Đồng bằng sông Cửu Long chuyển mình với nông nghiệp thông minh

6 giờ trướcBài gốc

ĐBSCL đang đứng trước những thách thức chưa từng có, như: biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn ngày càng phức tạp và tình trạng suy thoái đất. Mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống tỏ ra bất cập, không còn đủ sức đáp ứng yêu cầu về an ninh lương thực và phát triển bền vững. Giải pháp then chốt được các chuyên gia chỉ ra chính là chuyển đổi sang nền nông nghiệp thông minh (NNTM), ứng dụng các công nghệ tiên tiến để tạo ra bước đột phá.

Máy bay không người lái phun thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng xuất hiện ngày càng nhiều.

Theo PGS.TS Lê Văn Vàng, Hiệu trưởng Trường Nông nghiệp (ĐH Cần Thơ), NNTM là nền nông nghiệp ứng dụng các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, Internet vạn vật (IoT), hệ thống định vị toàn cầu (GPS) và cảm biến từ xa vào sản xuất. Nguyên tắc cốt lõi là sự tích hợp để tạo ra một hệ thống sản xuất thông minh, hiệu quả cao và bền vững. Cụ thể, các công nghệ như máy bay không người lái (drone, UAV), hệ thống tưới tiêu tự động và cảm biến giúp tối ưu hóa việc sử dụng đất, nước, phân bón; giảm thiểu thất thoát sau thu hoạch, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng nông sản một cách vượt trội. Quan trọng hơn, nó trang bị cho nông nghiệp khả năng thích ứng linh hoạt và chống chịu tốt hơn trước các tác động của biến đổi khí hậu.

Một ví dụ điển hình cho xu hướng này là "Bản sao số quốc gia 15 lớp" (NDT15) do Tập đoàn CT Group phát triển. Công nghệ này, với 36 tính năng ứng dụng trong nông nghiệp, kết hợp AI, UAV, IoT và ảnh vệ tinh để theo dõi sức khỏe cây trồng, tối ưu hóa việc tưới tiêu và bón phân. Điều này tạo ra niềm tin cho các nhà xuất khẩu, cho phép họ ký kết hợp đồng từ sớm trên các sàn giao dịch quốc tế. Tuy tiềm năng lớn, việc triển khai NNTM tại ĐBSCL vẫn vấp phải không ít rào cản. Thách thức lớn nhất là chi phí đầu tư ban đầu rất cao, đòi hỏi sự chung tay hỗ trợ từ Nhà nước và các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, mô hình này đòi hỏi một lực lượng lao động có chuyên môn kỹ thuật cao và một hạ tầng công nghệ đủ mạnh, điều mà mô hình sản xuất nhỏ lẻ, manh mún vẫn còn phổ biến ở ĐBSCL khó có thể đáp ứng ngay.

Trên thực tế, AI đang dần len lỏi vào từng cánh đồng, vuông tôm ở ĐBSCL. Các hệ thống ứng dụng AI để chẩn đoán bệnh trên lá lúa, cà chua qua hình ảnh, dự báo chất lượng nước trong ao nuôi tôm, hay các trợ lý ảo hỗ trợ nông dân đã bắt đầu được triển khai và mang lại hiệu quả thiết thực. Tuy nhiên, PGS.TS Mã Trường Thành (ĐH Cần Thơ) lưu ý rằng thành công của AI không chỉ nằm ở công nghệ mà còn là bài toán tích hợp dữ liệu, nguồn nhân lực và chính sách. Các vấn đề về chất lượng dữ liệu, tính minh bạch, bảo mật thông tin và đặc biệt là việc kết hợp nhuần nhuyễn với tri thức bản địa của người nông dân là chìa khóa then chốt.

TS Trần Ngọc Thạch, Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL nhấn mạnh tầm quan trọng của một cơ sở dữ liệu lớn và đủ tin cậy để AI có thể nhận diện và kiểm soát chất lượng hàng trăm giống lúa khác nhau. Ông cho rằng cần có một khung pháp lý rõ ràng và các minh chứng cụ thể về độ tin cậy của công nghệ để có thể nhân rộng mô hình. Tại TP Cần Thơ, trung tâm của vùng ĐBSCL, nhiều mô hình nông nghiệp công nghệ cao đã được áp dụng như: hệ thống tưới nhỏ giọt kết hợp điện toán đám mây, mô hình điều khiển tưới tiêu và phun thuốc tự động trên vườn cây ăn trái, lắp đặt các trạm quan trắc khí tượng thủy văn tự động. Những giải pháp này không chỉ giúp tiết kiệm nước, giảm chi phí, hạn chế hóa chất mà còn nâng cao hiệu quả quản lý mùa vụ một cách rõ rệt.

Có thể thấy, cuộc cách mạng công nghệ trong nông nghiệp tại ĐBSCL không còn là viễn cảnh mà đang diễn ra từng ngày. Mặc dù còn những khó khăn về vốn và nhân lực, nhưng với sự chung tay của Nhà nước, doanh nghiệp và viện nghiên cứu, việc tích hợp công nghệ cao cùng tri thức bản địa hứa hẹn sẽ mở ra một trang mới bền vững và thịnh vượng cho vựa lúa của cả nước.

Văn Vĩnh

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/kinh-te/dong-bang-song-cuu-long-chuyen-minh-voi-nong-nghiep-thong-minh-i782172/