Chia sẻ tại Họp báo giữa kỳ tài khóa 2025, ông Kobayashi Yosuke, Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam cho biết, JICA sẽ tập trung hơn nữa vào các nhu cầu thực tiễn của Việt Nam. "JICA đặc biệt chú trọng đến 4 trụ cột cải cách mà Việt Nam đang hướng tới để trở thành quốc gia nhập cao vào năm 2045: Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Thúc đẩy hội nhập quốc tế; Xây dựng và thi hành pháp luật; Phát triển kinh tế tư nhân.
Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam nhấn mạnh: Trên nền tảng của mối quan hệ hợp tác lâu dài giữa hai nước, JICA ưu tiên việc phối hợp với các đối tác Nhật Bản tận dụng công nghệ, kiến thức và kinh nghiệm của Nhật Bản để hỗ trợ Việt Nam thực hiện các cải cách trên.
Ông Kobayashi Yosuke, Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam (Ảnh: Trần Ngọc/VOV.VN)
Những thành tựu nổi bật của các dự án JICA
Ông Kobayashi Yosuke cho biết, tính đến ngày 1/10/2025, có 46 chuyên gia dài hạn và 42 tình nguyện viên của JICA đang làm việc tại nhiều địa phương trên khắp Việt Nam. Không chỉ các cá nhân, mà còn có nhiều tổ chức/đoàn thể của Nhật Bản như: doanh nghiệp, trường đại học, chính quyền địa phương, tổ chức phi chính phủ (NGO),... cũng đã và đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác Việt Nam trong nhiều lĩnh vực vì sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Dưới tác động của biến đổi khí hậu, khu vực miền núi phía Bắc thường xuyên phải hứng chịu sạt lở đất do mưa lớn. Trước thực trạng đó, JICA đã phối hợp với doanh nghiệp Nhật Bản chuyển giao công nghệ xây dựng đập SABO1 nhằm giảm thiểu thiệt hại do sạt lở. Trong khuôn khổ dự án, tháng 4 năm nay, đập SABO đầu tiên tại Việt Nam đã được xây dựng tại tỉnh Sơn La.
Hiện nay, tốc độ già hóa dân số diễn ra nhanh chóng tại Việt Nam làm gia tăng nhu cầu ngày càng cao về chăm sóc người cao tuổi. JICA đã phái cử tình nguyện viên đến làm việc tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương Hà Nội để truyền đạt kỹ thuật đánh giá rối loạn nuốt cho đội ngũ y bác sĩ tại bệnh viện.
JICA cũng đang hỗ trợ doanh nghiệp Nhật Bản phổ biến các kỹ thuật điều dưỡng chăm sóc người cao tuổi cho Bệnh viện Bạch Mai. Thêm vào đó, JICA đã và đang liên kết với các chính quyền địa phương, trường đại học, các cơ sở y tế, v.v của Việt Nam và Nhật Bản để triển khai các dự án hỗ trợ xây dựng chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, thực hiện các chương trình đào tạo điều dưỡng lão khoa và xây dựng sách giáo trình cũng như chương trình giảng dạy về điều dưỡng lão khoa.
Ngoài ra, JICA đã và đang hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm cải thiện đời sống của người dân Việt Nam thông qua các dự án viện trợ không hoàn lại (5 dự án) và vốn vay ODA (15 dự án). Một thành tựu gần đây là việc khánh thành nhà máy xử lý nước thải Yên Xá – một trong những nhà máy xử lý nước thải lớn nhất Đông Nam Á vào tháng 8/2025. Nhà máy đã chính thức bắt đầu vận hành. Gần đây, tình trạng ngập lụt nghiêm trọng đã xảy ra tại nhiều tuyến đường ở Hà Nội sau mưa lớn. JICA hi vọng rằng hệ thống thoát nước và các đường ống quanh sông Tô Lịch của nhà máy xử lý nước thải Yên Xá sẽ góp phần giảm thiểu thiệt hại do ngập úng tại Hà Nội.
