Đề xuất mới về tòa án chuyên biệt trong Trung tâm tài chính quốc tế

3 giờ trướcBài gốc

Sẽ có tòa án chuyên biệt cho Trung tâm tài chính quốc tế

Theo Nghị quyết số 222/2025/QH15, Trung tâm tài chính quốc tế sẽ được thành lập tại 2 thành phố lớn là TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Đây là mô hình đặc biệt, chưa từng có.

Tại buổi tọa đàm “Khung khổ pháp lý về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam” nhằm hoàn thiện các dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội diễn ra đầu tháng 10-2025, TS. Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp cho hay, Trung tâm tài chính quốc tế là một khu vực (thường tập trung ở một thành phố hoặc đặc khu) nơi hội tụ các dịch vụ tài chính toàn cầu, như ngân hàng, bảo hiểm, thị trường vốn, quản lý quỹ, tài chính phái sinh, tài sản số, fintech, trọng tài thương mại quốc tế…

Trung tâm này đóng vai trò như "điểm trung chuyển" của dòng vốn, công nghệ tài chính và nhân lực chất lượng cao, có sức lan tỏa vượt phạm vi quốc gia.

Do đó, theo ông Nguyễn Văn Cương, một trung tâm tài chính quốc tế chỉ thành công khi có khung pháp lý minh bạch, ổn định, có khả năng dự báo và thân thiện với nhà đầu tư quốc tế.

Việc thiết kế này phải tuân theo những nguyên tắc nhất định, có thể được thiết kế theo hướng tách biệt hợp lý với hệ thống pháp luật quốc gia. Trong khung pháp lý của Trung tâm tài chính quốc tế thường đi kèm với việc thiết kế Tòa án hoặc cơ quan tài phán có tính liêm chính cao nhất có thể.

Góp ý cho Dự thảo Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho biết, Điều 12 dự thảo đưa ra 2phương án về thẩm quyền của Tòa án chuyên biệt:

Cụ thể, phương án 1: a) Tranh chấp, yêu cầu về đầu tư, kinh doanh giữa các thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với nhau hoặc giữa thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với cơ quan, tổ chức, cá nhân khác; b) Yêu cầu liên quan đến Tòa án nước ngoài, Trọng tài giải quyết tranh chấp giữa các thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với nhau hoặc giữa thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với cơ quan, tổ chức, cá nhân khác;

c) Tranh chấp, yêu cầu khác liên quan đến hoạt động tại Trung tâm Tài chính quốc tế mà có ít nhất một bên là thành viên Trung tâm Tài chính quốc tế theo quy định của Tòa án nhân dân tối cao;

Phương án 2: a) Tranh chấp, yêu cầu về đầu tư, kinh doanh giữa các thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với nhau hoặc giữa thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với cơ quan, tổ chức, cá nhân khác; b) Tranh chấp giữa Thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với Cơ quan điều hành, Cơ quan giám sát của Trung tâm Tài chính quốc tế, Cơ quan hành chính nhà nước Việt Nam;

c) Tranh chấp, yêu cầu về lao động giữa người sử dụng lao động là thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với người lao động; d) Yêu cầu liên quan đến việc Tòa án nước ngoài, Trọng tài giải quyết tranh chấp giữa các thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với nhau hoặc giữa thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với cơ quan, tổ chức, cá nhân khác;

d) Tranh chấp, yêu cầu khác liên quan đến hoạt động tại Trung tâm Tài chính quốc tế mà có ít nhất một bên là thành viên Trung tâm Tài chính quốc tế theo quy định của Tòa án nhân dân tối cao.

VCCI cho rằng, phương án 1 là hợp lý và khả thi trong bối cảnh hiện nay, khi Tòa án chuyên biệt của Trung tâm tài chính mới được thành lập và đây là các chế định trước nay chưa từng có ở Việt Nam, còn rất mới mẻ.

Tuy nhiên, VCCI đề xuất cơ quan soạn thảo khi lựa chọn phương án 1, đề nghị cân nhắc, xem xét quy định thẩm quyền của Tòa án chuyên biệt tại điểm b “Yêu cầu liên quan đến Tòa án nước ngoài, Trọng tài giải quyết tranh chấp giữa các thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với nhau hoặc giữa thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với cơ quan, tổ chức, cá nhân khác”.

Quy định này liên quan đến thẩm quyền của Tòa án chuyên biệt đối với trọng tài. Trong trọng tài quốc tế, các bên được tự do lựa chọn địa điểm trọng tài và việc lựa chọn địa điểm trọng tài sẽ xác định tòa án quốc gia có thẩm quyền đối với thủ tục trọng tài đó.

VCCI đề nghị điều chỉnh quy định trên theo hướng “yêu cầu liên quan đến Tòa án nước ngoài, việc trọng tài mà các bên lựa chọn địa điểm trọng tài là Việt Nam để giải quyết quyết tranh chấp giữa các thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với nhau hoặc giữa thành viên Trung tâm tài chính quốc tế với cơ quan, tổ chức, cá nhân khác”.

Ngoài ra, tại bản góp ý, VCCI cũng đề xuất các bên có thể thỏa thuận về ngôn ngữ, chữ viết được sử dụng trong giao dịch – phù hợp với tính chất tự quyết của các bên trong các giao dịch; Án phí, lệ phí, chi phí tố tụng tại Tòa án chuyên biệt…

Hà Linh

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/de-xuat-moi-ve-toa-an-chuyen-biet-trong-trung-tam-tai-chinh-quoc-te-post629352.antd