Đường sắt đô thị Văn Cao - Hòa Lạc: Mang nhiều kỳ vọng

2 giờ trướcBài gốc

Ý nghĩa đặc biệt

Tuyến ĐSĐT số 5 có điểm đầu tại nút Văn Cao - Hoàng Hoa Thám, Ngọc Hà. Điểm cuối tại khu vực xã Yên Bài. Tuyến sẽ đi qua 19 phường, xã gồm: Tây Hồ, Ngọc Hà, Giảng Võ, Láng, Yên Hòa, Từ Liêm, Đại Mỗ, Tây Mỗ, Xuân Phương, Sơn Đồng, Dương Hòa, An Khánh, Quốc Oai, Kiều Phú, Tây Phương, Hạ Bằng, Hòa Lạc, Yên Xuân, Yên Bài.

Dự án có chiều dài khoảng 39,6km, gồm các đoạn đi ngầm, đi trên cao và mặt đất, với 20 nhà ga và 2 khu Depot tại Sơn Đồng và Hòa Lạc; thời gian thực hiện dự kiến đến năm 2030. Dự án có tổng mức đầu tư 73.200 tỷ đồng, được triển khai bằng nguồn vốn ngân sách kết hợp hình thức tổng thầu EPC, thể hiện quyết tâm và trách nhiệm cao của TP.

Phối cảnh Đường sắt đô thị Văn Cao - Hòa Lạc

Tuyến bắt đầu tại khu vực đường Văn Cao giao với đường Hoàng Hoa Thám, tuyến đi ngầm dưới đường Văn Cao, Liễu Giai, Nguyễn Chí Thanh, Trần Duy Hưng. Sau khi qua Trung tâm Hội nghị quốc gia tuyến chuyển sang đi trên mặt đất tại dải phân cách giữa đại lộ Thăng Long và cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình đến cuối tuyến. Dự án kết thúc tại ga S20 (địa bàn hai xã: Hòa Lạc, Yên Xuân), đồng thời có dự trù điều kiện để kéo dài tuyến đến khu vực Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam (địa bàn xã Yên Bài), đường sắt liên vùng Hà Nội - Phú Thọ trong tương lai khi có nhu cầu.

Phó Trưởng ban Quản lý ĐSĐT Hà Nội Lưu Trung Dũng cho biết, tuyến ĐSĐT số 5 sẽ kết nối thẳng từ khu vực trung tâm TP đến cửa ngõ phía Tây, phục vụ cho khu công nghệ cao Hòa Lạc, tăng cường giao thông cho khu vực còn rất nhiều tiềm năng phát triển nhưng phân bổ dân cư còn thưa thớt của 19 phường, xã nêu trên. Mặt khác, không chỉ là một công trình hạ tầng giao thông, tuyến ĐSĐT số 5 còn là trục kết nối của không gian phát triển, tri thức và đổi mới sáng tạo, mở ra hướng đi mới cho khu vực phía Tây Thủ đô.

“Với lợi thế của loại hình vận tải nhanh, khối lượng lớn, ĐSĐT Văn Cao - Hòa Lạc sẽ là tiền đề rất quan trọng tạo điều kiện cho việc di dời một số trường đại học, bệnh viện ra khỏi trung tâm TP, kéo dãn mật độ dân cư của khu vực đô thị lõi” - ông Lưu Trung Dũng nói.

Lãnh đạo UBND TP Hà Nội cho rằng, tuyến ĐSĐT số 5 là công trình hạ tầng chiến lược, có ý nghĩa quan trọng trong định hướng phát triển không gian đô thị và tổ chức giao thông bền vững của Thủ đô trong giai đoạn mới.

Tuyến được xác định là xương sống của khu vực phía Tây, kết nối Trung tâm chính trị - hành chính Ba Đình với đô thị vệ tinh Hòa Lạc, góp phần giảm tải áp lực giao thông, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội và hình thành cấu trúc đô thị đa cực, hiện đại. Dự án có ý nghĩa quan trọng về kết nối giao thông, bảo vệ môi trường, giảm phát thải và thực hiện các cơ chế, chính sách mới theo Luật Thủ đô năm 2024, Luật Đầu tư công năm 2024 và các Nghị quyết của Quốc hội.

Một vai trò rất quan trọng khác là tuyến ĐSĐT số 5 được lựa chọn làm tuyến ĐSĐT đầu tiên nghiên cứu, triển khai mô hình TOD (đô thị lấy vận tải hành khách công cộng nhanh, khối lớn làm hạt nhân trung tâm). Ông Lưu Trung Dũng chia sẻ, sở dĩ lấy tuyến ĐSĐT số 5 để khởi đầu cho mô hình TOD là vì dọc theo hành lang tuyến quỹ đất còn nhiều, không gian chờ thuận lợi cho quy hoạch và đầu tư, xây dựng đô thị mà không phải giải phóng mặt bằng lớn, không gây nhiều xáo trộn cho những “mảng đặc” dân cư cố hữu.