Đáng chú ý, tháng 12/2024, tuyến metro số 1 – tuyến tàu điện ngầm đầu tiên của TP. Hồ Chí Minh – đã đi vào hoạt động, góp phần cải thiện đáng kể việc đi lại của người dân. Phát triển hạ tầng không chỉ là vấn đề của các đô thị lớn mà còn là thách thức ở các địa phương.
Tuyến metro số 1 – tuyến tàu điện ngầm đầu tiên của TP. Hồ Chí Minh - có sự hỗ trợ từ JICA
"Hiện chúng tôi đang trong giai đoạn hoàn thiện các thủ tục với phía Việt Nam để đánh giá khả năng triển khai dự án vốn vay ODA hỗ trợ xây dựng đường, thủy lợi, kè chống sạt lở tại một số tỉnh miền Bắc nhằm bảo vệ người dân trước tác động của biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu là một trong những lĩnh vực chúng tôi ưu tiên hàng đầu, vì vậy JICA cũng đang chuẩn bị cho dự án vốn vay hỗ trợ Việt Nam thi hành các chính sách và lên kế hoạch hành động liên quan", ông Kobayashi Yosuke cho biết thêm.
Định hướng hợp tác trong thời gian tới
Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam nêu rõ: Thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ là một trong những ưu tiên hợp tác trong thời gian tới. Trong lĩnh vực này, JICA sẽ tiếp tục hợp tác với Trường Đại học Việt-Nhật – biểu tượng của tình hữu nghị Việt-Nhật. Cụ thể, cùng với sự hợp tác của của GS.Usagawa (nguyên Phó Hiệu trưởng Đại học Kumamoto), JICA đang hỗ trợ Trường Đại học Việt - Nhật thiết lập chương trình cử nhân ngành công nghệ kỹ thuật chip bán dẫn. Chương trình đã bắt đầu khai giảng vào tháng 9 vừa qua. JICA sẽ tiếp tục hỗ trợ xây dựng và củng cố hệ sinh thái đào tạo bán dẫn của Việt Nam, tập trung vào việc kết nối và thúc đẩy hợp tác giữa các bên liên quan tại Nhật Bản và Việt Nam.
JICA hỗ trợ Trường Đại học Việt Nhật, ĐHQGHN
Song song với bán dẫn, AI cũng là một trong những lĩnh vực nhận được nhiều sự chú ý. JICA chú trọng thúc đẩy AI thông qua hợp tác với Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC) và Đại học Bách khoa Hà Nội để hỗ trợ các startup và nghiên cứu về AI.
Cùng với đó, JICA sẽ hợp tác với Việt Nam thúc đẩy hội nhập quốc tế, xây dựng và thi hành pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân. Về cơ sở hạ tầng, JICA tiếp tục hỗ trợ Việt Nam xây dựng sân bay, cảng biển, đường bộ, cầu, đường sắt và hệ thống thông quan, qua đó góp phần nâng cao tính kết nối đa tầng giữa Việt Nam và các quốc gia khác, bao gồm cả Nhật Bản.
"Năm nay đánh dấu cột mốc 30 năm JICA cử tình nguyện viên sang Việt Nam. Hiện có gần 600.000 người Việt Nam làm việc tại Nhật Bản và hơn 40.000 người đang học tập tại các cơ sở giáo dục bậc cao, trường dạy tiếng Nhật,...Quan hệ hợp tác giữa doanh nghiệp, trường đại học, chính quyền địa phương hai nước cũng đang ngày càng trở nên bền chặt hơn. Thông qua hợp tác phát triển, JICA mong muốn tiếp tục thúc đẩy xây dựng các mối quan hệ này, góp phần vào sự phát triển chung của Việt Nam và Nhật Bản, đồng thời tăng cường sự gắn kết trái tim giữa người dân hai nước", Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam Kobayashi Yosuke nhấn mạnh.
Trần Ngọc/VOV.VN