Dự thảo Nghị định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế

3 giờ trướcBài gốc

Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế

Bộ Tài chính cho biết, dự thảo Nghị định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) nhằm đề xuất quy định và hướng dẫn chi tiết, đầy đủ các nội dung quy định tại Điều 8 và 9 Nghị quyết số 222/2025/QH15 để đảm bảo TTTCQT được vận hành thông suốt, hiệu quả, đảm bảo phân cấp, phân quyền; trong đó, các cơ quan thuộc TTTCQT được tổ chức tinh gọn, có thẩm quyền phù hợp, hiệu lực, hiệu quả; được áp dụng thủ tục hành chính đặc biệt, đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư, tổ chức, cá nhân theo quy định của Nghị quyết số 222/2025/QH15 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành, phù hợp thông lệ quốc tế, điều kiện Việt Nam. Đồng thời, bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt trong việc quá trình triển khai TTTCQT tại 02 địa phương, đảm bảo không chồng chéo, lãng phí nguồn lực.

Dự thảo Nghị định về thành lập TTTCQT gồm 5 chương và 27 điều. Bên cạnh những quy định chung, Bộ Tài chính đề xuất những quy định cụ thể về thành viên, nhà đầu tư chiến lược và các chủ thể khác trong TTTCQT; tài chính của TTTCQT; quản lý nhà nước về TTTCQT…

Bộ Tài chính cho biết, dự thảo Nghị định đã bám sát tinh thần Nghị quyết số 222/2025/QH15 để hướng dẫn, chi tiết hóa các điều khoản. Theo đó, các quy định tại Nghị quyết số 222/2025/QH15 mang tính nguyên tắc khung, còn Nghị định sẽ tạo hành lang pháp lý cụ thể để các cơ quan trong TTTCQT hoạt động hiệu quả tại địa phương.

Cụ thể, Điều 8 Nghị quyết số 222/2025/QH15 giao Chính phủ quy định về thành lập TTTCQT, bao gồm từ tên gọi, mục tiêu phát triển, vị trí, cơ cấu đến danh mục ngành nghề ưu tiên và cơ chế, chính sách đặc thù cho TTTCQT. Điều 9 Nghị quyết số 222/2025/QH15 cũng liệt kê các cơ quan, tổ chức thuộc TTTCQT (Cơ quan điều hành, Cơ quan giám sát, Tòa án chuyên biệt, Trung tâm trọng tài) và nguyên tắc hoạt động độc lập của các cơ quan này. Dự thảo Nghị định đã bám sát các quy định này để thiết kế mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động cho TTTCQT tại TPHCM và Đà Nẵng, phản ánh đúng chủ trương phân cấp mạnh mẽ và áp dụng cơ chế vượt trội mà Đảng, Nhà nước đã đề ra.

Khắc phục nhiều vướng mắc, bất cập trong thực tiễn phát triển thị trường tài chính Việt Nam

Việc hình thành TTTCQT nhằm khắc phục nhiều vướng mắc, bất cập trong thực tiễn phát triển thị trường tài chính Việt Nam. Theo đó, tại Nghị quyết số 222/2025/QH15 đã ban hành nhiều chính sách, cơ chế và ưu đãi đặc thù để thu hút và đáp ứng được yêu cầu của giới tài chính quốc tế. Tại dự thảo Nghị định, Bộ Tài chính đã đề xuất một số nội dung, quy định để hướng dẫn triển khai các nội dung vướng mắc, bất cập đã được Nghị quyết số 222/2025/QH15 điều chỉnh, sửa đổi, cụ thể:

Thứ nhất, thực tiễn cho thấy Việt Nam chưa có một trung tâm tài chính tầm cỡ để kết nối thị trường tài chính trong nước với thị trường tài chính toàn cầu.

Điều này hạn chế khả năng thu hút các định chế tài chính quốc tế và tận dụng dòng vốn đầu tư toàn cầu vào Việt Nam. Khi triển khai TTTCQT, Việt Nam kỳ vọng kết nối được với mạng lưới tài chính thế giới, thu hút tổ chức tài chính nước ngoài, bắt kịp chuẩn mực quốc tế, qua đó nâng cao hiệu quả thị trường tài chính và vị thế quốc gia. Hiện nay, dòng vốn quốc tế có xu hướng dịch chuyển, nếu không có cơ chế vượt trội, Việt Nam khó cạnh tranh với các trung tâm tài chính trong khu vực như Singapore, Hồng Kông. TTTCQT ra đời sẽ giúp giải quyết bất cập về môi trường đầu tư tài chính: tạo nơi tập trung các dịch vụ tài chính cao cấp, thí điểm các thị trường mới (như thị trường sản phẩm tài chính phái sinh, carbon credit, fintech…) vốn do thực tiễn đặt ra nhưng chưa phát triển được trong khuôn khổ thông thường. Tại Điều 3, 4, 5 và 6 dự thảo Nghị định đã đề xuất quy định cụ thể về tên, mục tiêu, định hướng, lộ trình và kế hoạch phát triển của TTTCQT. Đồng thời, giao UBND 02 thành phố bố trí quỹ đất để xây dựng TTTCQT.

Về tên, Bộ Tài chính đề xuất: Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh và Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại thành phố Đà Nẵng.

