Để Xì Lồ không còn là miền xa lặng lẽ

9 giờ trướcBài gốc

Thầy và trò điểm trường Xì Lồ, Trường Tiểu học Tây Tiến, xã Mường Lý nỗ lực vượt khó trong dạy và học.

Chúng tôi tìm về Xì Lồ, nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào Mông thuộc xã vùng cao Mường Lý trong những ngày đầu tháng 10, con đường dẫn về trung tâm bản nay không còn trơn trượt, khó đi như trước nữa. Nhiều con đường đã được cứng hóa, rút ngắn thời gian đi lại của bà con, mở ra cánh cửa hy vọng về một ngày tươi sáng. Không giấu niềm vui khi gặp những vị khách lạ, trưởng bản Mua A Sự cho biết: Chỉ vài năm trước thôi, mỗi khi mưa, để vào bản phải đi xe máy bọc xích sắt quanh lốp, những giáo viên vùng cao cõng gạo, lương thực, mỳ tôm lên điểm trường rồi ở lại cả tháng vì đi lại bất tiện. Người già, trẻ nhỏ ốm đau lên trạm y tế được khiêng bằng cáng, đi bộ chật vật cả nửa ngày vì cung đường đầy đất, bùn nhão.

Bản có 588 nhân khẩu, đời sống bà con còn gặp nhiều khó khăn, kinh tế chủ yếu tự cung tự cấp, canh tác manh mún, lạc hậu, sống dựa vào nương rẫy, chăn nuôi, với ít lúa nước, sắn, ngô. Xì Lồ có 105 hộ dân thì có 83 hộ nghèo, nhiều hộ không chỉ khó khăn về mặt sinh kế mà còn sinh sống ở những khu vực có nguy cao sạt lở đất, ngập lụt, lũ ống, lũ quét... Chính những hạn chế về xuất phát điểm đời sống kinh tế xã hội thấp, địa hình đồi núi chia cắt, độ dốc lớn, hạ tầng giao thông nội bản chưa được đầu tư, cả bản chỉ có 6ha diện tích trồng lúa, sắn, còn lại chủ yếu là ngô nên nhiều gia đình vẫn còn thiếu đói mùa giáp hạt, đời sống bấp bênh, bữa đói, bữa no.

Sinh ra ở Xì Lồ, ông Giàng A Dế, một người uy tín trong đồng bào Mông nơi đây còn cho biết thêm: Chưa kể, nguồn nước sạch để phục vụ sinh hoạt hàng ngày thiếu, các hộ tự kéo dây dẫn nước trên mó về sử dụng. Bản còn chưa có nhà văn hóa, bao năm qua mọi cuộc họp, sinh hoạt và hoạt động khác đều diễn ra tại nhà trưởng bản...

Khó khăn thì còn nhiều. Nhưng phải khẳng định rằng, những năm gần đây, với sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng và Nhà nước, Xì Lồ đã có nhiều thay đổi. Đường giao thông, đèn điện thắp sáng, sóng điện thoại... đã có. Nhiều hộ dân cũng bắt đầu đưa các giống cây trồng, vật nuôi mới có giá trị kinh tế cao vào sản xuất. Hiện nay, ngoài cây lúa, các hộ được hỗ trợ giống, phân bón trồng cây lá giang xuất khẩu với diện tích 8,6ha, đây là cây trồng tiềm năng, góp phần tăng sinh kế cho bà con vùng cao. Ngoài ra, trong năm 2025, 14 hộ nghèo còn được hỗ trợ trâu, bò sinh sản, có điều kiện tiếp cận với nhiều giống cây con mới... Với sự nỗ lực, bền bỉ, người Mông ở Xì Lồ giờ đây đã biết giữ vệ sinh môi trường, xây chuồng trại chăn nuôi xa nhà để phòng bệnh, bảo vệ nguồn nước, nạn tảo hôn nay chỉ còn dưới 10%, không còn tình trạng hôn nhân cận huyết thống, 60 – 70% hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa...

Một góc bản Xì Lồ nhìn từ trên cao (ở giữa là công trình Trường Mầm non Tây Tiến, xã Mường Lý đang được xây dựng).

Trước đây, gia đình anh Vàng A Lềnh (sinh năm 1982) thuộc diện hộ nghèo khó, làm lụng vất vả quanh năm không đủ ăn, đủ mặc. Gần đây, anh mạnh dạn vay 100 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội Mường Lát mua 5 con bò sinh sản, sửa chữa chuồng trại và trồng cỏ, kết hợp trồng thêm ít sắn, lúa, ngô. Anh Lềnh hy vọng đây là điều kiện giúp gia đình có thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống, mua sắm thêm một số vật dụng phục vụ sinh hoạt hằng ngày.

Thầy giáo Lò Văn Hà, giáo viên điểm trường Xì Lồ, Trường Tiểu học Tây Tiến, cho biết: Điểm trường có 87 học sinh với 5 lớp, những năm gần đây, thành công từ việc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động của các cấp, ngành, đoàn thể giúp người Mông thực hiện theo nếp sống mới, bài trừ các hủ tục. Nhờ đó, 100% trẻ em được đến trường đúng độ tuổi, các em giờ đây được học trong những phòng học xây kiên cố, có đầy đủ điện nước, công trình vệ sinh.

“Với điều kiện địa hình phức tạp, kinh tế tự cung tự cấp, chủ yếu bằng nương rẫy, trồng ngô, sắn, chăn nuôi nhỏ lẻ, cộng thêm đất canh tác ít, bạc màu, phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên khiến đời sống bà con trong bản gặp không ít khó khăn. Xì Lồ hiện còn 36 hộ, trong đó 28 hộ sinh sống khu vực có nguy cơ sạt lở đất và 8 hộ nguy cơ ngập lụt, lũ quét trong mùa mưa bão. Thời gian vừa qua, được sự hỗ trợ của Đảng, Nhà nước và tỉnh, hệ thống cơ sở vật chất trường, lớp học tại bản đang được đầu tư, xây mới như Trường Mầm non Tây Tiến hay công trình điểm trường lẻ tiểu học đóng trên địa bàn vừa được cải tạo, sửa chữa trước đó... Ngoài ra, việc hỗ trợ sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua cây, con giống, kỹ thuật canh tác, sản xuất... không chỉ mang tính chất hỗ trợ trước mắt, mà còn là giải pháp căn cơ, lâu dài và bền vững, giúp hộ dân chủ động vươn lên trong cuộc sống, từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững", ông Phạm Quang Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Lý, cho biết.

Bài và ảnh: Viết Trung

Nguồn Thanh Hóa : https://vhds.baothanhhoa.vn/de-xi-lo-khong-con-la-mien-xa-lang-le-39522.htm