Đề thi học sinh giỏi quốc gia môn Ngữ văn trùng ngữ liệu đề thi Hà Nội?

3 giờ trướcBài gốc

Kỳ thi học sinh giỏi quốc gia năm học 2025-2026 diễn ra ngày 25, 26/12/2025, trong đó đề thi môn Ngữ văn nhận được nhiều sự quan tâm của giáo viên và học sinh.

Đáng chú ý, nhiều giáo viên phản ánh, ngữ liệu câu nghị luận xã hội đề thi học sinh giỏi quốc gia môn Ngữ văn năm học 2025-2026 trùng ngữ liệu Kỳ thi chọn học sinh giỏi Thành phố (Hà Nội) và chọn đội tuyển học sinh giỏi dự thi quốc gia các môn văn hóa lớp 12 trung học phổ thông năm học 2025 - 2026.

Đề thi học sinh giỏi quốc gia môn Ngữ văn

Câu nghị luận xã hội (8,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau:

"Triết gia: Tự lập có nghĩa là "thoát khỏi bản tính ích kỷ"

Chàng thanh niên:...

Triết gia: Chính vì thế Adler gọi cảm thức cộng đồng...là sự quan tâm tới xã hội, quan tâm tới người khác. Chúng ta cần thoát khỏi bản tính ích kỷ cổ hữu, từ bỏ việc mình là "trung tâm thế giới". Cần phải thoát khỏi "tôi". Cần phải thoát khỏi lối sống thời còn là một đứa trẻ được chiều chuộng.

Chàng thanh niên: Thầy nói rằng, khi thoát khỏi bản tính ích kỷ, chúng ta mới có thể tự lập...?

Triết gia: Đúng vậy. Con người có thể thay đổi. Và có thể thay đổi lối sống, thế giới quan và nhân sinh quan đó. Tình yêu đã biến chủ ngữ của cuộc đời vốn là "tôi" thành "chúng ta". Nhờ tình yêu, chúng ta được giải thoát khỏi "tôi", trở nên tự lập và đón nhận thế giới với ý nghĩa thực sự của nó.

Chàng thanh niên: Đón nhận thế giới?!

Triết gia: Vâng. Với việc biết đến tình yêu, chủ ngữ của cuộc đời đổi thành "chúng ta". Đây là xuất phát điểm mới của cuộc đời. "Chúng ta" bắt đầu chỉ bằng hai người sẽ dần dần mở rộng phạm vi ra thành cả cộng đồng và cả nhân loại.

Chàng thanh niên: Đó là...

Triết gia: Là cảm thức cộng đồng.

(Kishimi Ichiro và Koga Fumitake, Dám hạnh phúc, Nguyễn Thanh Văn dịch, Nhà xuất bản Dân trí, Hà Nội, 2024, tr.259-260)

Từ đoạn đối trên, anh/chị hãy viết bài văn nghị luận bàn về vấn đề: mối quan hệ giữa tự lập, tình yêu và cảm thức cộng đồng.

Câu 2: Nghị luận văn học

"Chỉ mắt tôi không đủ cho tôi, tôi muốn nhìn qua mắt những người khác. Thực tại, kể cả khi được nhìn qua mắt của nhiều người, vẫn chưa đủ. Tôi sẽ nức lòng biết xem sự vật mang bộ mặt nào với con chuột hay con ong; tôi sẽ còn nức lòng hơn nữa được tri giác thế giới mùi hương, với tất cả thông tin và cảm xúc mà nó chứa đựng, cho một con chó".

Nhận định của C.S. Lewis gợi ra vấn đề gì trong hoạt động sáng tác của nhà văn? Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy bàn luận về vấn đề đó.

Đề thi môn Ngữ văn Kỳ thi chọn học sinh giỏi Thành phố Hà Nội

Câu 1 (8,0 điểm)

Trình bày suy nghĩ về vấn đề được đặt ra trong đoạn đối thoại sau:

Triết gia:

Điều chúng ta cần là "nhìn bằng mắt người khác, nghe bằng tai người khác và cảm nhận bằng tâm hồn của người khác".

Chàng thanh niên: Thầy nói sao cơ?