Thứ hai, về thủ tục và môi trường kinh doanh: thực tiễn cho thấy thủ tục hành chính phức tạp, phân tán qua nhiều cơ quan là rào cản lớn đối với nhà đầu tư tài chính. Trước đây, một doanh nghiệp tài chính muốn hoạt động tại Việt Nam có thể phải làm việc với nhiều cơ quan quản lý (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban chứng khoán nhà nước,…) và tuân thủ nhiều thủ tục riêng lẻ. Bất cập này được TTTCQT giải quyết bằng mô hình "một cửa liên thông".

Cụ thể, tại Điều 7, 8 và 9 dự thảo Nghị định đã đề xuất quy định về việc đăng ký, công nhận thành viên và nhà đầu tư chiến lược. Bên cạnh đó, tại Điều 11 dự thảo Nghị định đề xuất quy định Cơ quan điều hành TTTCQT tại địa phương sẽ là đầu mối quản lý trực tiếp mọi hoạt động tại TTTCQT, đồng thời xây dựng Hệ thống đăng ký và công nhận Thành viên trực tuyến kết nối với Hệ thống đăng ký doanh nghiệp quốc gia để chia sẻ dữ liệu, đơn giản hóa thủ tục hành chính tối đa cho nhà đầu tư. Nhờ vậy, mọi giao dịch đăng ký, cấp phép trong TTTCQT sẽ được xử lý tập trung, nhanh gọn hơn nhiều so với trước. Đây là bước cải thiện thực tiễn rõ rệt, tháo gỡ vướng mắc về thủ tục cho doanh nghiệp.

Tại khoản 4 Điều 4 dự thảo Nghị định cũng đề xuất quy định: "Đối với các vấn đề phát sinh khác với luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Cơ quan điều hành TTTCQT kiến nghị lộ trình, kế hoạch phát triển để Chính phủ quyết định, ban hành văn bản xử lý".

Thứ ba, về cơ sở hạ tầng và nhân lực: thực tế hiện nay, hạ tầng tài chính và nguồn nhân lực chất lượng cao của ta còn hạn chế, chưa đủ sức phục vụ một trung tâm tài chính tầm cỡ. Điều 25 dự thảo Nghị định đã đề xuất quy định địa phương phải bố trí quỹ đất để hình thành khu vực TTTCQT độc lập, có hạ tầng giao thông, công nghệ phù hợp. Các điều kiện lựa chọn vị trí cũng đặt ra nhằm tránh bất cập thực tiễn (như yêu cầu địa điểm phải gắn với hạ tầng đồng bộ, kết nối thuận lợi, có phương án nhà ở cho chuyên gia, đảm bảo an ninh, môi trường…).

Về nhân lực, khoản 4 Điều 10 dự thảo Nghị định dự kiến yêu cầu Cơ quan điều hành xây dựng kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực tài chính – nhằm khắc phục bất cập thiếu nhân sự đạt chuẩn quốc tế. Đồng thời, chính quyền địa phương được giao hỗ trợ phát triển nhà ở, môi trường sống thuận lợi cho chuyên gia, người lao động tại TTTCQT, giải quyết vướng mắc về điều kiện sinh hoạt thu hút nhân tài.

Những bước đi này cho thấy dự thảo đã tính đến các bất cập thực tiễn về hạ tầng, nguồn lực và đề ra giải pháp tương ứng để TTTCQT có thể triển khai thành công.

Thứ tư, về cơ chế phối hợp và giám sát: thực tiễn quản lý tài chính ở Việt Nam còn phân tán theo ngành (ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm…) dẫn đến chồng chéo hoặc lỗ hổng giám sát. Điều này được khắc phục khi TTTCQT có Cơ quan giám sát chuyên trách, thực hiện giám sát tổng thể mọi hoạt động trong TTTCQT. Nghị quyết số 222/2025/QH15 yêu cầu hoạt động của TTTCQT phải thống nhất về quản lý, giám sát, do đó dự thảo đưa ra phương án thành lập một cơ quan giám sát độc lập chung cho cả 2 địa điểm TTTCQT (hoặc cơ quan giám sát tại từng địa phương với cơ chế phối hợp chặt chẽ). Mục tiêu là khắc phục vướng mắc phối hợp giữa các cơ quan trung ương, đảm bảo một đầu mối giám sát xuyên suốt để kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm và phòng ngừa rủi ro trong TTTCQT.

Ngoài ra, bất cập về giải quyết tranh chấp quốc tế (trước đây nhà đầu tư ngoại thường e ngại thủ tục tòa án Việt Nam) cũng được xử lý khi TTTCQT có Tòa án chuyên biệt và Trung tâm trọng tài quốc tế. Các thiết chế này tạo niềm tin cho nhà đầu tư rằng tranh chấp sẽ được giải quyết hiệu quả, theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của họ.

Theo Bộ Tài chính, dự thảo Nghị định đã nhận diện và đưa ra giải pháp cho nhiều vướng mắc từ thực tiễn, giúp TTTCQT có "lối đi riêng" phù hợp với điều kiện Việt Nam nhưng vẫn tiệm cận chuẩn mực quốc tế nhằm thu hút nhà đầu tư.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.

Nguồn Chính Phủ : https://baochinhphu.vn/du-thao-nghi-dinh-ve-thanh-lap-trung-tam-tai-chinh-quoc-te-102250815170537667.htm