Rối loạn giấc ngủ bao gồm khó vào giấc, khó duy trì giấc ngủ, ngủ không sâu giấc, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Tình trạng này còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp và đột quỵ.
BS.CKI Hoàng Tuyết Sương, khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết uống nhiều rượu bia, chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học, ăn quá nhiều một số loại thực phẩm ngày Tết dễ dẫn đến rối loạn giấc ngủ.
Thực phẩm lên men, chế biến sẵn như thịt đỏ ủ muối, xúc xích, nem chua, tai heo ngâm giấm, kim chi, dưa cải, dưa kiệu chứa nhiều muối, lượng axit lớn, có khả năng gây viêm, kích ứng dạ dày. Trong quá trình lên men, những thực phẩm này cũng sản sinh ra histamin - một chất dẫn truyền thần kinh trung ương. Chất này có thể gây đau đầu, giảm thân nhiệt, chán ăn, lo âu, rối loạn giấc ngủ, mất cân bằng nước và điện giải do tăng tiết ADH (hormone chống bài niệu), khó ngủ.
Các món cay nóng gồm cà ri cay, lẩu cay, khô bò cay, tương ớt, mù tạt, sa tế... có khả năng khử mùi tanh của thịt, cá, đồng thời kích thích vị giác, tạo cảm giác ngon miệng. Tuy nhiên, thực phẩm cay nóng dễ kích ứng dạ dày, bùng phát triệu chứng như đầy bụng, khó tiêu, ợ nóng, đau bụng, tiêu chảy. Hệ quả của trào ngược axit dạ dày thực quản là ợ nóng, ợ chua dẫn đến khó ngủ, mất ngủ, ngủ chập chờn.
Thực phẩm nhiều dầu mỡ như gà rán, khoai chiên, nem rán, nội tạng động vật thường khó tiêu hóa. Ăn nhiều thực phẩm chứa dầu mỡ vào buổi tối làm hệ tiêu hóa quá tải. Triệu chứng phổ biến là đầy bụng, ợ hơi, trào ngược axit dạ dày thực quản gây rối loạn giấc ngủ.
Bánh kẹo ngọt, mứt, nước ngọt, trà sữa nhiều đường, cung cấp năng lượng quá mức cơ thể cần, dễ kích thích não tăng hoạt động, khó ngủ. Tiêu thụ nhiều thực phẩm ngọt trước giờ ngủ cũng làm đường huyết tăng, dẫn đến tăng bài tiết nước tiểu, gián đoạn giấc ngủ, ngủ không sâu giấc.
Thực phẩm nhiều muối hoặc chất bảo quản như khô, mắm, đồ hộp, mì gói, củ cải muối, dưa leo muối khiến tăng cảm giác khát nước, đồng thời giữ nước trong cơ thể, huyết áp tăng, gây chóng mặt, buồn nôn, khó ngủ.
Người bệnh mất ngủ được điều trị bằng phương pháp kích thích từ trường xuyên sọ. Ảnh: Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7
Trong ngày Tết, mỗi người vẫn nên ăn bữa tối cách giờ đi ngủ ít nhất hai giờ. Hạn chế hoặc tránh sử dụng rượu bia, thực phẩm chứa caffeine, chất kích thích thần kinh. Tăng cường vận động thể chất với các bài tập vừa sức, tránh căng thẳng, lo âu hoặc phấn khích quá mức. Bổ sung hoạt chất thiên nhiên từ blueberry (việt quất), ginkgo biloba (bạch quả) góp phần tăng cường máu não, tăng kết nối thần kinh, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Người mất ngủ, khó ngủ kéo dài nên khám và điều trị sớm tại chuyên khoa Thần kinh, tránh để lâu có thể biến chứng. Không tự ý sử dụng thuốc an thần hoặc thuốc ngủ khi chưa có chỉ định của bác sĩ, khiến bệnh tăng nặng, gây tác dụng phụ nguy hiểm.
Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân mất ngủ, bác sĩ khám, khai thác tiền sử bệnh, thói quen, đánh giá chuyên sâu cho người bệnh bằng nhiều kỹ thuật, xét nghiệm, chụp chiếu phù hợp. Trong đó, kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ giúp khảo sát các hoạt động sinh lý trong giấc ngủ như điện não, cử động mắt, huyết áp, hô hấp, cử động chân... Từ đó bác sĩ chẩn đoán các bệnh lý thần kinh và hô hấp gây rối loạn giấc ngủ như chứng ngưng thở khi ngủ, ngủ rũ, hội chứng chân không yên, chuyển động chi có chu kỳ, mộng du, động kinh khi ngủ.
Phác đồ điều trị tùy thuộc từng nguyên nhân và mức độ mất ngủ. Bác sĩ có thể phối hợp nhiều phương pháp như sử dụng thuốc, vệ sinh giấc ngủ, tập vận động chức năng, hoạt động trị liệu, kích thích từ trường xuyên sọ, điều trị dinh dưỡng.
Bác sĩ Tuyết Sương cho biết kỹ thuật kích thích từ trường xuyên sọ là phương pháp hiện đại, không xâm lấn, không gây đau, an toàn, có thể áp dụng với đa dạng người bệnh. Kỹ thuật này sử dụng sóng từ trường đủ mạnh và ngắn hạn có khả năng đi xuyên qua da đầu, hộp sọ để tác động trực tiếp đến các vùng vỏ não, nhất là những khu vực liên quan đến cảm xúc và cảm giác đau. Từ đó, cảm xúc và chất lượng giấc ngủ của người bệnh cũng được cải thiện.
Trường Giang
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh thần kinh tại đây để bác sĩ giải đáp
P.V