Chiều 10-3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Dự thảo Luật dự kiến được Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 9 tới đây.
Phó chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga phát biểu
Dự thảo luật quy định điều hòa nhiệt độ có công suất từ 90.000 BTU trở xuống, trừ loại theo thiết kế của nhà sản xuất chỉ để lắp trên phương tiện vận tải bao gồm ô tô, toa xe lửa, tàu, thuyền, máy bay, là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Trường hợp tổ chức, cá nhân sản xuất bán hoặc tổ chức, cá nhân nhập khẩu tách riêng từng bộ phận điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống là cục nóng hoặc cục lạnh thì hàng hóa bán ra hoặc nhập khẩu (cục nóng, cục lạnh) vẫn thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như đối với sản phẩm hoàn chỉnh (máy điều hòa nhiệt độ hoàn chỉnh).
Ngoài ra, dự thảo luật cũng quy định đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng các loại.
Nêu ý kiến sau đó, Phó chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga, cho biết trong dự thảo luật vẫn quy định xăng các loại là mặt hàng phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo bà Nga, bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là đánh vào mặt hàng xa xỉ, không khuyến khích tiêu dùng. Trong khi đó, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, không thể không có trong đời sống người dân.
"Chúng ta đi đánh thuế tiêu thụ đặc biệt vào mặt hàng thiết yếu của người dân là không đúng với bản chất, mục đích của thuế này"- bà Lê Thị Nga nói.
Bà Lê Thị Nga nhắc lại tại phiên họp UBTVQH lần trước cũng như tại thảo luận tổ kỳ họp Quốc hội, bà đã có đề xuất và thấy có nhiều ý kiến trên các phương tiện thông tin đại chúng trong lần sửa đổi này đề nghị xem lại, bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng nhưng chưa được giải trình.
"Chúng tôi đề nghị cơ quan soạn thảo, thẩm tra có giải trình thêm. Hiện nay chưa thấy có giải trình nào trong báo cáo nói rằng cần phải giữ thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng. Tôi đề nghị bỏ thuế này với xăng"- bà Lê Thị Nga đề nghị.
Với mặt hàng điều hòa công suất bình thường, bà Nga cho hay trước đây chục năm điều hòa là mặt hàng xa xỉ nhưng đến nay điều hòa công suất bình thường cũng là loại mặt hàng thiết yếu rồi, vì vậy đề nghị bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng này.
"Chúng tôi đề nghị bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng và điều hòa công suất bình thường. Nếu như không bỏ thì cần lý giải thêm tại sao đưa mặt hàng thiết yếu vào đánh thuế tiêu thụ đặc biệt?"- Phó chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát nêu quan điểm.
Đồng tình với ý kiến này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cũng khẳng định đây cũng là quan điểm Ủy ban này đưa ra từ đầu. Với xăng, ông Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh đây là mặt hàng thiết yếu, là hàng hóa đầu vào của nền kinh tế, không phải mặt hàng xa xỉ để đánh thuế đặc biệt. Hơn nữa, xăng còn chịu thuế bảo vệ môi trường.
Tương tự với điều hòa nhiệt độ, theo ông Hoàng Thanh Tùng, cũng cần xem xét lại. Ông cho biết tại Kỳ họp thứ 8, nhiều đại biểu Quốc hội khi thảo luận dự án luật này cũng nêu kiến nghị không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng điều hòa nhiệt độ, vì từ nông thôn đến đô thị nhà nào cũng có điều hòa, đây không phải mặt hàng xa xỉ.
Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho rằng các cơ quan cần có giải trình thuyết phục về nội dung này.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn giải trình. Ảnh: Lâm Hiển
Giải trình sau đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho hay trong những năm qua nhu cầu về các thiết bị lạnh, điều hòa không khí ở nước ta tăng cao. Mặc dù một số điều hòa không khí đã thay đổi công nghệ để giảm sử dụng dung môi chất lạnh gây tác hại đến môi trường, áp dụng công nghệ tiết kiệm điện.
Tuy nhiên, điều hòa không khí vẫn sử dụng dung môi chất lạnh khác nhau, trong đó, nhiều chất tác hại đến môi trường, tầng ozone và tiềm năng gây nóng lên toàn cầu.
Công nghệ biến tần inverter dù hỗ trợ nhưng cũng chỉ giúp tiết kiệm điện năng 20 - 40% so với thiết bị thông thường, vẫn gây tác hại đến môi trường. Thủ tướng có quyết định 496 về quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone.
Tham khảo kinh nghiệm các nước, một số nước thu thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa như Hàn Quốc, Ấn Độ, Nauy đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với HFC dùng trong điều hòa. Tại châu Âu để tiết kiệm năng lượng, nhiều nước quy định hạn chế sử dụng điều hòa. Như Tây Ban Nha cấm để điều hòa dưới 27 độ C, ở Anh lắp đặt điều hòa, chủ nhà phải xin giấy phép, sau khi lắp đặt điều hòa phải thường xuyên kiểm tra về mức độ tiết kiệm năng lượng, khả năng vận hành. Thụy Sĩ để xin giấy phép lắp đặt điều hòa không hề đơn giản.
"Do vậy, cần tiếp tục thu thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống để nâng cao nhận thức hạn chế tiêu dùng và tiêu dùng tiết kiệm điện, bảo vệ môi trường"- ông Cao Anh Tuấn nêu.
Đối với xăng, theo Thứ trưởng Bộ Tài chính, có nhiều nhiên liệu hóa thạch, không tái tạo, cần phải sử dụng năng lượng tiết kiệm nên hầu hết các nước đều thu thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng. Tại Việt Nam, việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng được áp dụng từ năm 1995, đến nay trên 20 năm, rất ổn định.
"Để khuyến khích doanh nghiệp, người dân sử dụng xăng sinh học thân thiện với môi trường và chúng ta cũng đã thu ổn định nên không nên đặt vấn đề đưa xăng khỏi đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt"- ông Cao Anh Tuấn nói thêm.
Văn Duẩn