ĐBQH: Xã hội hóa công tác thi hành án dân sự là bước đi đúng hướng

5 giờ trướcBài gốc

Rõ phạm vi và thẩm quyền để tránh rủi ro

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Lâm Đồng) cho rằng, điểm mới đáng chú ý là việc thiết kế lại hệ thống thi hành án dân sự, theo đó, tách bạch cơ quan quản lý Nhà nước và cơ quan tổ chức thi hành án. Dự thảo bổ sung mô hình văn phòng thi hành án dân sự và chức danh thừa hành viên, những người có thể tổ chức thi hành án theo hợp đồng, tương tự mô hình thừa phát lại ở nhiều quốc gia.

Đại biểu nhận định, đây là bước đi đúng hướng, thể hiện xu hướng xã hội hóa hoạt động thi hành án, giúp giảm tải cho cơ quan Nhà nước và mở rộng lựa chọn cho người dân. Tuy nhiên, nếu không quy định rõ phạm vi, thẩm quyền, trách nhiệm và mối quan hệ với cơ quan thi hành án Nhà nước, mô hình này có thể dẫn tới rủi ro lạm quyền, xung đột lợi ích hoặc biến tướng thành “dịch vụ thi hành án có điều kiện”.

Vì vậy, đại biểu đề nghị thí điểm ở phạm vi hẹp, có cơ chế kiểm soát chặt chẽ của Bộ Tư pháp và Viện Kiểm sát nhân dân, đồng thời quy định rõ tiêu chuẩn đạo đức, nghề nghiệp, trách nhiệm bồi thường của thừa hành viên khi gây thiệt hại cho đương sự.

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (đoàn Hà Nội) cho rằng, dự thảo luật quy định về văn phòng thi hành án dân sự và thừa hành viên, đổi tên văn phòng thừa phát lại thành văn phòng thi hành án dân sự, quy định đây là tổ chức hành nghề thi hành án hoạt động theo loại hình công ty hợp danh. Đồng thời trao quyền tổ chức thi hành án theo yêu cầu của đương sự đối với các bản án, quyết định thuộc thẩm quyền.

Việc này tạo hành lang pháp lý cho chủ thể thi hành án mới, phù hợp chủ trương xã hội hóa, giúp giảm tải cho cơ quan Nhà nước và nâng cao tính chuyên nghiệp.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa. (Ảnh: Quốc hội)

Theo đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Ninh Bình), quy định trong dự thảo luật, thừa hành viên và văn phòng thi hành án dân sự chỉ được áp dụng biện pháp bảo đảm gồm: phong tỏa tài khoản, tài sản; tạm dừng giao dịch, đăng ký, chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng, hoặc thay đổi hiện trạng tài sản mà không được áp dụng các biện pháp bảo đảm thi hành án khác như: tạm giữ tài sản, giấy tờ; tạm hoãn xuất cảnh, cũng không được áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án.

Trước đây, thừa phát lại được phép áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án và đã phát huy hiệu quả trên thực tế. Tuy nhiên, dự thảo luật đang có xu hướng thu hẹp phạm vi xã hội hóa, trái với chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc, những gì tư nhân có thể làm được thì Nhà nước không nên làm, nhằm giảm tải cho ngân sách, giảm gánh nặng cho bộ máy, và phát huy vai trò xã hội trong công tác thi hành án.

Theo đại biểu, khi đã thực hiện xã hội hóa, Nhà nước cần mạnh dạn trao quyền và tạo điều kiện cho các tổ chức này hoạt động, phát triển.

Đại biểu cho rằng, văn phòng thi hành án dân sự không được trao thẩm quyền áp dụng các biện pháp như tạm giữ tài sản, giấy tờ, tạm hoãn xuất cảnh và không được đề nghị áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án thì hiệu quả xã hội hóa của công tác thi hành án sẽ bị hạn chế đáng kể.

Đại biểu Cao Thị Xuân (đoàn Thanh Hóa) cũng băn khoăn về tính khả thi trong việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn văn phòng thi hành án dân sự và thừa hành viên.

