Trong văn bản góp ý dự thảo Luật Đầu tư gửi Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, trên cơ sở ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã phân tích và chỉ ra sự bất hợp lý trong việc áp đặt điều kiện kinh doanh đối với 6 ngành nghề cụ thể, đồng thời cho rằng các biện pháp quản lý hiện tại đã đủ để kiểm soát rủi ro mà không cần thêm giấy phép con.
Thứ nhất, sản xuất máy bay không người lái (UAV).UAV ngày nay đã vượt ra khỏi lĩnh vực quân sự, trở thành công cụ đắc lực trong nông nghiệp chính xác, điện ảnh, giám sát môi trường và cứu hộ.
VCCI lập luận rằng, những rủi ro về an ninh, quốc phòng chủ yếu đến từ hoạt động sử dụng UAV, chứ không phải từ khâu nghiên cứu, chế tạo. Việc yêu cầu giấy phép ngay từ giai đoạn nghiên cứu sẽ là một rào cản lớn, bóp nghẹt sự sáng tạo của các cá nhân và tổ chức, đồng thời hạn chế khả năng huy động nguồn lực xã hội để phát triển ngành công nghiệp tiềm năng này.
Do đó, VCCI đề xuất bỏ ngành nghề "Nghiên cứu chế tạo, thử nghiệm, sửa chữa, bảo dưỡng tàu bay không người lái..." ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện.
Sản xuất UAV là một trong sáu ngành nghề VCCI đề xuất rút ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện.
Thứ 2, dịch vụ quản lý, vận hành cơ sở hỏa táng.Theo VCCI, việc kiểm soát hoạt động này bằng điều kiện kinh doanh là không cần thiết. Với các cơ sở hỏa táng dùng vốn nhà nước, việc lựa chọn đơn vị vận hành đã tuân theo quy định về cung ứng dịch vụ công ích. Với cơ sở tư nhân, chủ đầu tư đã bỏ ra số vốn khổng lồ nên họ có động lực lớn nhất để chọn đơn vị quản lý uy tín, chất lượng nhằm đảm bảo hiệu quả và an toàn cho chính tài sản của mình.
Như vậy, cần bỏ ngành nghề này ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện.
Thứ 3, kinh doanh phân bón. Hiện tại, cả sản xuất, nhập khẩu và buôn bán phân bón đều là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Tuy nhiên, VCCI chỉ ra rằng, mọi loại phân bón trước khi ra thị trường đều phải có "Quyết định công nhận lưu hành", tức là chất lượng đã được nhà nước kiểm soát chặt chẽ. Việc áp thêm điều kiện kinh doanh lên các đơn vị buôn bán (phân phối, bán lẻ) là không hợp lý và không rõ mục tiêu quản lý.
Việc sửa đổi phạm vi ngành nghề, loại bỏ hoạt động "buôn bán phân bón" khỏi diện phải đáp ứng điều kiện kinh doanh là cần thiết.
Thứ 4, dịch vụ phổ biến phim. Rủi ro lớn nhất của ngành phim là nội dung vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, Luật Điện ảnh đã quy định rất rõ: mọi bộ phim (sản xuất trong nước hay nhập khẩu) muốn được phổ biến tại rạp, trên truyền hình hay không gian mạng đều phải có "giấy phép phân loại phim".
VCCI cho rằng, biện pháp cấp phép cho từng sản phẩm phim đã kiểm soát gần như tuyệt đối rủi ro về nội dung. Vì vậy, việc đặt thêm điều kiện kinh doanh cho các chủ thể phổ biến phim (rạp chiếu, nền tảng online...) là không cần thiết. Theo đó, cần bỏ ngành nghề này ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện. .
Thứ 5, kinh doanh vàng. VCCI kiến nghị thu hẹp phạm vi của ngành nghề này. Cụ thể, vàng trang sức, mỹ nghệ nên được xem là hàng hóa thông thường, không tác động lớn đến lợi ích công cộng như vàng miếng. Các điều kiện kinh doanh hiện tại đối với vàng trang sức (như phải đăng ký kinh doanh, có cơ sở vật chất) không mang tính đặc thù và không giải quyết được yếu tố rủi ro nào.
Đại diện Hiệp hội kinh doanh vàng cũng cho biết, các quy định tại Nghị định 24/2012/NĐ-CP đang khiến doanh nghiệp thiếu nguyên liệu sản xuất và nguồn cung ra thị trường.
VCCI kiến nghị chỉ nên kiểm soát có điều kiện đối với hoạt động "sản xuất vàng miếng", còn các hoạt động kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ nên được quản lý như hàng hóa thông thường.
Thứ 6, in, đúc tiền. VCCI phân tích, việc in, đúc tiền là hoạt động do Ngân hàng Nhà nước tổ chức thực hiện thông qua hợp đồng với các cơ sở in, đúc. Đây không phải là một ngành nghề kinh doanh mà các doanh nghiệp có thể tự do tham gia thị trường. Bản thân các cơ sở in đã chịu sự điều chỉnh của pháp luật về ngành in. Do đó, việc xác định "in, đúc tiền" là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện là chưa phù hợp, cần bỏ ngành nghề này ra khỏi danh mục.
Ngoài 6 ngành nghề trên, VCCI cũng có nhiều góp ý quan trọng khác liên quan đến thủ tục đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, điều chỉnh dự án và chế độ báo cáo, nhằm hướng tới một môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch và thông thoáng hơn.
Nguyệt Minh