80 năm trước, Châu Trưng Vương (Châu Chợ Rã) ra đời trong bối cảnh là Ủy ban nhân dân lâm thời, chính quyền cấp châu (huyện) đầu tiên, trong cao trào khởi nghĩa kháng Nhật cứu nước. Trước khi cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng 8 năm 1945, vùng quê Chợ Rã là địa bàn sớm có phong trào Việt Minh phát triển mạnh, là một trong các cơ sở bí mật của các nhà hoạt động cách mạng...
"Viên ngọc xanh" hồ Ba Bể là điểm đến hấp dẫn của đông đảo du khách gần xa.
Đến đầu năm 1942 phong trào Việt Minh lan tỏa ra khắp các địa phương. Tại Căn cứ Cao Bằng, 19 đội xung phong Nam Tiến lần lượt được thành lập và tổ chức lên đường thực hiện nhiệm vụ ngay. Từ đây phong trào Việt Minh phát triển mạnh mẽ trên khắp các địa phương. Con đường Nam Tiến do đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy đi qua các huyện Hòa An, Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng; Ngân Sơn, Chợ Rã, Chợ Đồn, và điểm tập kết tại đỉnh đồi Pù Cọ thuộc thôn Bản Bẳng, xã Nghĩa Tá, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn.
Đầu năm 1945, cuộc chiến tranh thế giới bước vào giai đoạn kết thúc. Ở Châu Á, phát xít Nhật đang bị quân Đồng Minh uy hiếp nghiêm trọng. Tại Đông Dương, thực dân Pháp và Phát xít Nhật mâu thuẫn ngày càng gay gắt dẫn đến sự kiện ngày 9/3/1945, phát xít Nhật đã nổ súng đảo chính Pháp với dã tâm độc chiếm đông dương. Sau sự kiện này, Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp tại Đình Bảng (Từ Sơn- Bắc Ninh) do đồng chí Trường Chinh, Tổng Bí Thư của Đảng chủ trì. Hội Nghị xác định kẻ thù của nhân dân ta lúc này là Phát xít Nhật. Đảng xác định đây là thời kỳ tiền khởi nghĩa và đã phát động một cao trào chống Nhật, cứu nước làm tiền đề cho tổng khởi nghĩa khi thời cơ đến.
Một góc thị trấn Chợ Rã hôm nay.
Trong khí thế hào hùng chống Nhật, cứu nước của cả dân tộc, một đơn vị giải phóng quân do đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy, sau khi phát động Nhân dân giành chính quyền ở tổng Kim Mã, huyện Nguyên Bình (Cao Bằng) đã tiến xuống bao vây châu lỵ Ngân sơn (Bắc Kạn). Ngày 21/3, Ngân Sơn là huyện đầu tiên của tỉnh Bắc Kạn được giải phóng, đã cổ vũ mạnh mẽ tinh thần cách mạng của nhân dân các dân tộc Chợ Rã nổi dậy giành chính quyền. Trước tình hình phát triển mới và hết sức thuận lợi của cách mạng, đồng chí Võ Nguyên Giáp, chỉ huy trưởng Giải phóng quân ở Chợ Rã quyết định thành lập chính quyền cách mạng Châu Chợ Rã và các xã.
Công tác giáo dục truyền thống luôn được huyện Ba Bể quan tâm.
Thực hiện quyết định trên, ngày 30 tháng 3 năm 1945, tại một bãi soi bằng phẳng, dưới tán lá sum xuê của hàng cây Cơi cổ thụ bên dòng sông Năng thuộc thôn Phiêng Chì, xã Thượng Giáo. Đồng chí Võ Nguyên Giáp đã chủ trì cuộc mít tinh trọng thể với sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân các dân tộc Chợ Rã trong một không khí rất náo nhiệt, cờ cắm đỏ rực cả một vùng. Tại đây đồng chí Võ Nguyên Giáp đã tuyên bố quyết định thành lập Ủy ban nhân dân lâm thời Châu Trưng Vương (Châu Chợ Rã). Đây là chính quyền cách mạng cấp châu (huyện) đầu tiên trong cao trào kháng nhật cứu nước năm 1945.
