Đề nghị cân nhắc thành lập Quỹ học bổng quốc gia

2 giờ trướcBài gốc

Bà Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu (Ảnh: Quang Vinh)

Ngày 20/11, Quốc hội dành cả ngày để thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Góp ý về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Phòng) bày tỏ sự nhất trí với cao với nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật trình Quốc hội. Bà Nga đánh giá, dự thảo Luật đã tiếp thu rất nhiều kiến nghị thực tiễn, thể chế hóa kịp thời các chủ trương lớn của Đảng, Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Nhiều chính sách mới được đưa vào dự thảo đã đáp ứng đúng tâm tư, nguyện vọng của cử tri và nhân dân, được dư luận xã hội đồng tình, ủng hộ và vô cùng kỳ vọng. Đặc biệt là việc quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc; miễn phí sách giáo khoa cho học sinh; miễn học phí cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục công lập và hỗ trợ học phí đối với trẻ mầm non, học sinh học tại các trường tư thục. Đây đều là những chính sách lớn, tác động hỗ trợ trực tiếp đến đời sống nhân dân, tạo thêm niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, bà Nga cho biết, về thẩm quyền thành lập trường công lập tại Điểm d khoản 2 Điều 52 dự thảo Luật giao thẩm quyền Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quyết định thành lập trường mầm non thuộc Bộ Quốc phòng. Tuy nhiên, theo bà Nga, quy định này cần được cân nhắc kỹ. Bởi vì, giáo dục mầm non không phải là lĩnh vực mang tính đặc thù quân sự, không phục vụ nhiệm vụ huấn luyện và đào tạo nguồn nhân lực quốc phòng. Trong khi đó, hệ thống giáo dục mầm non hiện nay được bao phủ đến tất cả các xã, thậm chí có những xã có nhiều điểm trường để tạo sự thuận lợi về khoảng cách địa lý cho trẻ được tham gia học, chăm sóc, nuôi dưỡng tại các trường mầm non. “Hệ thống trường mầm non địa phương về cơ bản là đáp ứng được nhu cầu gửi trẻ của nhân dân nói chung và của cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang nói riêng”, bà Nga nói và cho rằng quy định này là không cần thiết.

Liên quan đến nhà giáo được điều động làm cán bộ quản lý giáo dục, bà Nga diễn giải: Tại Điểm b khoản 1 Điều 71a dự thảo Luật quy định nhà giáo được điều động làm cán bộ quản lý giáo dục được bảo lưu các chế độ phụ cấp của nhà giáo. Quy định này là phù hợp, nhằm đảm bảo quyền lợi khi chuyển vị trí công tác của nhà giáo. Tuy nhiên, việc bảo lưu phụ cấp nhà giáo cần có giới hạn về thời gian, thay vì áp dụng kéo dài không xác định. Bởi vì, bản chất chế độ phụ cấp nghề là gắn với nhiệm vụ giảng dạy trực tiếp, trong khi cán bộ quản lý sau khi điều động không còn thực hiện nhiệm vụ này. Cho nên nếu bảo lưu không thời hạn sẽ không phù hợp, tạo nên sự bất bình đẳng giữa cán bộ quản lý được điều động từ nhà giáo với cán bộ quản lý được bổ nhiệm từ nguồn khác, đồng thời một phần tạo áp lực cho ngân sách nhà nước. Do đó, đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu thời gian bảo lưu cụ thể, vừa đảm bảo hỗ trợ nhà giáo khi chuyển vị trí công tác, vừa đảm bảo tính hài hòa, công bằng với các trường hợp cán bộ quản lý giáo dục khác.

Đối với Quỹ học bổng quốc gia, bà Nga nhìn nhận dự thảo Luật bổ sung khoản 4a tại Điều 85. Theo đó, thành lập Quỹ học bổng quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều luật chuyên ngành hiện hành đã cho phép thành lập các quỹ tài chính ngoài ngân sách, nhưng theo báo cáo, hoạt động của một số quỹ chưa hiệu quả và chưa tương xứng với chi phí quản lý lớn để duy trì bộ máy. Bên cạnh đó, nguồn tài chính chủ yếu của Quỹ học bổng quốc gia là do ngân sách nhà nước cấp hằng năm. Vậy với cùng kinh phí nguồn ngân sách đó, có thể thực hiện cấp học bổng cho các đối tượng ưu tiên thông qua ngân sách chi trực tiếp hằng năm?.

Bà Nga cho hay, qua rà soát các nhiệm vụ chi từ Quỹ như: cấp học bổng cho người học chương trình tài năng, hỗ trợ nghiên cứu sinh, học viên cao học, học sinh, sinh viên, nhà giáo đều là nhóm nhiệm vụ chi thường xuyên của ngân sách giáo dục, hoàn toàn có thể được phân bổ thông qua dự toán chi hằng năm theo cơ chế hiện hành, mà không cần lập một tổ chức quỹ mới. Như vậy, việc thành lập Quỹ có thể tạo thêm một tầng nấc trung gian, kéo theo bộ máy quản lý, giám sát, kiểm toán khiến chi phí vận hành tăng lên mà chưa chắc nâng cao được hiệu quả hỗ trợ. Bên cạnh đó, dự thảo Luật cho phép Quỹ tiếp nhận các khoản đóng góp, hiến, tặng. Tuy nhiên, nguồn xã hội hóa cho giáo dục hiện nay đa phần được thực hiện trực tiếp cho các trường, cho từng đối tượng học sinh, sinh viên hoặc học bổng theo chương trình riêng với thủ tục đơn giản, nhanh chóng. Nhưng khi thành lập và vận hành Quỹ, việc huy động và sử dụng các nguồn xã hội hóa được chuyển tập trung về Quỹ sẽ phức tạp hơn rất nhiều. “Do vậy, tôi đề nghị nên cân nhắc về việc thành lập Quỹ này”, bà Nga kiến nghị.

Việt Thắng - Trung Hiếu

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/de-nghi-can-nhac-thanh-lap-quy-hoc-bong-quoc-gia.html