Đừng để quỹ trường, quỹ lớp trở thành áp lực

một ngày trướcBài gốc

Hoạt động trải nghiệm của học sinh Trường Tiểu học Quang Trung (phường Thuận Hóa)

Nỗi lo đầu năm học

Ngay từ cuộc họp phụ huynh đầu năm, ngoài các khoản bảo hiểm, học kỹ năng sống, tiếng Anh tăng cường, phí vệ sinh…, chị T. được thông báo đóng quỹ lớp hơn 500.000 đồng. Với thu nhập của người dân nông thôn, chị bảo, đây là khoản tiền không nhỏ. Nếu gia đình có 2 - 3 con đi học, số tiền ấy tăng lên đáng kể. Một phụ huynh còn đề xuất đóng thêm tiền làm mái che hành lang để các cháu đi học khỏi ướt mưa. Chị và vài phụ huynh khác thấy bất cập nhưng không dám nêu ý kiến trong cuộc họp. “Đa phần phụ huynh không ai có ý kiến, vì sợ bị cho là không hợp tác, sợ con mình trở nên khác biệt nên đành “cắn răng” đóng theo số đông”, chị T. chia sẻ.

Những ngày qua, một tài khoản Facebook đăng tải dự toán quỹ ban đại diện cha mẹ học sinh năm học 2025 - 2026 của một trường học trên địa bàn thành phố Huế. Một số phụ huynh bày tỏ ý kiến không đồng tình, cho rằng đây là dấu hiệu “lạm thu”. Trong khi ban đại diện cha mẹ học sinh khẳng định, kinh phí hoạt động theo đúng tinh thần Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) về ban hành Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh. Toàn bộ kinh phí đều được sử dụng để hỗ trợ hoặc phục vụ trực tiếp cho học sinh, đúng chủ trương xã hội hóa giáo dục.

Mặc dù Sở GD&ĐT luôn nhấn mạnh không để xảy ra tình trạng lạm thu, nhưng thực tế vẫn còn không ít phản ánh về việc thu - chi thiếu minh bạch, gây áp lực tài chính cho phụ huynh học sinh. Quỹ lớp, quỹ trường thường được cho là tự nguyện nhưng thực tế lại mang tính “bắt buộc ngầm”. Những phụ huynh có điều kiện đôi khi còn đề nghị nâng mức thu để tổ chức thêm hoạt động, mua sắm, trang bị cho lớp, vô tình tạo áp lực với những gia đình khó khăn.

Nhiều năm làm trưởng ban đại diện phụ huynh lớp, chị Ngọc Bích cho rằng, quỹ lớp khoảng 200.000 - 250.000 đồng/năm là hợp lý, đủ để tổ chức các hoạt động, kể cả liên hoan, khen thưởng. Nếu các khoản thu công khai, minh bạch và chi đúng cho các hoạt động, quỹ lớp vẫn có ý nghĩa tích cực. Không thu thì lớp sẽ thiếu kinh phí hoạt động nhưng nếu thu minh bạch phụ huynh sẵn sàng đồng hành.

Cần đúng tinh thần tự nguyện

Theo Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT, Ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp các khoản không theo nguyên tắc tự nguyện. Việc thu, chi kinh phí của Ban đại diện cha mẹ học sinh phải bảo đảm nguyên tắc công khai, dân chủ; không được quy định mức kinh phí ủng hộ bình quân cho phụ huynh.

Cũng phải nhìn nhận thẳng thắn rằng, đã có những trường hợp lạm thu khiến dư luận bức xúc nhưng đó chỉ là hiện tượng cá biệt. Khi nguồn lực của trường còn hạn chế, nếu chỉ vì sợ thu sai mà cấm thu hay có những phụ huynh cực đoan “tẩy chay” không đóng quỹ vì cho rằng tất cả các hoạt động đều là trách nhiệm của trường, việc tổ chức các hoạt động ở lớp là không cần thiết, thì người chịu thiệt thòi nhất chính là học sinh - đối tượng trung tâm của mọi hoạt động giáo dục. Thực tế, học sinh rất hứng khởi khi được tham gia các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm. Những dịp liên hoan trước khi nghỉ Tết hay cuối năm học là điều được các em chờ đón. Một phần thưởng xứng đáng cho sự nỗ lực của học sinh cũng là sự động viên, khích lệ cần có.

Theo ý kiến của chị Ngọc Bích, cần phân biệt rõ giữa lạm thu và huy động xã hội hóa. Việc đóng góp hợp lý, công khai, phù hợp với đa số thu nhập của người dân là điều có thể chấp nhận. Ngược lại, những khoản thu mang tính ép buộc là đi ngược tinh thần tự nguyện. Vì vậy, điều quan trọng không nằm ở việc có thu hay không thu, mà là thu như thế nào, quản lý ra sao, công khai và sử dụng vào mục đích gì.

Thực tế hiện nay, tại nhiều trường, ban đại diện cha mẹ học sinh vẫn tự đưa ra mức đóng góp rồi thông báo đến phụ huynh, trong khi chưa có sự bàn bạc, thống nhất hay đồng thuận rộng rãi. Cách làm này dễ gây hiểu lầm và tạo nên tâm lý bức xúc, bởi phụ huynh cảm thấy quyền được tham gia ý kiến của mình chưa được tôn trọng.

Quỹ lớp, quỹ trường chỉ thật sự có ý nghĩa khi được xây dựng trên tinh thần tự nguyện và phù hợp với khả năng của từng phụ huynh, tuyệt đối không nên cào bằng hay áp đặt. Khi mỗi khoản đóng góp được thực hiện với sự đồng thuận; mọi khoản chi được công khai, minh bạch và đều hướng đến lợi ích của học sinh, thì việc đóng góp đầu năm sẽ không còn là gánh nặng, mà trở lại đúng với giá trị ban đầu: là hành động sẻ chia, cùng chung tay với nhà trường vì môi trường học tập tốt đẹp hơn cho con em mình.

Bài, ảnh: MINH HIỀN

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/giao-duc/dung-de-quy-truong-quy-lop-tro-thanh-ap-luc-158874.html