực sức khỏe và pháp luật.

Theo đại biểu, việc loại trừ ba nhóm ngành này là chưa hợp lý, bởi nếu đã giao quyền tự chủ đại học thì phải giao đồng bộ, không nên phân biệt giữa các lĩnh vực. Ngoài ra, khoản 2 Điều 25 quy định việc tuyển sinh phải thực hiện theo quy chế tuyển sinh của Bộ GD và ĐT - điều này, theo đại biểu, chưa thể hiện rõ tính tự chủ, bởi “tự chủ” mà vẫn bị ràng buộc cứng vào quy chế của Bộ thì chưa thực sự là tự chủ.

Đại biểu đề nghị Bộ GD và ĐT tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định triển khai thi hành Luật giáo dục Đại học, trong đó có quy định chi tiết, hướng dẫn về tự chủ tuyển sinh mang tính nguyên tắc, ổn định lâu dài để các trường đại học căn cứ vào đó chủ động xây dựng phương thức tuyển sinh phù hợp. Cách làm này không chỉ giúp phát huy quyền tự chủ thực chất của các cơ sở giáo dục đại học mà còn giảm tình trạng thay đổi quy chế tuyển sinh liên tục hằng năm như hiện nay, gây khó khăn cho học sinh, phụ huynh và xã hội.

Khẳng định việc sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học là hết sức cần thiết nhằm hoàn thiện thể chế, tạo hành lang pháp lý cho phát triển giáo dục trong giai đoạn mới, đại biểu Thái Thị An Chung nhấn mạnh: các quy định cụ thể cần được thiết kế linh hoạt, phù hợp với thực tiễn, bảo đảm quyền học tập của công dân, giảm thủ tục hành chính, đồng thời phát huy thực chất quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học hướng đến mục tiêu xây dựng nền giáo dục mở, thực chất, hiệu quả và nhân văn.

Diệp Anh

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/dbqh-thai-thi-an-chung-nghe-an-bao-dam-quyen-hoc-tap-tang-cuong-tu-chu-dai-hoc-thuc-chat-10392382.html