ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu tại Hội trường. Ảnh: Quang Khánh
Thảo luận về dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho biết, sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, mô hình cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) hiện nay gồm Cục Quản lý THADS ở Trung ương, Cơ quan THADS cấp tỉnh và Phòng THADS khu vực trực thuộc tỉnh. Tuy nhiên, Phòng THADS khu vực không có tư cách pháp nhân, con dấu, tài khoản và thẩm quyền ra quyết định, nên chưa tương thích với tổ chức Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân theo cấp khu vực dẫn đến phát sinh nhiều bất cập cần được nhìn nhận “trúng và đúng bản chất”.
Theo đại biểu, việc quyền quyết định dồn lên cấp tỉnh sẽ làm chậm quy trình, tăng nguy cơ sót lọt; các hồ sơ phải chuyển lên ký rồi trả về khu vực sẽ làm chậm trễ và giảm tính chủ động, nhất là nơi có số lượng án lớn, địa bàn xa, rộng.
Đặt yêu cầu sửa luật trên nền tảng chủ trương của Đảng, đại biểu nhấn mạnh việc cụ thể hóa Kết luận số 162-KL/TW ngày 6/6/2025 về tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả hệ thống thi hành án dân sự, phù hợp với mô hình Tòa án và Viện kiểm sát theo cấp khu vực. “Tinh gọn bộ máy phải đi liền với thông suốt quyền lực công và trách nhiệm tại chỗ,” đại biểu nhấn mạnh.
Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi). Ảnh: Phạm Thắng
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề xuất mô hình ba tầng gồm "Trung ương - tỉnh/thành phố - khu vực"; trong đó Cơ quan THADS khu vực là cơ quan nhà nước có tư cách pháp nhân, con dấu, tài khoản, trụ sở, được ra quyết định thi hành án trong phạm vi địa bàn. Theo đại biểu, cách tổ chức này không làm tăng biên chế, không phát sinh đầu mối nhưng rút ngắn quy trình, tăng chủ động tại chỗ, giảm tải cho cấp tỉnh và đưa pháp luật đến gần người dân hơn.
Đại biểu kiến nghị cân nhắc sửa đổi, hoàn thiện mô hình cơ quan THADS trong dự thảo Luật đồng bộ với xét xử - kiểm sát. Theo đó, khi “xét xử khu vực - kiểm sát khu vực - thi hành án khu vực” được kết nối thành chu trình khép kín, công tác phối hợp sẽ gỡ nghẽn, rút ngắn thời gian, giảm chi phí xã hội, hạn chế án tồn và nâng uy tín nền tư pháp. "Đó cũng là cách hiện thực hóa kịp thời Kết luận 162 vào đời sống pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", đại biểu nhấn mạnh.
Đại biểu cũng kiến nghị rà soát lại dự thảo Luật để chuẩn hóa thuật ngữ, thẩm quyền, quy trình theo cấu trúc chính quyền địa phương 2 cấp, đồng bộ với Tòa án - Viện kiểm sát theo cấp khu vực.
Đắc Trường