Trường chuyên làm gì để thực hiện được yêu cầu của Nghị quyết 71?

6 giờ trướcBài gốc

Một trong những nhiệm vụ, giải pháp được đặt ra trong Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo là tập trung xây dựng đội ngũ nhà giáo, cơ sở vật chất trường lớp đạt chuẩn, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông.

Trong đó, Nghị quyết nhấn mạnh: “Đổi mới mô hình trường chuyên, trường năng khiếu để tập trung ươm tạo nhân tài quốc gia, mở rộng các lớp chuyên khối STEM/STEAM. Tăng cường việc dạy và học ngoại ngữ, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học và dạy ngôn ngữ của các nước láng giềng. Nâng chuẩn tiếng Anh cho giáo viên và học sinh các cấp học; bảo đảm đủ số lượng, trình độ đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất và công nghệ, ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo trong dạy và học tiếng Anh; tăng cường giảng dạy các môn học bằng tiếng Anh tại các nơi có điều kiện”.

Theo lãnh đạo một số trường chuyên, trước yêu cầu này nhà trường đã và đang nỗ lực đổi mới chương trình đào tạo, nâng cấp cơ sở vật chất để bứt phá trong kỷ nguyên mới.

Đặt mục tiêu ươm tạo nhân tài toàn diện về kỹ năng và phẩm chất

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Ngô Thanh Xuân - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Lào Cai cho biết sẽ triển khai nhiều điều chỉnh quan trọng trong chương trình giảng dạy và phương pháp đào tạo theo tinh thần của Nghị quyết số 71-NQ/TW.

Theo đó, nhà trường tập trung xây dựng chương trình chuyên sâu kết hợp STEM/STEAM, tăng cường hoạt động thực hành, nghiên cứu khoa học và khuyến khích sáng chế.

Công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn sẽ được ứng dụng mạnh mẽ trong giảng dạy, kiểm tra và đánh giá. Phương pháp dạy học chuyển hướng lấy học sinh làm trung tâm, chú trọng phát triển năng lực tự học, tư duy độc lập và khả năng giải quyết vấn đề.

Tiến sĩ Ngô Thanh Xuân - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Lào Cai. Ảnh: NVCC

Đáng chú ý, từ năm học 2025 - 2026, trường sẽ mở rộng dạy học song ngữ, triển khai thí điểm giảng dạy một số môn bằng tiếng Anh. Các môn Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học và Tin học dự kiến có khoảng 30% thời lượng dạy bằng tiếng Anh, tạo bước chuẩn bị để từng bước đưa ngoại ngữ trở thành lợi thế nổi bật của học sinh chuyên Lào Cai trong bối cảnh hội nhập.

Không chỉ chú trọng trang bị kiến thức, Trường Trung học phổ thông Chuyên Lào Cai còn đặt mục tiêu ươm tạo nhân tài toàn diện về kỹ năng và phẩm chất.

“Nhà trường đẩy mạnh giáo dục phẩm chất, đạo đức và lý tưởng sống cho học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm, tình nguyện và mạng lưới 26 câu lạc bộ kỹ năng. Các chương trình rèn luyện kỹ năng mềm như lãnh đạo, làm việc nhóm, giao tiếp, thuyết trình cũng được lồng ghép vào hoạt động ngoại khóa, giúp học sinh nâng cao sự tự tin và khả năng thích ứng.

Ngoài ra, học sinh được khuyến khích tham gia các dự án nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, qua đó phát huy năng lực tư duy sáng tạo và tinh thần chủ động.

Nhà trường cũng chú trọng xây dựng một môi trường học tập nhân văn, dân chủ, kỷ cương, tạo nền tảng để học sinh phát triển hài hòa về trí tuệ, thể chất, tinh thần và nhân cách”, Tiến sĩ Ngô Thanh Xuân thông tin.

Đồng quan điểm, cô Phạm Thị Thuận - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Sơn La khẳng định việc ươm tạo nhân tài không chỉ nằm ở kiến thức mà còn phải gắn liền với kỹ năng và phẩm chất của học sinh. Bởi vậy, nhà trường định hướng đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tăng cường vận dụng kiến thức vào thực tiễn, đồng thời chú trọng phát triển kỹ năng sống và kỹ năng hội nhập.

