Đề xuất táo bạo của Trung Quốc nhằm giảm phát thải

3 giờ trướcBài gốc

Nhà máy điện hạt nhân ở tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Theo SCMP ngày 15/9, Trung Quốc đang cân nhắc kế hoạch chuyển đổi các nhà máy nhiệt điện than cũ thành cơ sở hạt nhân, một đề xuất táo bạo nhằm giảm phát thải và tận dụng hạ tầng hiện có.

Mới đây, tập đoàn Kỹ thuật Năng lượng Trung Quốc (CEEC) đề xuất sáng kiến “Coal to Nuclear” (C2N), với ý tưởng tận dụng hạ tầng sẵn có của các nhà máy nhiệt điện than như đường dây truyền tải và nguồn nước để lắp đặt các lò phản ứng hạt nhân thế hệ mới thay vì xây dựng từ đầu. Sáng kiến này được kỳ vọng sẽ giúp Trung Quốc rút ngắn thời gian triển khai năng lượng sạch và giảm phụ thuộc vào than, hiện vẫn chiếm hơn một nửa sản lượng điện quốc gia.

Các kỹ sư nhấn mạnh điểm khác biệt lớn nhất của Trung Quốc so với các nước khác là đã có trong tay công nghệ lò phản ứng thế hệ thứ tư. Lò phản ứng khí nhiệt độ cao (HTGR) và lò phản ứng muối nóng chảy sử dụng thorium có thể tạo ra hơi nước nóng hơn nhiều so với công nghệ hiện nay, giúp tái sử dụng hiệu quả các tua-bin hơi của nhà máy than. Công nghệ này cũng có ưu thế về an toàn, cần vùng an toàn nhỏ hơn và cần ít nước làm mát hơn, qua đó dễ dàng đáp ứng yêu cầu về địa điểm và tăng khả năng chấp nhận của công chúng.

Theo CEEC, số nhà máy nhiệt điện than cũ tương đương khoảng 100 gigawatt công suất tại Trung Quốc sẽ được loại bỏ vào năm 2030. Đây là quỹ đất và hạ tầng quý giá, đặc biệt ở các tỉnh ven biển đông dân, nơi nhu cầu điện cao nhưng thiếu đất cho các dự án mới.

Trung Quốc hiện đang vận hành thử nghiệm một lò phản ứng HTGR tại vịnh Thạch Đảo và một lò phản ứng thorium tại sa mạc Gobi. Cả hai đều đánh dấu bước tiến lớn trong lộ trình công nghệ hạt nhân thế hệ mới.

Sáng kiến C2N thu hút sự quan tâm của giới hoạch định chính sách, kỹ sư và chuyên gia môi trường, bởi nó đồng thời giải quyết mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng, giảm phát thải và đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060. Tuy vậy, việc triển khai sáng kiến này còn vướng phải nhiều thách thức, nhất là về chi phí, bởi xây dựng nhà máy hạt nhân vốn tốn kém hơn nhiều so với nhiệt điện than. Việc tận dụng hạ tầng cũ có thể giúp giảm bớt một phần, nhưng để triển khai thành công vẫn cần chính sách cam kết lâu dài và ổn định về tài chính.

Bên cạnh đó, yếu tố xã hội ngày nay đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc triển khai các dự án hạ tầng tại Trung Quốc. Sự chấp nhận của công chúng đối với năng lượng hạt nhân và niềm tin vào mức độ an toàn của công nghệ này có ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định của chính quyền. Do đó, theo ông Li Xiaoyu, kỹ sư trưởng tại CEEC, việc thiết lập cơ chế truyền thông minh bạch, tăng cường đối thoại với cộng đồng và thúc đẩy giáo dục về năng lượng hạt nhân là điều kiện then chốt để chiến lược C2N có thể được chấp nhận rộng rãi.

Trên thế giới, ý tưởng chuyển đổi than sang hạt nhân không phải mới. Tại Mỹ, chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden đã đưa nội dung hỗ trợ các dự án chuyển đổi nhà máy than cũ thành cơ sở hạt nhân vào Đạo luật Chips and Science năm 2022. Theo đó, Bộ Năng lượng Mỹ đã xác định hơn 400 địa điểm tiềm năng để chuyển đổi nhà máy nhiệt điện than sang hạt nhân. Một trong những dự án tiên phong là của Công ty TerraPower, do tỷ phú Bill Gates hậu thuẫn, đã xúc tiến kế hoạch xây dựng lò phản ứng nhanh làm mát bằng natri tại một nhà máy than cũ ở bang Wyoming.

Các nhà nghiên cứu nhận định quá trình C2N nếu được triển khai sẽ kéo dài nhiều thập kỷ. Trong trường hợp công nghệ nhiệt hạch đạt đột phá, các nhà máy than cũ cũng có thể được tái cấu trúc để đón nhận nguồn năng lượng này.

Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/khoa-hoc-doi-song/de-xuat-tao-bao-cua-trung-quoc-nham-giam-phat-thai-20250915164242260.htm