Chiều 18/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng. Một trong những quy định mới trong dự thảo luật lần này là nâng mức giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai và mức biến động tài sản, thu nhập trong năm phải kê khai bổ sung.
Theo đó, dự thảo luật quy định tăng giá trị tài sản phải kê khai từ 50 triệu lên 150 triệu; tăng giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai bổ sung khi có biến động tăng trong năm từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng.
Tài sản dưới 1 tỷ đồng cũng cần kê khai bổ sung
Tham gia góp ý kiến về kê khai biến động tài sản, siết trách nhiệm đối với biến động dưới 1 tỷ đồng tại Điều 36, ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Tp.Hồ Chí Minh) cho rằng, ngưỡng 1 tỷ đồng là phù hợp bối cảnh kinh tế, nhưng nếu chỉ quy định theo ngưỡng tuyệt đối, sẽ xuất hiện tình trạng chia nhỏ giao dịch, chuyển dịch tách lẻ, dẫn đến cơ quan kiểm soát khó phát hiện.
"Do đó, tôi đề nghị luật hóa nguyên tắc mọi biến động tài sản bất thường, không phù hợp thu nhập, dù dưới 1 tỷ đồng, đều phải giải trình. Đây là cơ chế quan trọng để ngăn chặn các "kỹ thuật né kê khai" vốn rất phổ biến thời gian qua", ông Hùng nói.
ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (Ảnh: Media Quốc hội).
Cùng tham gia ý kiến về giá trị tài sản, thu nhập tăng thêm, ĐBQH Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) thống nhất quy định kê khai tài sản từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng. Đối với tài sản, thu nhập bổ sung trong năm từ 300 triệu đồng lên 1 tỷ đồng. Đại biểu cho rằng quy định như vậy cũng rất hợp lý.
Tuy nhiên, qua ý kiến của đại biểu Hùng đoàn Tp.Hồ Chí Minh, đại biểu Hòa cũng đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc. "Đối với giá trị tài sản dưới 1 tỷ đồng nhưng trên 500 triệu đồng cũng có thể kê khai bổ sung", ông Hòa nói.
Ông lý giải: "Nếu chỉ tính từ 1 tỷ đồng trở lên, còn dưới 1 tỷ như 999 triệu đồng cũng gần 1 tỷ, không lẽ bỏ sót, không kê khai?. Do đó, đề nghị nên có kê khai".
Đại biểu Hòa cũng đồng tình với đề xuất điều chỉnh từ 50 lên 150 triệu đồng và từ 300 triệu đồng lên 1 tỷ đồng là phù hợp với thực tiễn hiện nay khi tăng lương, giá cả thị trường biến động. Song đại biểu cũng đề nghị trong Luật nên có quy định nếu giá trị tài sản tăng thêm thì giao cho Chính phủ sẽ quy định về tài sản, thu nhập tăng thêm và kê khai tài sản tăng thêm cao hơn giá trị hiện nay, để không còn sửa luật.
ĐBQH Phạm Văn Hòa (Ảnh: Media Quốc hội).
Về xử lý đối với kê khai tài sản, thu nhập không trung thực và giải trình nguồn gốc tài sản tăng thêm không trung thực, ông Hòa cho rằng quy định như dự thảo luật là phù hợp. Đồng thời, ông đề nghị bổ sung thêm.
"Chúng ta không thể chấp nhận những trường hợp kê khai tài sản không trung thực, sau khi phát hiện có những hành vi để trốn tránh, tẩu tán tài sản. Cho nên, cần phải xử lý nghiêm, thậm chí xử lý trách nhiệm hình sự", ông Hòa nói và nhấn mạnh việc xử lý này để răn đe, giảm thiểu tiêu cực, nêu gương cho những người khác để không dám, không muốn, không làm những điều sai trái.
Nêu ý kiến tại phiên thảo luận về nội dung tài sản, thu nhập phải kê khai, ĐBQH Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) cho biết, tại điểm b khoản 1 Điều 35 quy định kim khí, đá quý, tiền, giấy tờ có giá trị và tài sản khác mà mỗi loại tài sản có giá trị từ 150 triệu đồng trở lên.
ĐBQH Mai Văn Hải (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo đại biểu, để đảm bảo thực hiện tốt việc đổi mới trong xây dựng pháp luật, dự thảo luật nên quy định mang tính nguyên tắc, khái quát không nên liệt kê tài sản là kim quý, kim khí quý, đá quý, tiền.... có thể phát sinh những loại tài sản khác.
"Nên quy định tất cả những loại tài sản là bất động sản mà mỗi loại tài sản có giá trị từ 150 triệu đồng trở lên thì phải kê khai và giao cho Chính phủ quy định chi tiết", ông Hải nói.
Tại khoản 2 quy định kê khai bổ sung được thực hiện khi người có nghĩa vụ kê khai có biến động về tài sản, thu nhập trong năm có giá trị từ 1 tỷ đồng trở lên. Việc kê khai hoàn thành trước ngày 31/12 hằng năm. Dự thảo luật đã nâng mức kê khai bổ sung từ 300 triệu đồng lên 1 tỷ đồng. Vấn đề này đại biểu hoàn toàn thống nhất.
Song, theo ông có một vấn đề đặt ra là theo quy định nêu trên thì tài sản trong năm hình thành dưới 1 tỷ đồng không phải kê khai bổ sung, nhưng nếu cộng dồn từ những năm trước đó thì có thể sẽ trên 1 tỷ đồng thì chưa có quy định rõ việc kê khai này như thế nào?. Đại biểu đề nghị cần xem xét để có quy định cụ thể để kê khai.
Hai yếu tố chính để điều chỉnh tăng giá trị kê khai tài sản
ĐBQH Nguyễn Văn Huy (đoàn Hưng Yên) cho rằng việc nâng mức biến động tài sản, thu nhập trong năm từ 300 triệu đồng lên 1 tỷ đồng phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội và cũng phản ánh đúng tình hình biến động về tài sản, thu nhập hiện nay.
Tuy nhiên ông cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu các vấn đề mà nhiều đại biểu nêu.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng đồng tình với ý kiến của đại Hòa nêu là không nên quy định mức tiền biến động 1 tỷ trong dự thảo luật. Do đó, đề nghị giao Chính phủ quy định tại các văn bản dưới luật để phù hợp và điều chỉnh linh hoạt với tình hình kinh tế - xã hội của đất nước ở từng thời điểm.
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong (Ảnh: Media Quốc hội).
Cuối phiên thảo luận, giải trình làm rõ ý kiến ĐBQH nêu, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, về giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai và kê khai bổ sung, các ĐBQH cơ bản tán thành việc điều chỉnh mức giá trị tài sản phải kê khai từ 50 triệu lên 100 triệu đồng và mức kê khai bổ sung tài sản, thu nhập biến động trong năm từ 300 triệu đồng lên 1 tỷ đồng. Một số đại biểu đề nghị làm rõ cơ sở của quy định này.
Tổng Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, việc điều chỉnh này dựa trên hai yếu tố chủ yếu, thứ nhất từ năm 2018 đến nay đã có 3 lần điều chỉnh tăng lương cơ sở; thứ hai nền kinh tế phát triển nhanh, quy mô kinh tế tăng khoảng gấp ba lần, mặt bằng giá cả cũng thay đổi lớn so với thời điểm ban hành luật.
Với các ý kiến liên quan đến trình tự xác minh tài sản, thu nhập; loại tài sản phải kê khai; phương thức kê khai; và trách nhiệm công khai, hậu kiểm,… ông cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, nghiên cứu và quy định chi tiết tại nghị định hướng dẫn.
Hoàng Thị Bích