Khu vực công viên Biên Hùng, một trong những điểm ngập trước đây đã được khắc phục. Ảnh: CTV
Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, hạ tầng thoát nước còn hạn chế và tác động khó lường của biến đổi khí hậu, những kết quả bước đầu nêu trên là cơ sở để tỉnh tiếp tục triển khai các giải pháp chống ngập đồng bộ và hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Nhiều điểm ngập đã được xử lý
Trước tình trạng sau mỗi lần mưa lớn, ngập úng xuất hiện tại nhiều khu vực, đặc biệt là ở đô thị, gây khó khăn cho sinh hoạt của người dân, ảnh hưởng trực tiếp đến giao thông, sản xuất, kinh doanh và môi trường đầu tư của tỉnh, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 25.
Tại nghị quyết này, HĐND tỉnh đưa ra các giải pháp đi kèm với trách nhiệm thực hiện của cơ quan, đơn vị liên quan. Trọng tâm đối với UBND tỉnh là chỉ đạo các sở, ngành và địa phương tập trung triển khai thực hiện hoàn thành các công trình thoát nước đã có chủ trương đầu tư, có giải pháp khắc phục những điểm ngập phát sinh mới, tái ngập. Sở Xây dựng chủ trì theo dõi và phối hợp với địa phương, đơn vị liên quan triển khai thực hiện giải pháp và đề xuất UBND tỉnh xử lý triệt để ngập úng tại các đô thị.
Tỉnh đang nghiên cứu triển khai hệ thống cảnh báo ngập thông minh và bản đồ thoát nước số hóa để nâng cao hiệu quả kiểm soát ngập trong thời gian tới.
Đồng chí NGUYỄN VĂN ÚT, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh
Sau 3 năm triển khai thực hiện nghị quyết, nhiều điểm ngập nặng đã được xử lý, số khác đang triển khai công trình thoát nước chống ngập. Nổi bật là Dự án Chống ngập khu vực suối Chùa, suối Bà Lúa và suối Cầu Quan (phường Phước Tân). Công trình đã thực hiện nạo vét, mở rộng lòng suối trên toàn tuyến, qua đó, từng bước khắc phục tình trạng ngập kéo dài tại các khu dân cư hai bên bờ suối. Hiện nay, đơn vị thi công đang hoàn thiện các hạng mục phụ trợ để dự án phát huy hiệu quả.
Công trình thoát nước chống ngập trên quốc lộ 51, đoạn từ chợ Long Bình Tân đến cầu Đen (phường Long Hưng) mới hoàn thành vào tháng 11-2025. Qua đó, đã giải quyết căn cơ tình trạng ngập trước Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh và khu vực khu phố Bình Dương, góp phần đảm bảo an toàn giao thông trên tuyến đường huyết mạch kết nối Đồng Nai với Thành phố Hồ Chí Minh.
Một công trình thoát nước chống ngập khác đang được triển khai thi công trên tuyến đường Lê Duẩn, đoạn qua Trung tâm Văn hóa - Thông tin - Thể thao xã Long Thành. Theo báo cáo của đơn vị thi công, công trình hiện đạt khoảng 30% khối lượng, cơ bản thu gom được nước mưa, giảm đáng kể tình trạng ngập cho khu vực.
Báo cáo giải trình kết quả thực hiện Nghị quyết số 25 của UBND tỉnh phục vụ Kỳ họp thứ 8 HĐND tỉnh (cuối năm 2025) cho thấy, so với năm 2024, có 9 điểm ngập được xóa. Mặc dù vậy, tại các phường trung tâm tỉnh (thành phố Biên Hòa cũ), xã Long Thành, xã Nhơn Trạch vẫn còn 18 điểm ngập. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc quy hoạch và đầu tư các dự án hạ tầng chưa thật sự đồng bộ; nhiều dự án đã được phê duyệt nhưng thiếu vốn hoặc vướng mặt bằng; tình trạng lấn chiếm kênh, rạch, hành lang suối còn diễn ra; công tác duy tu, nạo vét chưa được thực hiện thường xuyên.
Tiếp tục ưu tiên cho dự án chống ngập
Theo báo cáo của Sở Xây dựng trả lời chất vấn phục vụ Kỳ họp thứ 8, HĐND tỉnh cuối năm 2025, thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp chủ đầu tư để nắm bắt, tháo gỡ kịp thời các vướng mắc làm chậm tiến độ triển khai dự án. Đồng thời rà soát cụ thể các dự án còn vướng mặt bằng để báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan liên quan tháo gỡ.
Dự án Nạo vét suối Cầu Quan trên địa bàn phường Phước Tân đang trong giai đoạn hoàn thiện.
Ngoài ra, Sở Xây dựng tiếp tục đôn đốc các chủ đầu tư công trình thoát nước tập trung nhân lực, vật lực dồn toàn lực đẩy nhanh thi công để hoàn thành công trình đưa vào sử dụng. Phối hợp với UBND các xã, phường thường xuyên kiểm tra và chấn chỉnh, xử lý ngay các trường hợp xây dựng lấn chiếm làm hẹp dòng chảy là nguồn tiếp nhận tiêu thoát nước cho khu vực; tăng cường nạo vét, khơi thông dòng chảy để tăng năng lực thoát nước cho hệ thống thoát nước trước mùa mưa năm 2026.
Về lâu dài, Sở Xây dựng cho rằng, cần rà soát các quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất để tính toán lại hệ thống thoát nước cho phù hợp với lưu vực thoát nước; đề xuất các dự án chống ngập theo mức độ ưu tiên để đầu tư, tiến tới đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng khung - thoát nước nhằm đảm bảo thoát nước bền vững, tránh đầu tư manh mún không triệt để. Sở Xây dựng cũng kiến nghị HĐND tỉnh, UBND tỉnh xem xét đưa các dự án chống ngập, tiêu thoát lũ vào danh mục dự án cấp bách để được ưu tiên bố trí vốn và có cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
Một số giải pháp phi công trình cần được thực hiện như: tăng diện tích cây xanh, mặt thấm nước, hồ điều hòa vào các đồ án quy hoạch xây dựng; đồng thời áp dụng tiêu chuẩn thiết kế thoát nước theo chuẩn khí hậu mới (TCVN sau năm 2025) để hướng đến phát triển đô thị bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Tại Kỳ họp thứ 8, HĐND tỉnh, đồng chí Nguyễn Văn Út, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng: Việc đẩy nhanh các dự án chống ngập không chỉ nhằm giải quyết những “điểm nghẽn” hạ tầng trước mắt mà còn là yếu tố then chốt nâng cao chất lượng sống của người dân, tạo nền tảng thu hút đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục ưu tiên cho các dự án chống ngập. Một hướng đi mới đang được tỉnh nghiên cứu là đầu tư hệ thống cảnh báo ngập thông minh và xây dựng bản đồ thoát nước số hóa. Khi được triển khai, các công cụ này sẽ giúp cơ quan quản lý theo dõi, dự báo tình trạng ngập theo thời gian thực, từ đó, chủ động điều tiết, ứng phó kịp thời trong các tình huống mưa lớn, triều cường.
Đồng Nai đang hướng tới mục tiêu phát triển xanh, bền vững. Trong điều kiện này, các công trình thoát nước, chống ngập sẽ trở thành những hạ tầng chiến lược. Khi được đầu tư bài bản, đúng chuẩn và vận hành hiệu quả, hạ tầng thoát nước sẽ góp phần nâng tầm diện mạo đô thị và củng cố niềm tin của người dân vào sự đồng hành của chính quyền.
Hoàng Lộc