Các câu lạc bộ trong trường được mở rộng, trong đó có kế hoạch thành lập câu lạc bộ STEM nhằm tạo sân chơi khoa học cho học sinh. Song song với đó, nhà trường đẩy mạnh hoạt động trải nghiệm, giao nhiệm vụ cụ thể để học sinh rèn luyện, hình thành kỹ năng mềm và bản lĩnh cần thiết.

Cô Phạm Thị Thuận - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Sơn La. Ảnh: website nhà trường

“Trước định hướng về đổi mới mô hình trường chuyên theo Nghị quyết số 71-NQ/TW, nhà trường đã chủ động nghiên cứu và từng bước triển khai nhiều hoạt động phù hợp, giao cho các tổ chuyên môn nghiên cứu, tham mưu và đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động thực hành, trải nghiệm STEM/STEAM trong năm học 2025-2026.

Dù còn có những trở ngại trong quá trình thực hiện, song với sự quyết tâm, nhà trường tin rằng đây sẽ là bước chuẩn bị cần thiết để đội ngũ giáo viên tiếp cận và từng bước làm chủ phương pháp mới”, cô Thuận bày tỏ.

Tăng thời lượng dạy các môn học bằng tiếng Anh

Một trong những yêu cầu trọng tâm của Nghị quyết 71 là nâng cao năng lực ngoại ngữ cho cả giáo viên và học sinh, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Với định hướng này, Trường trung học phổ thông Chuyên Sơn La đã phát huy hiệu quả vai trò của câu lạc bộ tiếng Anh, khuyến khích học sinh tham gia kỳ thi đánh giá năng lực ngoại ngữ quốc tế, qua đó nâng cao tinh thần học tập ngoại ngữ cho các em.

Về đội ngũ giáo viên, nhà trường khuyến khích việc tự học, tự bồi dưỡng để thầy cô từng bước có thể giảng dạy song ngữ. Những bước đi này thể hiện rõ định hướng chiến lược mà nhà trường đang kiên trì thực hiện.

Học sinh trường Trung học phổ thông Chuyên Sơn La thực hành STEM. Ảnh: website nhà trường

Cùng bàn về vấn đề này, Tiến sĩ Ngô Thanh Xuân cho biết, Trường Trung học phổ thông Chuyên Lào Cai đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Với đội ngũ giáo viên, trường tổ chức các lớp bồi dưỡng tiếng Anh thường xuyên, tạo điều kiện cho thầy cô tham gia các khóa tập huấn trong và ngoài nước. Đồng thời, trường có cơ chế ưu tiên, khuyến khích giáo viên đạt chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế như IELTS, HSK. Đáng chú ý, 100% giáo viên hàng năm đều phải tham gia bài khảo sát ngoại ngữ bằng tiếng Anh hoặc tiếng Trung để đảm bảo năng lực giảng dạy.

Đối với học sinh, nhà trường tăng cường tiết học tiếng Anh, thành lập câu lạc bộ tiếng Anh và mời tình nguyện viên, chuyên gia quốc tế tham gia giảng dạy. Hằng năm, trường duy trì ít nhất một tình nguyện viên quốc tế hỗ trợ giảng dạy, đồng thời tổ chức chương trình giao lưu, trao đổi học sinh và giáo viên với các trường ở tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).

Song song với đó, những kỳ kiểm tra định kỳ được tổ chức để đánh giá năng lực và theo dõi sự tiến bộ của học sinh, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng ngoại ngữ toàn diện.

Nâng cấp phòng thực hành, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ AI trong dạy và học

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong bối cảnh hội nhập, một số trường chuyên cũng đẩy mạnh ứng dụng AI trong dạy và học đồng thời nâng cấp cơ sở vật chất. Thầy Hà Huy Phương - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh cho biết, nhà trường đã xây dựng đề án đầu tư cơ sở vật chất với nhiều hạng mục quan trọng, hướng tới mục tiêu hiện đại hóa toàn diện môi trường dạy và học.