Kết quả tổng kết thí điểm hoạt động thừa phát lại giai đoạn 2009-2015 cho thấy, khi thừa phát lại được trao quyền áp dụng biện pháp bảo đảm, cưỡng chế thì hiệu quả thi hành án tốt hơn. Nhưng sau đó, quyền này bị thu hẹp theo dẫn đến hiệu quả thi hành án bị hạn chế, số vụ việc tồn đọng lớn, kéo dài.

Theo đại biểu, tương tự quan điểm chỉ đạo khi xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp trong đó phân cấp, phân quyền rất rõ, cụ thể cho địa phương và địa phương quyết thì địa phương chịu trách nhiệm. Chúng ta đã thống nhất đẩy mạnh xã hội hóa và lần này đã luật hóa cụ thể thì cần trao quyền mạnh hơn nữa để bảo đảm tính khả thi trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đã giao.

"Văn phòng thi hành án dân sự, thừa hành viên cũng thực hiện những nhiệm vụ tương tự như cơ quan thi hành án, các quy định loại trừ đã quy định cụ thể, cơ chế ràng buộc về đạo đức nghề nghiệp về trách nhiệm trước khách hàng, trước pháp luật cũng đã có; đánh giá tổng kết thí điểm cũng đã hết sức cụ thể. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc kỹ lưỡng hơn nữa các quy định để bảo đảm tính khả thi, hiệu quả trong thực thi các nhiệm vụ, quyền hạn của văn phòng thi hành án dân sự, thừa hành viên", đại biểu Cao Thị Xuân nêu ý kiến.

Nên cho phép văn phòng được đề nghị công an bảo đảm trật tự?

Đại biểu Cao Thị Xuân cũng cho rằng, nên cho phép văn phòng thi hành án dân sự được đề nghị lực lượng công an bảo đảm trật tự, an toàn theo quy định của pháp luật. Khi có sự cho phép này thì cần làm rõ: Dựa trên căn cứ quy định pháp luật nào; trong trường hợp nào được xem là có chống đối, cản trở việc thi hành án để có cơ sở đề nghị lực lượng công an phối hợp bảo đảm trật tự, an toàn.

Theo đại biểu Cao Thị Xuân nên cho phép văn phòng thi hành án dân sự được đề nghị lực lượng công an bảo đảm trật tự, an toàn theo quy định của pháp luật. Ảnh Quốc hội

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa cho biết, có ý kiến cho rằng không nên quy định văn phòng thi hành án dân sự được đề nghị công an phối hợp vì đây là tổ chức tư nhân, không thể đề nghị cơ quan Nhà nước thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ, rằng cơ quan Nhà nước không thể phục vụ cho tổ chức tư nhân.

Tuy nhiên, nếu nhìn rộng hơn ở góc độ lợi ích chung của xã hội, thì việc lực lượng công an hỗ trợ bảo đảm an ninh, trật tự trong thi hành án dân sự chính là góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, và góp phần nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật.

Điều này cũng phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị về việc xây dựng Nhà nước kiến tạo, phục vụ, hỗ trợ kinh tế tư nhân phát triển nhanh, bền vững; xây dựng mối quan hệ giữa chính quyền và người dân, doanh nghiệp theo hướng trách nhiệm, cởi mở, thân thiện, liêm chính, phục vụ, kiến tạo phát triển.

Do đó, việc trao thêm quyền để văn phòng thi hành án dân sự tổ chức thi hành bản án có hiệu quả cũng góp phần bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và uy tín của tòa án.

Vì vậy, đại biểu đề nghị dự thảo luật cần quy định theo hướng Nhà nước có cơ chế hỗ trợ cho hoạt động thi hành án dân sự ngoài công lập, trong đó bao gồm việc trao đủ quyền áp dụng các biện pháp bảo đảm và được lực lượng công an hỗ trợ khi cần thiết.

Nguyễn Vân/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/chinh-tri/dbqh-xa-hoi-hoa-cong-tac-thi-hanh-an-dan-su-la-buoc-di-dung-huong-post1245064.vov