Đề xuất cơ chế đặc thù gỡ 'nút thắt' cải tạo chung cư cũ tại Hà Nội

2 giờ trướcBài gốc

Tiếp tục kỳ họp thứ 10, sáng ngày 8/12, Quốc hội nghe Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng và Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế & Tài chính Phan Văn Mãi trình bày tờ trình, báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô.

Dự thảo Nghị quyết được bố cục thành 12 điều, trong đó có riêng một điều về biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị.

Theo tờ trình của Chính phủ, thực tiễn cho thấy việc triển khai công tác cải tạo chung cư cũ, chỉnh trang đô thị Hà Nội còn nhiều bất cập, chậm trễ, ảnh hưởng an toàn, đời sống của người dân. Do đó, dự thảo Nghị quyết quy định giao UBND Thành phố quyết định các biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình. Ảnh Quochoi.vn.

Cụ thể, phá dỡ khu chung cư, nhà chung cư có một hoặc một số công trình có kết quả kiểm định có cấp nguy hiểm loại B theo pháp luật xây dựng và có một trong các yếu tố sau: Hệ thống hạ tầng kỹ thuật phòng cháy, chữa cháy; cấp nước, thoát nước, xử lý nước thải; cấp điện, giao thông nội bộ không đáp ứng yêu cầu của tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành, có nguy cơ mất an toàn trong vận hành, khai thác, sử dụng.

Giao chủ đầu tư thực hiện lập quy hoạch chi tiết dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch được quyết định các chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, dân số tại dự án trong khu vực nội đô lịch sử vượt quá quy định tại quy hoạch chung, quy hoạch phân khu đô thị trên cơ sở cân đối tổng thể dân cư theo quy hoạch, bảo đảm chỉ tiêu về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, kết nối hạ tầng của khu vực.

Quyết định kế hoạch cải tạo, xây dựng lại khu chung cư sau khi đã thực hiện kiểm định, đánh giá đại diện nhà chung cư và xác định thuộc diện phá dỡ thì không phải kiểm định, đánh giá toàn bộ khu chung cư.

Quyết định biện pháp cưỡng chế phá dỡ khi trên 75% chủ sở hữu nhà, chủ sử dụng đất tương đương ít nhất 75% diện tích đất khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đồng thuận.

Thực hiện theo phương thức đối tác công tư, loại hợp đồng BT để xây dựng lại nhà chung cư, khu vực đô thị cần cải tạo, chỉnh trang, tái thiết theo quy hoạch trên diện tích đất cũ hoặc tại vị trí khác để phục vụ nhu cầu tái định cư cho các chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Ảnh Quochoi.vn.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng dự thảo Nghị quyết quy định cho phép vượt chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, dân số trong khu vực nội đô lịch sử, trong khi Luật Thủ đô quy định cần giảm mật độ dân cư khi vượt chuẩn.

Một số ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ tác động của quy định này đến hạ tầng đô thị nội đô, bảo đảm không làm gia tăng ùn tắc, úng ngập và quá tải, phù hợp định hướng phát triển đô thị bền vững của Thành ủy Hà Nội nhiệm kỳ 2025 - 2030. Có ý kiến đề nghị quy định rõ giới hạn vượt chỉ tiêu quy hoạch và bắt buộc có đánh giá tác động môi trường, hạ tầng kỹ thuật trước khi phê duyệt.

Về cưỡng chế, Ủy ban nhận thấy, đây là vấn đề rất phức tạp, cần được cân nhắc hết sức thận trọng do liên quan trực tiếp đến quyền sở hữu và quyền cư trú hợp pháp của công dân. Theo Hiến pháp (Điều 22, 32 và 54), quyền có nơi ở hợp pháp và quyền sở hữu tài sản hợp pháp của công dân chỉ có thể bị hạn chế trong những trường hợp thật cần thiết do luật định, vì mục đích quốc phòng, an ninh hoặc lợi ích quốc gia, công cộng.

Việc cưỡng chế di dời để thực hiện các dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị về bản chất là quan hệ dân sự, kinh tế giữa nhà đầu tư và người dân, không thuộc phạm vi “lợi ích công” theo nghĩa hiến định. Do đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo giải trình rõ mục tiêu chính sách, đánh giá tác động xã hội và làm rõ cơ chế bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân trong quá trình thực hiện.

Có ý kiến đề nghị quy định rõ phạm vi làm căn cứ xác định tỷ lệ người dân đồng thuận phương án quy hoạch, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, bảo đảm thống nhất, minh bạch trong thực hiện, như trường hợp một khu có nhiều tòa chung cư, chỉ một tòa đạt trên 75% đồng thuận nhưng toàn khu không đạt, cần làm rõ cách xử lý để bảo đảm hài hòa lợi ích Nhà nước, nhà đầu tư, người dân.

Nguồn Doanh Nhân VN : https://doanhnhanvn.vn/de-xuat-co-che-dac-thu-go-nut-that-cai-tao-chung-cu-cu-tai-ha-noi.html