Vinh danh trí tuệ Việt Nam
Phát biểu tại lễ vinh danh, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Đảng, Nhà nước, nhà trường và các tổ chức sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ để phong trào học tập STEM lan tỏa rộng khắp. Ông nhấn mạnh vai trò của các thầy, cô giáo trong việc khơi dậy niềm đam mê khoa học, đồng hành cùng học sinh để hình thành một thế hệ trẻ tự tin, bản lĩnh, làm chủ công nghệ.
Ban tổ chức đã trao giải cho các đội tuyển đạt thành tích cao tại Giải khởi động VEX Robotics, vòng chung kết quốc gia và quốc tế Giải vô địch VEX Robotics 2025 và FIRST Tech Challenge Vietnam 2025. Thành tích này, theo Phó Thủ tướng, không những là niềm tự hào của học sinh, gia đình, nhà trường, mà còn là minh chứng về năng lực hội nhập, sáng tạo của thế hệ trẻ Việt Nam.
Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại lễ vinh danh.
Ông cũng đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, sự đồng hành của các tổ chức thúc đẩy giáo dục STEM trong thời gian qua như NIC, Liên minh Thúc đẩy giáo dục STEM (SEPA)… Chính những nỗ lực này đã góp phần tạo ra môi trường phát triển phong trào STEM tại Việt Nam, gắn với mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư lan tỏa mạnh mẽ, việc chuẩn bị nguồn nhân lực STEM được coi là yêu cầu mang tính chiến lược. Trên thế giới, giáo dục STEM đã trở thành xu hướng tất yếu, được xem là trụ cột hàng đầu của nền giáo dục hiện đại. Chính phủ nhiều nước đang đầu tư mạnh mẽ cho giáo dục tích hợp, thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ và khuyến khích đổi mới sáng tạo ngay từ bậc tiểu học.
Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, ở Việt Nam, nhiều chủ trương, chính sách quan trọng đã được ban hành, đặc biệt là Nghị quyết 57 và Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị, đều đặt giáo dục, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá chiến lược. Đây là bước đi nhằm bắt kịp xu thế toàn cầu, xây dựng nền giáo dục hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển của giai đoạn mới.
Ông cho rằng, STEM không dừng lại ở kiến thức lý thuyết mà còn là hành trình nuôi dưỡng đam mê khoa học, rèn luyện tinh thần đồng đội, kỹ năng giải quyết vấn đề và ý chí học hỏi.
“Đây chính là những phẩm chất của thế hệ nhân lực chất lượng cao mà nước ta đang cần để thực hiện khát vọng phát triển nhanh và bền vững, sớm trở thành quốc gia phát triển, hùng cường, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới,” Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Hướng tới nền giáo dục đổi mới sáng tạo
Cùng với lễ vinh danh, Hội thảo Giáo dục STEM Quốc gia 2025 cũng được tổ chức tại NIC, với sự phối hợp của SEPA. Đây là lần thứ ba hội thảo được tổ chức, tiếp nối thành công của những kỳ trước. Với chủ đề “Giáo dục STEM - Nền tảng của Đổi mới sáng tạo”, hội thảo trở thành nơi kết nối các nhà giáo dục, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và cộng đồng, nhằm tìm kiếm giải pháp đưa STEM trở thành phương pháp giáo dục chủ đạo tại Việt Nam.
Theo các chuyên gia, ngoài việc tiếp cận liên ngành trong học tập, STEM còn gắn kết trường học với cộng đồng, nơi làm việc và các tổ chức toàn cầu. Qua đó, học sinh vừa tiếp thu kiến thức khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học, vừa có cơ hội vận dụng trong thực tiễn, rèn luyện năng lực sáng tạo và khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế mới.
Ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó giám đốc NIC cho biết, hội thảo lần này hướng tới việc hệ thống hóa các khuyến nghị để gia tăng ngân sách cho giáo dục STEM. Ông cũng nhắc tới mô hình giáo dục TUMO của Armenia - mô hình không điểm, không thi cử, khuyến khích học sinh học tập chủ động, sáng tạo, hiện được nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật Bản áp dụng. Đây là mô hình đáng để Việt Nam tham khảo, học tập và triển khai.
Tại Hội thảo, Ban tổ chức cũng đã công bố ấn phẩm “Giáo dục STEM - Chính sách, chiến lược và quản lý”. Tài liệu này đề cập phương pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá năng lực STEM, phát triển chương trình tích hợp liên môn, ứng dụng công nghệ mới như AI, robotics, IoT… trong dạy và học.
Ấn phẩm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng giáo dục STEM tới các địa phương còn khó khăn, gắn với bối cảnh văn hóa bản địa để nâng cao tính ứng dụng. Theo ông Đỗ Tiến Thịnh, Việt Nam cần có một chương trình quốc gia về giáo dục STEM, nhằm phổ cập rộng rãi, tạo nền tảng vững chắc cho nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần thực hiện hiệu quả các nghị quyết quan trọng của Đảng.
Từ góc nhìn nghiên cứu, bà Nguyễn Phương Linh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý phát triển bền vững (MSD) cho rằng giáo dục STEM và AI tại Việt Nam vẫn chưa được hệ thống hóa thành khung chương trình chính thống.
Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng với các đội thi có thành tích cao trong các giải đấu STEM, Robotics quốc tế.
“Hiện nay, các môn học vẫn được dạy rời rạc, nặng lý thuyết, thiếu tính ứng dụng và liên ngành. Khi nhắc đến STEM, chúng ta thường nghĩ nhiều tới các cuộc thi, hoạt động trải nghiệm, thay vì coi đó là phương pháp giáo dục để rèn luyện năng lực toàn diện,” bà phân tích.
Theo bà, giáo dục AI cũng mới ở giai đoạn thử nghiệm, chưa có khung năng lực và hệ thống giảng dạy chuẩn để đồng bộ trong nhà trường. Nếu không sớm có chiến lược rõ ràng, Việt Nam có thể bỏ lỡ cơ hội xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao cho kỷ nguyên số.
Khép lại lễ vinh danh và hội thảo, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng gửi gắm kỳ vọng: học sinh, sinh viên Việt Nam sẽ tiếp tục nuôi dưỡng niềm đam mê khoa học, khát vọng khám phá và tinh thần học hỏi không ngừng. Ở bất kỳ sân chơi nào, trong nước hay quốc tế, các em đều mang theo niềm tự hào dân tộc và khát vọng Việt Nam vươn xa.
Ông cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương duy trì và mở rộng quy mô lễ vinh danh, đưa sự kiện này trở thành hoạt động thường niên trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo Quốc gia.
“Đây chính là nền tảng để phong trào STEM ngày càng sôi nổi, góp phần đào tạo một thế hệ trẻ tự tin, bản lĩnh, làm chủ công nghệ và trở thành những công dân toàn cầu,” Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Linh Nguyễn