Triết gia: Lúc này cậu đang nhìn bằng mắt mình, nghe bằng tai mình và cảm nhận bằng tâm hồn mình […]

Chàng thanh niên: Con người không sống trong thế giới khách quan mà sống trong thế giới chủ quan do chính mình tạo ra […] Vậy, tôi xin hỏi: Chúng ta, những người không thể thoát khỏi những suy nghĩ chủ quan làm thế nào có "đôi mắt của người khác", "đôi tai của người khác" và thậm chí là cả "tâm hồn của người khác" được?!

(Theo Dám hạnh phúc, Kishimi Ichiro và Koga Fumitake, Nhà xuất bản Dân trí, 2024)

Giáo viên nói gì về nhận định đề thi học sinh giỏi quốc gia môn Ngữ văn trùng ngữ liệu đề thi Hà Nội?

Liên quan đến nhận định ngữ liệu câu nghị luận xã hội đề thi học sinh giỏi quốc gia môn Ngữ văn năm học 2025-2026 trùng ngữ liệu Kỳ thi chọn học sinh giỏi Thành phố (Hà Nội) và chọn đội tuyển học sinh giỏi dự thi quốc gia các môn văn hóa lớp 12 trung học phổ thông năm học 2025-2026, một giáo viên nêu ý kiến:

Điểm giống nhau cùng là nghị luận xã hội (8,0 điểm), yêu cầu thí sinh viết bài văn hoàn chỉnh. Đều xuất phát từ một đoạn đối thoại triết học, có hình thức hỏi - đáp giữa triết gia và chàng thanh niên. Cùng khai thác vấn đề nhận thức về con người trong mối quan hệ với người khác, nhấn mạnh việc vượt qua cái tôi cá nhân. Đều đòi hỏi thí sinh có tư duy triết luận, khả năng khái quát và lập luận trừu tượng, phù hợp với đối tượng học sinh giỏi.

Điểm khác nhau: Về trọng tâm vấn đề, đề Hà Nội tập trung vào câu hỏi: Làm thế nào con người có thể "nhìn bằng mắt người khác, nghe bằng tai người khác và cảm nhận bằng tâm hồn của người khác", tức là nhấn mạnh sự thấu cảm và vượt thoát khỏi chủ quan cá nhân.

Còn đề học sinh giỏi quốc gia hướng đến vấn đề tự lập - tình yêu - cảm thức cộng đồng, làm rõ quá trình chuyển từ "tôi" sang "chúng ta" trong đời sống con người.

Về mức độ khái quát: Đề Hà Nội thiên về nhận thức cá nhân và giới hạn của cái nhìn chủ quan. Còn đề học sinh giỏi quốc gia có tầm bao quát rộng hơn, gắn nhận thức cá nhân với triết lí sống, nhân sinh quan và cộng đồng nhân loại.

Về yêu cầu tư duy: Đề Hà Nội nghiêng về phản tư và đối thoại nội tâm. Còn đề quốc gia đòi hỏi khả năng hệ thống hóa, mở rộng vấn đề sang bình diện xã hội và nhân loại.

"Mặc dù Câu 1 của hai đề thi hướng tới những vấn đề nghị luận khác nhau, song việc trùng ngữ liệu là một điểm chưa thực sự hợp lí trong công tác ra đề. Đối với các kì thi học sinh giỏi, đặc biệt là thi chọn đội tuyển quốc gia, ngữ liệu không chỉ là chất liệu dẫn nhập mà còn góp phần tạo nên tính mới, độ thử thách và cảm hứng tư duy cho thí sinh.

Khi ngữ liệu đã xuất hiện ở một đề thi lớn trước đó, việc tiếp tục sử dụng lại dễ gây cảm giác lặp lại, làm giảm tính độc đáo và bất ngờ vốn cần có của đề thi chọn lọc. Hơn nữa, sự trùng lặp này có thể tạo ra lợi thế không công bằng cho những thí sinh đã từng tiếp cận hoặc luyện tập với ngữ liệu tương tự", giáo viên nói thêm.

Ly Hương

Nguồn Công dân & Khuyến học : https://congdankhuyenhoc.vn/de-thi-hoc-sinh-gioi-quoc-gia-mon-ngu-van-trung-ngu-lieu-de-thi-ha-noi-179251225153853623.htm