Một nhóm nghiên cứu quốc tế do Đại học McGill (Canada) dẫn đầu vừa công bố kết quả phân tích “từng tòa nhà” quy mô lớn, cho thấy mực nước biển dâng có thể đe dọa nghiêm trọng các khu vực ven biển của Nam bán cầu.
Nghiên cứu này xem xét phạm vi mực nước biển tương lai từ 0,5 đến 20m, sử dụng dữ liệu vệ tinh và bản đồ độ cao để ước tính số lượng công trình có nguy cơ bị ngập.
“Mực nước biển dâng là hệ quả chậm nhưng không thể đảo ngược của hiện tượng ấm lên toàn cầu, đang và sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến các cộng đồng ven biển trong nhiều thế kỷ tới”, Giáo sư Natalya Gomez, đồng tác giả của nghiên cứu, nhấn mạnh. Bà cho biết thêm: “Người ta thường chỉ nói đến việc nước biển dâng vài chục centimet hay một mét, nhưng thực tế có thể tăng thêm nhiều mét nữa nếu chúng ta không sớm chấm dứt việc đốt nhiên liệu hóa thạch”.
Nước biển dâng đe dọa đến sự an toàn của hơn 100 triệu ngôi nhà, công trình ven biển. Ảnh: Unplash
Nguy cơ thảm họa nếu không cắt giảm khí thải
Theo mô hình của nhóm nghiên cứu, ngay cả trong kịch bản lạc quan nhất - khi lượng phát thải giảm mạnh - mực nước biển vẫn có thể tăng thêm 0,5m và khiến khoảng 3 triệu công trình bị ngập. Trong các kịch bản phát thải cao, con số này tăng vọt, khi mực nước biển có thể dâng tới 5m hoặc hơn trong vài thế kỷ tới, đe dọa tới hơn 100 triệu công trình ở các khu vực như châu Phi, Đông Nam Á, Trung và Nam Mỹ.
Nguy cơ càng trở nên nghiêm trọng bởi hầu hết các công trình này nằm tại vùng trũng, nơi tập trung đông dân cư và có hạ tầng quan trọng. “Chúng tôi ngạc nhiên khi thấy số lượng công trình có nguy cơ bị ảnh hưởng lớn đến vậy, dù chỉ với mức nước biển dâng tương đối khiêm tốn”, Giáo sư Jeff Cardile, đồng tác giả nghiên cứu, chia sẻ. Ông lưu ý rằng mức độ rủi ro khác nhau giữa các quốc gia, tùy thuộc vào địa hình ven biển và cách quy hoạch đô thị.
Cảnh báo cho công tác quy hoạch và thích ứng
Kết quả nghiên cứu này được kỳ vọng sẽ hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách và giới quy hoạch đô thị trong việc chuẩn bị cho tương lai. Nhóm nghiên cứu đã phát triển bản đồ tương tác công khai trên nền tảng Google Earth Engine, giúp người dùng trực quan hóa các khu vực có mức độ rủi ro cao nhất. Dữ liệu này có thể được sử dụng để xây dựng chiến lược thích ứng khí hậu, như phát triển công trình phòng hộ, điều chỉnh quy hoạch đất đai hoặc di dời dân cư.
“Không thể tránh khỏi việc mực nước biển dâng ở mức trung bình”, tác giả chính Maya Willard-Stepan khẳng định. “Càng sớm lên kế hoạch ứng phó, các cộng đồng ven biển càng có cơ hội tiếp tục phát triển bền vững”.
Các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng tác động của khủng hoảng này vượt xa phạm vi ven biển. Hạ tầng cảng biển, hệ thống giao thông và chuỗi cung ứng toàn cầu đều phụ thuộc vào vùng duyên hải. Bất kỳ sự gián đoạn nào tại các cơ sở trọng yếu như cảng biển đều có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế và nguồn cung lương thực toàn cầu.
(Theo Interesting Engineering)
Du Lam