Doanh nghiệp Việt bứt tốc xây dựng báo cáo phát triển bền vững

một giờ trướcBài gốc

Kỷ lục mới về số doanh nghiệp vào chung khảo

Sau gần 6 tháng chấm sơ khảo và soát xét kết quả bởi các hãng kiểm toán hàng đầu, Ban tổ chức Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết 2025 (Vietnam Listed Company Awards - VLCA) công bố danh sách các doanh nghiệp lọt vào vòng chung khảo. Điều đặc biệt ở hạng mục Báo cáo Phát triển bền vững năm nay là số lượng doanh nghiệp niêm yết vượt qua vòng sơ khảo tiếp tục xác lập kỷ lục mới, sau khi liên tục tăng các năm qua. Có 46 doanh nghiệp được chọn vào vòng chung khảo, gồm 18 doanh nghiệp ngành tài chính và 28 doanh nghiệp ngành phi tài chính.

Nguồn: Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết 2025 (Vietnam Listed Company Awards - VLCA). Đồ họa: Phương Anh

Trên thế giới, ngày càng nhiều doanh nghiệp thiết lập báo cáo phát triển bền vững riêng, lồng ghép thông tin ESG vào báo cáo thường niên, phản ánh mối liên hệ giữa phát triển bền vững, hiệu quả hoạt động và lợi nhuận. Tại Việt Nam, nhà đầu tư cũng dành sự quan tâm lớn tới cơ hội đầu tư xanh, nhất là khi ESG ngày càng trở thành tiêu chí quan trọng để đánh giá rủi ro. Số lượng doanh nghiệp lập báo cáo phát triển bền vững riêng tham gia Giải Báo cáo Phát triển bền vững (SRA) tăng nhanh qua từng năm, từ 18 doanh nghiệp vào năm 2022, lên 21 doanh nghiệp vào năm 2023 và 33 doanh nghiệp vào năm 2024.

SRA nằm trong khuôn khổ VLCA - cuộc bình chọn do Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HoSE) khởi xướng từ năm 2013, đến nay đã trải qua 12 năm hình thành và phát triển, trở thành một trong những giải thưởng uy tín hàng đầu trong lĩnh vực phát triển bền vững tại Việt Nam. Với 3 mục tiêu chiến lược, SRA khuyến khích doanh nghiệp công bố thông tin phát triển bền vững theo chuẩn mực quốc tế; nâng cao nhận thức và lan tỏa các giá trị bền vững trong cộng đồng doanh nghiệp, thúc đẩy các hành động cụ thể giúp giảm thiểu tác động môi trường, nâng cao trách nhiệm xã hội và cải thiện quản trị.

Từ những ngày đầu tiên, SRA đã nhận được sự bảo trợ chuyên môn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, HoSE, Báo Tài chính - Đầu tư, Dragon Capital Việt Nam, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) và Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA)… Đặc biệt, sự xuất hiện của các tổ chức quốc tế tham gia định hình tiêu chí đã tạo động lực mạnh mẽ để doanh nghiệp Việt Nam nâng cao chất lượng báo cáo, qua đó tiếp cận tốt hơn dòng vốn trong và ngoài nước.

Trong suốt 12 năm qua, bộ tiêu chí đánh giá của SRA được rà soát và cập nhật hằng năm nhằm đảm bảo phù hợp với thực trạng lập báo cáo tại Việt Nam cũng như sát với thông lệ tốt trên thế giới. Từ thời điểm bắt đầu, các chuyên gia ACCA tại London đã xây dựng bộ tiêu chí đầu tiên dựa trên các chuẩn mực phát triển bền vững quốc tế. Những năm gần đây, ACCA còn thành lập ban cố vấn tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương để làm cho bộ tiêu chí phù hợp hơn với thực tiễn của cộng đồng khu vực và tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế.

Tăng trưởng kinh tế khu vực ASEAN có thể bị đe dọa nghiêm trọng bởi rủi ro khí hậu và thiên nhiên

Theo báo cáo mới nhất của ACCA về việc thực hành báo cáo phát triển bền vững tại khu vực ASEAN xuất bản năm 2025, ASEAN sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới vào năm 2030. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế của ASEAN có thể bị đe dọa nghiêm trọng bởi rủi ro khí hậu và thiên nhiên. Có đến 35% GDP của khu vực có thể bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Điều này làm tăng nhu cầu báo cáo phát triển bền vững chất lượng cao để xây dựng lòng tin và ra quyết định đúng đắn.