Phát huy truyền thống cách mạng, đoàn kết xây dựng Ba Bể giàu đẹp
Sau gần 40 năm thực hiện sự nghiệp đổi mới, diện mạo Ba Bể ngày càng khởi sắc. Đến nay, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc được nâng cao. Tình hình an ninh chính trị ổn định, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Vai trò lãnh đạo của Đảng bộ và chính quyền huyện ngày càng được tăng cường, khối đại đoàn kết toàn dân được mở rộng.
Đồng chí Nông Ngọc Duyên, Chủ tịch UBND huyện chia sẻ về những thành tựu huyện đạt được trong những năm qua.
Trước năm 2018, Ba Bể vẫn là một trong những huyện nghèo nhất của tỉnh Bắc Kạn và của cả nước theo Nghị quyết 30a của Chính phủ. Bằng nhiều giải pháp phù hợp, phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương, chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước và phát huy nội lực trong nhân dân, đến ngày 07/3/2018, huyện Ba Bể được công nhận thoát nghèo.
Vùng trồng cây đặc sản bí xanh thơm tại các xã Yến Dương, Mỹ Phương, Địa Linh, Chu Hương...
Lĩnh vực kinh tế nông, lâm nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao, đảm bảo an ninh lương thực, diện tích trồng rừng tăng nhanh, bước đầu đã hình thành một số vùng sản xuất hàng hóa, góp phần quan trọng vào chương trình xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy phát triển nông thôn. Tổng sản lượng lương thực có hạt hàng năm đều tăng, đến năm 2024 đạt hơn 29.560 tấn, lương thực bình quân đầu người đạt 588kg/năm. Tỷ lệ che phủ rừng đạt 67,5%. Thu ngân sách đến nay đạt 54 tỷ đồng, tăng 54 lần so với năm 1997. Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) thực hiện khá hiệu quả, trong giai đoạn 2021-2025, toàn huyện có 48 sản phẩm OCOP đạt 3 sao, đạt 120% kế hoạch. Một số sản phẩm thông qua chương trình đã trở thành hàng hóa có giá trị kinh tế, được thị trường đón nhận như: Chè Mỹ Phương, bí xanh thơm, miến dong, thịt trâu khô,… Tổng mức bán lẻ hàng hóa năm đến nay đạt gần 700 tỷ đồng, tăng 454 tỷ đồng so với năm 2015.
Toàn huyện có 48 sản phẩm nông sản được cấp có thẩm quyền chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao.
Hoạt động thương mại, dịch vụ tiếp tục phát triển, đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của Nhân dân; hoạt động xúc tiến thương mại được đẩy mạnh; các hộ gia đình, cá nhân từng bước ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số, tham gia các sàn thương mại điện tử, sử dụng mạng xã hội để quảng bá sản phẩm của địa phương. Ngành du lịch huyện có nhiều chuyển biến, đem lại thu nhập khá cho người dân… Lượng khách đến với du lịch Ba Bể tăng từ 8.840 lượt (năm 2002) đến năm 2024 là hơn 170 nghìn lượt, doanh thu 28,4 tỷ đồng, trong 02 tháng đầu năm 2025 lượng khách đến với Ba Bể đạt 115.338 lượt, doanh thu đạt gần 4 tỷ đồng.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Châu Trưng Vương (Châu Chợ Rã), sáng 28/3, đồng chí Ma Thị Cử, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Bể khẳng định: Kết quả đạt được trong những năm qua của huyện Ba Bể là toàn diện trên các lĩnh vực, điều đó thể hiện sự nỗ lực, cố gắng phấn đấu rất lớn của toàn Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện. Thời gian tới huyện sẽ tiếp tục đặt ra những mục tiêu lớn hơn, phát huy những thành tích đã đạt được, tranh thủ thời cơ, khắc phục khó khăn, vượt qua thử thách, hành động thiết thực, nỗ lực phấn đấu, góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân thực hiện thắng lợi mục tiêu của chúng ta là dân giàu, nước mạnh, từng bước thực hiện dân chủ, công bằng, văn minh. Quyết tâm xây dựng quê hương Ba Bể ngày càng giàu đẹp./.
Đình Văn
Nguồn Bắc Kạn : https://baobackan.vn/doi-thay-o-noi-thanh-lap-chinh-quyen-cap-huyen-dau-tien-cua-tinh-bac-kan-post69910.html