Đề án 1 triệu nhà ở xã hội liệu có về đích đúng thời hạn?

4 giờ trướcBài gốc

Liên quan đến các chính sách phát triển nhà ở xã hội (NOXH) và giải pháp nhằm hiện thực hóa Đề án 1 triệu NOXH, phóng viên có cuộc trao đổi với ông Lê Văn Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

PV: Thưa ông, vướng mắc lớn nhất của phát triển nhà ở xã hội hiện nay là những vấn đề gì? Giải pháp để giải quyết ra sao?

Ông Lê Văn Bình: Xem xét vướng mắc tồn tại nhà ở xã hội, tôi cho rằng có hai khía cạnh là chính sách và thực hiện chính sách. Về chính sách, chúng ta có Luật Đất đai 2013 và Luật Nhà ở 2014 chúng ta còn bất cập. Nhà ở xã hội theo Luật Đất đai 2013, quy định quỹ đất cho nhà ở xã hội không phải qua đấu giá, chỉ giao đất, nhưng Luật Nhà ở 2014 quy định phải đấu thầu, điều này khiến mất thời gian, kéo dài.

Ông Lê Văn Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Thứ hai là vấn đề tồn tại trong chính sách là việc quy hoạch, do quy định của Nhà nước về nhà ở xã hội. Quỹ đất dành cho nhà ở xã hội trước đây còn mang tính chất thụ động, trung ương đưa quy hoạch đất đai, các địa phương có chỉ tiêu và dựa trên dó là quy định bao nhiêu % là quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội.

Trong các luật mới, Nhà nước đã cho địa phương chủ động hơn trong quy hoạch đất dành cho nhà ở xã hội. Quy định Luật Nhà ở 2014 nêu rõ các địa phương, các dự án phải dành 20% quỹ đất, diện tích dành cho nhà ở xã hội, có chỗ lại cho quy định bằng tiền và nhiều chỗ khác thì không thực hiện. Về thực hiện chính sách, trước đây nhà ở cho người thu nhập thấp chưa bức xúc như bây giờ từ đòi hỏi thực tiễn đến thực hành chính sách.

Thời điểm bây giờ nhu cầu người dân về nhà ở xã hội tăng cao, gắn với quá trình đô thị hóa. Cho nên, người ta mới đặt ra, cần thiết và rất bức xúc phải giải quyết. Trước đây, ngoại trừ các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng mới bức xúc về nhà ở xã hội, còn lại các địa hương khác thì chưa quan tâm nhiều.

PV: Hiện nay, để xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân, theo ông cần nhất những điểm gì?

Ông Lê Văn Bình: Thứ nhất, hiện nay chúng ta đã tháo gỡ rất nhiều, khi chúng ta thông qua các quy định. Một là nhà ở công nhân không nhất thiết phải ở trong khu công nghiệp mà cách 1-2km, hoặc cả 5-7km. Cho nên chúng ta không băn khoản về chuyện đó nữa.

Thứ 2, cho phép doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiệp đó được mua, hoặc thuê và cho công nhân thuê lại. Trước đây chúng ta không cho làm như vậy, rất là thông thoáng.

Thứ 3, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam hiện nay cũng là một chủ đầu tư, trên cơ sở rút kinh nghiệm của Tổng liên đoàn đã thực hiện thí điểm ở Hà Nam. Tôi đã tư vấn với Tổng liên đoàn nghiên cứu tự làm, hoặc thuê một chủ đầu tư có chuyên môn sâu để họ làm. Bởi việc xây dựng, quản lý cho thuê rất phức tạp và cần phải có nghề. Nếu trong pháp luật chưa có quy định, pháp luật chưa có khiến chủ đầu tư không được đề xuất thì chúng tôi truyền đạt.

Cuối cùng, nhiều người vẫn phân vân việc cho mua hay cho thuê, hay thuê mua? Nghĩa là người dân thuê lâu dài, sau đó mua lại, gọi là thuê mua. Tôi nghĩ rằng chúng ta nên linh hoạt trong 3 phương thức này, vì Luật Nhà ở không cấm.

Đương nhiên, còn phụ thuộc vào van của Chính phủ, của Bộ Xây dựng. Khi nào cảm thấy rằng một số nơi người ta có nhu cầu mua, ta nới van để người dân mua. Hoặc chỗ này người ta có nhu cầu thuê nhiều hơn bởi có khu công nghiệp, chúng ta nới van cho thuê. Quan điểm tôi cho rằng cởi mở chỗ đó, giao quyền này cho Chính phủ quyết định dựa trên cung cầu thực tiễn.

PV: Với hành lang pháp lý hoàn thiện, cùng sự chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ thì Đề án 1 triệu NOXH liệu có thực hiện đúng thời hạn hay không? Làm sao để đưa chính sách nhà ở xã hội trở về đúng bản chất là chính sách nhân văn?