Hiện nay, 5 nước: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan (chiếm 85% GDP ASEAN) đã cam kết áp dụng Chuẩn mực công bố phát triển bền vững IFRS của ISSB. Những nước này đang tiến tới chuẩn hóa, đồng bộ và minh bạch hóa thông tin bền vững, làm cơ sở để Việt Nam học hỏi và áp dụng một cách đồng bộ.

Mùa giải VLCA 2025 năm nay ghi nhận bước thay đổi lớn. Trong đó, các tiêu chí đánh giá được cập nhật theo IFRS S1 (Yêu cầu chung về công bố thông tin bền vững) và IFRS S2 (Công bố thông tin liên quan đến khí hậu) do Hội đồng Chuẩn mực Báo cáo phát triển bền vững quốc tế (ISSB) ban hành. Việc cập nhật này giúp nâng cao tính minh bạch và cung cấp thông tin toàn diện hơn từ góc nhìn nhà đầu tư.

Đáng chú ý, GRI (Sáng kiến báo cáo toàn cầu) và IFRS Foundation đang hợp tác để đảm bảo tính tương thích giữa 2 hệ thống, giúp doanh nghiệp có thể công bố thông tin đáp ứng cả 2 tiêu chuẩn mà không gây chồng chéo. Khi EU, Mỹ và ASEAN đều hướng tới các chuẩn mực thống nhất như ISSB, đây được xem là bước tiến quan trọng trong quản trị minh bạch toàn cầu.

Hiện nay, có hơn 1.000 công ty đã tham chiếu ISSB trong các báo cáo. Cùng đó, có tới 30 quốc gia, vùng lãnh thổ đang tiến tới đưa ISSB vào khung pháp lý hoặc quy định. Điều này tạo ra áp lực tích cực cho doanh nghiệp Việt Nam phải nâng cấp hệ thống công bố thông tin, đồng thời giúp doanh nghiệp có thêm lợi thế trong gọi vốn quốc tế, tham gia các chuỗi cung ứng toàn cầu và giảm thiểu rủi ro pháp lý.

Động lực nâng tầm chất lượng báo cáo

Việt Nam đang có những bước tiến rõ ràng trong việc nâng cao chuẩn mực báo cáo phát triển bền vững thông qua sự chủ động của các cơ quan quản lý và sự lan tỏa từ SRA. Việc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế như IFRS S1, IFRS S2; phân loại doanh nghiệp theo ngành cũng như chi tiết hóa các tiêu chí đánh giá cho thấy nỗ lực hướng tới hệ thống báo cáo toàn diện, minh bạch và phù hợp với kỳ vọng của nhà đầu tư toàn cầu.

Những đổi mới này giúp cải thiện chất lượng báo cáo. Không những vậy, SRA còn thúc đẩy các hành động cụ thể từ giảm thiểu tác động môi trường, nâng cao trách nhiệm xã hội cho đến cải thiện quản trị công ty. Điều này cũng trở thành động lực để doanh nghiệp đổi mới và cải tiến không ngừng.

Trong mùa giải SRA 2025, lần đầu tiên bộ tiêu chí được chia thành 2 nhóm ngành tài chính và phi tài chính. Việc phân chia này dựa trên đặc thù hoạt động và rủi ro của từng nhóm, giúp việc chấm điểm trở nên chính xác và công bằng hơn. Các doanh nghiệp tài chính sẽ tập trung vào quản lý rủi ro tín dụng liên quan đến ESG, tài trợ các dự án xanh và minh bạch đầu tư; trong khi doanh nghiệp phi tài chính ưu tiên quản lý chuỗi cung ứng, giảm phát thải khí nhà kính, quản lý chất thải và điều kiện lao động.

Ngoài ra, sự phân nhóm giúp doanh nghiệp hiểu rõ thông tin trọng yếu cần công bố và giúp nhà đầu tư dễ dàng so sánh hiệu quả ESG giữa các doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực. Đây được xem là bước thay đổi quan trọng, phù hợp với thông lệ quốc tế và xu hướng chuẩn hóa báo cáo trên toàn cầu.

Với xu hướng nhà đầu tư Việt Nam và quốc tế ngày càng ưu tiên các doanh nghiệp phát triển bền vững, việc nâng cấp báo cáo ESG tác động đến khả năng thu hút vốn, mở rộng thị trường và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, áp lực tuân thủ quốc tế và nhu cầu về minh bạch ngày càng cao, VLCA 2025 tiếp tục sứ mệnh thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam tiến xa hơn trên con đường phát triển bền vững, không chỉ vì lợi ích kinh tế, mà còn vì tương lai xanh, công bằng và thịnh vượng hơn cho toàn xã hội.

Tùng Linh

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/doanh-nghiep-viet-but-toc-xay-dung-bao-cao-phat-trien-ben-vung-187875-187875.html