Đầu tư một lần hoàn chỉnh

Chuyên gia giao thông, thạc sĩ Lê Trung Hiếu chia sẻ, tuyến ĐSĐT số 5 Văn Cao - Hòa Lạc có rất nhiều lợi thế quan trọng, hứa hẹn sẽ sớm về đích và phát huy tối đa hiệu quả quả đầu tư. “Đây là tuyến ĐSĐT đầu tiên được nghiên cứu, lập dự án, đầu tư xây dựng một lần hoàn chỉnh toàn tuyến, không phải tách nhiều giai đoạn, lựa chọn nhiều nhà đầu tư như các tuyến số 2, số 3. Chính vì vậy khi đưa vào khai thác sẽ cho hiệu quả xuyên suốt, đầy đủ, tối đa” - ông Lê Trung Hiếu nói. Bên cạnh đó, việc đầu tư một lần cũng sẽ giúp dự án tránh được tình trạng chậm tiến độ như từng thấy ở một số tuyến ĐSĐT khác do phải làm thủ tục chuẩn bị đầu tư 2 lần, giải phóng mặt bằng 2 lần…

Một điều kiện quan trọng khác là quá trình chuẩn bị và triển khai dự án được thực hiện liên tục, kế thừa và điều chỉnh phù hợp với từng giai đoạn chính sách. Đặc biệt tuyến ĐSĐT được triển khai trong bối cảnh Hà Nội đã được Quốc hội thông qua Luật Thủ đô sửa đổi năm 2024; Nghị quyết số 188/2025/QH15 Thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới ĐSĐT tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Hà Nội cũng đã lập Đề án tổng thể phát triển mạng lưới ĐSĐT đến năm 2045 với “một kế hoạch, ba phân kỳ”, trong đó tuyến Văn Cao - Hòa Lạc sẽ được triển khai trước với nguồn vốn từ ngân sách kết hợp tổng thầu EPC.

Các chuyên gia còn cho rằng, để kêu gọi, thu hút nguồn vốn xã hội hóa cho lĩnh vực ĐSĐT, Nhà nước phải bỏ tiền làm trước một số tuyến “mồi” có vai trò hạt nhân để tăng tính hấp dẫn và hiệu quả đầu tư, và tuyến ĐSĐT số 5 Văn Cao - Hòa Lạc là một trong những tuyến như vậy. Tuyến số 5 chiếm vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống ĐSĐT của cả Thủ đô, kết nối trực tiếp với các tuyến ĐSĐT số 2, 3, 4, 6, 7, 8, 12 và tuyến Monorail M2.

Nó không chỉ tạo điều kiện cho người dân di chuyển nhanh chóng, thuận tiện từ các khu vực ngoại ô vào trung tâm TP mà còn giúp hành khách dễ dàng thay đổi lộ trình bằng cách chuyển tiếp sang các tuyến ĐSĐT khác. Do có tầm ảnh hưởng và vai trò quan trọng như vậy nên tuyến ĐSĐT số 5 được lựa chọn để đưa vào danh mục ưu tiên đầu tư trước và sử dụng nguồn vốn ngân sách.

Ngay sau lễ khởi công, ngày 20/12, tuyến ĐSĐT số 5 Văn Cao - Hòa Lạc đã được Ban Quản lý ĐSĐT Hà Nội chuyển trạng thái từ chuẩn bị sang triển khai hiện trường. Những mũi khoan khảo sát đầu tiên được triển khai đồng loạt, mở ra giai đoạn hành động quyết liệt, cho thấy quyết tâm cao của Hà Nội trong việc đưa công trình hạ tầng chiến lược này sớm đi vào quỹ đạo thi công thực chất. Các đơn vị cũng đặt kỳ vọng sẽ hoàn thành dự án vượt tiến độ ít nhất 6 tháng.

Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội đã tạo ra hành lang pháp lý mới, tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục, giúp Hà Nội chủ động, quyết liệt hơn trong phát triển hệ thống ĐSĐT - lĩnh vực then chốt của giao thông công cộng hiện đại. Bên cạnh đó HĐND TP Hà Nội cũng đã thông qua Nghị quyết danh mục các công trình ngầm ưu tiên đầu tư. Trong đó ưu tiên số một là công trình ngầm của các dự án ĐSĐT. Đây là điều kiện rất quan trọng để tháo gỡ về giải phóng mặt bằng các công trình ngầm, vốn được xem như những “nút thắt chìm” rất khó khăn của ĐSĐT.

Chuyên gia giao thông, thạc sĩ Lê Trung Hiếu

Ngọc Hải

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/duong-sat-do-thi-van-cao-hoa-lac-mang-nhieu-ky-vong.942772.html