Cụ thể, Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh đang triển khai kế hoạch nâng cấp toàn diện hệ thống phòng thí nghiệm Vật lý, Hóa học, Sinh học, Tin học và Ngoại ngữ. Đây là những hạng mục đã được trang bị từ lâu nhưng nay đã cũ.

Trong dự án cải tạo, nhà trường đặt mục tiêu thay thế trang thiết bị cũ bằng các thiết bị hiện đại, đồng thời xây dựng thêm nhiều phòng học thông minh với hệ thống trình chiếu, phần mềm hỗ trợ dạy học trực tuyến - trực tiếp tích hợp. Sự đầu tư này nhằm bảo đảm môi trường học tập chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu đào tạo trong giai đoạn mới.

Song song với việc cải thiện cơ sở vật chất, nhà trường cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong dạy và học, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI). Năm học 2025-2026, phó hiệu trưởng phụ trách Công nghệ thông tin được giao xây dựng kế hoạch chi tiết, phối hợp với các doanh nghiệp lớn như Tập đoàn Samsung để triển khai những lớp học chuyên đề về AI.

Đây là sự tiếp nối từ những mô hình thử nghiệm đã được thực hiện trong năm trước, hứa hẹn đẩy mạnh hơn nữa trong năm học này. Nhà trường hướng đến việc trang bị cho học sinh những kiến thức và kỹ năng công nghệ tiên tiến, đáp ứng yêu cầu hội nhập trong kỷ nguyên số.

Thầy Hà Huy Phương - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh. Ảnh: website nhà trường

Để thực hiện hiệu quả chính sách thu hút nhân tài và nâng cao chất lượng đào tạo, Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh đã chủ động đẩy mạnh hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu. Bên cạnh đó nhà trường và tỉnh cũng có cơ chế riêng để nâng cao chất lượng đội ngũ.

“Trước hết, về mặt nhân sự, nhờ cơ chế thu hút nhân tài của tỉnh, nhà trường đã có thêm 3 tiến sĩ về giảng dạy ở các môn Toán, Vật lý, Hóa học. Song song với đó, trường cũng chủ động định hướng học sinh tích cực tham gia nghiên cứu khoa học cơ bản.

Nhà trường khuyến khích các em yêu thích khối tự nhiên tiếp tục theo học các ngành khoa học cơ bản tại những trường uy tín như Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội,... Đặc biệt, Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh có chính sách động viên học sinh đạt giải quốc gia hoặc quốc tế trở về công tác tại trường sau khi hoàn thành chương trình đại học. Một số cựu học sinh đạt giải quốc tế hiện đã về giảng dạy tại trường.

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới mô hình trường chuyên trong giai đoạn tới, nhà trường tăng cường liên kết với các trường đại học và viện nghiên cứu. Trong đó, trường có mối quan hệ thân thiết với Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, hợp tác trong việc giao lưu chuyên môn, đồng thời cùng phối hợp tuyển chọn những sinh viên sư phạm chất lượng cao đến thực tập. Sau quá trình thực tập, những sinh viên có phẩm chất tốt và năng lực làm việc hiệu quả sẽ được nhà trường xem xét đề xuất thu hút về làm việc chính thức.

Bên cạnh đó, nhà trường cũng tích cực tiếp cận các viện nghiên cứu hàng đầu như Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán, Viện Vật lý,... Gần đây, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán đã cùng nhà trường tổ chức một lớp bồi dưỡng cho học sinh yêu Toán khu vực phía Bắc.

Những mối liên hệ bước đầu này với các viện nghiên cứu và trường đại học lớn là nền tảng vững chắc để học sinh chuyên sớm được tiếp cận và tham gia vào môi trường nghiên cứu khoa học chuyên nghiệp”, thầy Phương cho hay.

Đình Nam

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/truong-chuyen-lam-gi-de-thuc-hien-duoc-yeu-cau-cua-nghi-quyet-71-post254754.gd