'Đổi mới giáo dục không thể dừng ở dạy tốt - học tốt theo cách truyền thống'

4 giờ trướcBài gốc

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại tổ sáng ngày 25/11. Ảnh: Media Quốc hội

Sáng ngày 25/11, cho ý kiến tại tổ về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, việc xây dựng Chương trình này là nhiệm vụ chiến lược, đòi hỏi đầu tư lớn về nguồn lực và thời gian. Mục tiêu cuối cùng phải là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, trong đó đặc biệt quan trọng là nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý.

Theo Chủ tịch Quốc hội, Chương trình phải xác định rõ trọng tâm, phạm vi, tránh dàn trải. “Chúng ta không thể tham vọng vượt quá khả năng nguồn lực; phải nhìn vào ‘túi tiền’ của mình để bố trí theo hướng trọng tâm, trọng điểm, cái gì xã hội hóa được thì mạnh dạn xã hội hóa. Chương trình mục tiêu quốc gia chỉ nên tập trung giải quyết những vấn đề cốt lõi, cấp bách, mang tính đột phá của ngành giáo dục,” Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội nhìn nhận, giáo dục - đào tạo trong giai đoạn mới chịu tác động mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp 4.0, đặc biệt là sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và nhu cầu ngày càng tăng về nguồn nhân lực chất lượng cao. Vì vậy, các giải pháp đổi mới giáo dục không thể dừng ở “dạy tốt - học tốt” theo cách truyền thống, mà cần một cuộc cách mạng về tư duy và công cụ.

Trước hết, ông cho rằng phải chuyển từ mục tiêu truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực giải quyết vấn đề. Vai trò của giáo viên cũng cần chuyển từ người truyền đạt kiến thức sang người hướng dẫn, truyền cảm hứng. Không gian lớp học không còn bó hẹp trong “bốn bức tường”, mà phải được mở rộng thành học mọi lúc, mọi nơi. Việc đánh giá học sinh cũng cần chuyển từ điểm số bài thi sang đánh giá quá trình và sản phẩm học tập.

Theo Chủ tịch Quốc hội, trọng tâm cần ưu tiên gồm chuyển đổi số, đào tạo nghề chất lượng cao và giáo dục vùng sâu, vùng xa với các giải pháp và nguồn vốn tương ứng. “Đây cũng là lý do Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Tổng Bí thư chỉ đạo xây dựng 280 trường nội trú cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi,” Chủ tịch Quốc hội cho biết.

Nhất trí với nhiều ý kiến các đại biểu về vấn đề đảm bảo nguồn lực; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh yêu cầu khắc phục triệt để tình trạng tiền ít nhưng thủ tục giải ngân lại phức tạp, giải ngân chậm, phân tán, manh mún; thi công phải bảo đảm không thất thoát, không tiêu cực.

“Một yêu cầu quan trọng khác là cơ chế phân bổ vốn phải linh hoạt, tạo điều kiện cho địa phương chủ động điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tiễn, đúng tinh thần ‘địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm, Trung ương kiến tạo và giám sát’,” Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Củng cố và đổi mới y tế cơ sở là yêu cầu cấp thiết

Chủ tịch Quốc hội tham gia thảo luận tại tổ 11 (Đoàn Cần Thơ, Đoàn Điện Biên). Ảnh: Media Quốc hội

Về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, đây cũng là chương trình rất quan trọng, thể hiện rõ quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về vị trí, vai trò của công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân và công tác dân số.

Ông cho biết, Chương trình này dù đòi hỏi nguồn lực nhưng có những giải pháp không nhất thiết tốn nhiều kinh phí vẫn có thể triển khai hiệu quả. Ví dụ như việc xây dựng “vườn thuốc nam” và tủ thuốc gia đình - các mô hình từng rất phổ biến trước đây để xử lý các loại bệnh thông thường ngay tại nhà mà không phải lúc nào cũng cần đến cơ sở y tế.

Chủ tịch Quốc hội nhận định, chăm sóc sức khỏe nhân dân một bài toán tổng thể đòi hỏi giữa chính sách vĩ mô, hạ tầng kỹ thuật, nguồn nhân lực, ý thức cộng đồng. Trong đó, việc củng cố và đổi mới y tế cơ sở là yêu cầu cấp thiết bởi đây chính là nền tảng quan trọng nhất. Cụ thể, cần nâng cao năng lực trạm y tế xã, phường; trang bị các thiết bị chẩn đoán cơ bản như siêu âm, xét nghiệm nhanh, cùng danh mục thuốc thiết yếu để người dân có thể yên tâm khám chữa bệnh ngay tại tuyến cơ sở.

“Vừa qua, Quốc hội thông qua Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, cho phép thông tuyến trong khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế. Quy định này đã tạo sự phấn khởi lớn cho người dân và góp phần giảm đáng kể tình trạng chuyển tuyến không cần thiết. Thực tế, để đạt được kết quả này là vô cùng gian nan. Nếu không quyết liệt, mạnh mẽ thì khó có thể tháo gỡ những vướng mắc kéo dài suốt nhiều năm qua,” Chủ tịch Quốc hội chia sẻ.

Việc đẩy mạnh y tế dự phòng và nâng cao sức khỏe cộng đồng, theo Chủ tịch Quốc hội, cũng rất quan trọng. “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” phải được xem là nguyên tắc cốt lõi nhằm giảm gánh nặng bệnh tật, bao gồm kiểm soát bệnh không lây nhiễm, tiêm chủng mở rộng, giáo dục lối sống lành mạnh và bảo vệ môi trường…

Chủ tịch Quốc hội gợi mở mô hình y tế “hình tháp”. Theo đó, đáy tháp phải là hệ thống y tế dự phòng và y tế cơ sở vững chắc, phủ rộng. Thân tháp là y tế chuyên sâu, được hỗ trợ bởi công nghệ hiện đại. Đỉnh tháp là hệ thống chính sách và tài chính bền vững. “Nếu đáy tháp yếu, dù hô hào nhiều ở trên, hệ thống vẫn không thể vận hành hiệu quả,” Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Đinh Nhung

Nguồn Mekong Asean : https://mekongasean.vn/doi-moi-giao-duc-khong-the-dung-o-day-tot-hoc-tot-theo-cach-truyen-thong-49039.html