Ông Lê Văn Bình: Theo tôi, đã đặt ra mục tiêu phấn đấu với quyết tâm chính trị, các tỉnh đã hứa với Thủ tướng, nhận chỉ tiêu rồi thì quan trọng là quá trình thực hiện, quyết tâm thực hiện mục tiêu. Đặc biệt, đừng nghĩ phát triển NOXH là của một doanh nghiệp hay của một cơ quan xây dựng mà của cả tổng thể hệ thống chính trị, trách nhiệm của toàn xã hội.

Chúng ta giải quyết NOXH không chỉ cho một số đối tượng mà cả xã hội cũng được hưởng lợi từ việc phát triển NOXH. Về mặt chính sách, luật đất đai, luật nhà ở đã thông thoáng rồi, có nhiều cơ chế quy hoạch, quỹ đất rồi cơ chế về lãi suất, về lợi nhuận nhà đầu tư, cơ chế thoải mái cho nhà đầu tư lựa chọn phát triển để bán, để cho thuê,... Tất cả đã được luật pháp đã đầy đủ kiện toàn rồi.

Sắp tới, Chính phủ sẽ trình Quốc hội nghị quyết cơ chế đặc thù ở trong phát triển NOXH. Trong đó, giải quyết nhanh gọn vấn đề lựa chọn nhà đầu tư. Nếu như đang nói thủ tục lựa chọn nhà đầu tư theo thủ tục đấu thầu. Cái này luật đất đai không quy định. Luật đất đai quy định: NOXH được giao đất không đấu giá quyền sử dụng đất. Nhưng Luật Nhà ở quy định, trong trường hợp có 2 chủ đầu tư quan tâm trở lên thì phải đấu thầu. Đấu thầu chắc chắn rất lâu.

Theo đó, trong thời gian tới, rất là nhanh thôi, gần như là không phải làm thủ tục đấu thầu. Bây giờ vấn đề là quyết tâm chính trị của các tỉnh, sự chỉ đạo quyết liệt của các địa phương từ công tác quy hoạch, lựa chọn nhà đầu tư đến giải quyết vấn đề quỹ đất. Cũng phải công tác ngoài, chúng ta phải lựa chọn địa điểm xây dựng, thăm dò thị trường có thể bán được nhanh, hấp dẫn nhà đầu tư thì người ta sẽ vào nhanh....

Với câu hỏi có hoàn thành hay không rất khó trả lời. Mục tiêu phấn đấu ta phải không bàn lùi, quyết tâm hoàn thành, thậm chí vượt mức đề ra. Đừng để tình trạng xảy ra la nơi có nhà bán thì không có người mua, nơi thì không có nhà bán để mua. Tôi nghĩ công tác thăm dò thị trường, quy hoạch của địa phương rất quan trọng.

PV: Về quỹ nhà ở quốc gia, theo ông nên triển khai thế nào để phát huy hiệu quả?

Ông Lê Văn Bình: Tôi thấy dự thảo Nghị quyết Chính phủ đã đề xuất xây dựng quỹ nhà ở quốc gia. Quỹ này sẽ được cấp vốn từ ngân sách Nhà nước và các nguồn khác theo quy định pháp luật.Vấn đề ở đây là sử dụng quỹ này như nào cho hiệu quả?

Nếu dùng dể xây nhà ở xã hội thì không đủ được, tuy nhiên, dùng quỹ này để thực hiện công tác thu hồi mặt bằng tái định để thực hiện dự án nhà ở xã hội thì sẽ hiệu quả hơn.Bây giờ cần phải sử dụng quỹ nhà ở quốc gia, chứ không phải lấy quỹ này để phát triển dự án thì không đủ, không có quỹ nào mà to lớn, mà đủ để thực hiện các dự án nhà ở xã hội.

Quỹ này là nội dung quan trọng để khởi nguồn cho đầu tư dự án nhà ở xã hội. Tiếp theo là đã có nguồn đầu tư thì phải có cơ chế thu lại cho quỹ để còn phát triển các dự án khác.

Quỹ này cần có cơ chế ứng ra hoặc cho vay rồi thu về, không thể cứ lấy ra xây dựng nhà ở xã hội thì sẽ dần dần hết quỹ. Chúng ta cần có quy định, hướng dẫn cụ thể để đưa vào dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội.

Như Luật đất đai có quỹ phát triển quỹ đất, dùng để bồi thường tái định cư làm mặt bằng nhưng lại được hoàn trả lại. Ví dụ: quỹ bỏ ra để làm mặt bằng đấu giá đất xong lại hoàn tiền đấu giá đất về quỹ.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Văn Ngân/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/de-an-1-trieu-nha-o-xa-hoi-lieu-co-ve-dich-dung-thoi-han-post1189018.vov