Dương Văn Thái, nhà sáng lập 3D Thinking.
Kỹ sư cơ khí tìm lối đi tại thị trường ngách
Tốt nghiệp kỹ sư ngành cơ khí, Dương Văn Thái rời quê lên Hà Nội, bắt đầu sự nghiệp tại một công ty thiết kế. Một năm sau, anh rẽ hướng làm freelancer (lao động tự do), hợp tác với nhiều doanh nghiệp nước ngoài trong mảng thiết kế sản phẩm cơ khí. Sau ba năm tích lũy kinh nghiệm, năm 2018 anh chính thức khởi nghiệp với 3D Thinking - một công ty nhỏ chuyên thiết kế sản phẩm cơ khí cho khách hàng nước ngoài.
Những ngày đầu khởi nghiệp, 3D Thinking chỉ có bốn thành viên làm việc trong một căn phòng thuê vài chục mét vuông. Không xưởng, không kho bãi, không thiết bị, họ chỉ có đam mê và tinh thần “làm thật, học thật”. “Khách hàng đầu tiên của chúng tôi là vài công ty nhỏ ở Mỹ, chính họ đã giúp tôi hiểu rằng, chất lượng là con đường duy nhất để tồn tại”, anh Thái kể.
Tuy nhiên, vào năm 2020, dịch Covid-19 khiến các nhà máy nước ngoài tạm dừng hoạt động, đơn hàng sụt giảm về không. Đứng trước nguy cơ đóng cửa, anh Thái chọn một hướng đi táo bạo: Chuyển sang phân phối và cung cấp thiết bị in 3D - một lĩnh vực còn rất mới tại Việt Nam.
Tôi luôn tin, trong khủng hoảng cũng có cơ hội. Nếu dám bước, dám làm, thì công nghệ không phải là rào cản, mà là cánh cửa.
- Dương Văn Thái, nhà sáng lập 3D Thinking
“Khó khăn lớn nhất là vượt qua nỗi sợ hãi của chính mình”, nhà sáng lập sinh năm 1990 nhớ lại. Anh bán vàng cưới, dồn vốn hơn 200 triệu đồng để nhập lô máy in 3D đầu tiên. Lúc ấy, thị trường chỉ có 2-3 công ty, nên còn đủ chỗ cho doanh nghiệp non trẻ của anh Thái. Tuy nhiên, không may mắn là lô hàng tiêu thụ chậm, do các sản phẩm nhập về có giá thành quá cao, lên tới gần 20 triệu đồng mỗi máy. Từ lần vấp ngã này, nhà sáng lập chủ động điều chỉnh chiến lược, chuyển sang các dòng máy phổ thông giá chỉ 3-4 triệu đồng, phù hợp hơn với khách hàng Việt.
Đến nay, anh Thái tự tin cho biết, 3D Thinking đã nằm trong top thương hiệu phân phối máy in 3D uy tín tại thị trường Việt Nam. Doanh nghiệp được nhiều khách hàng chủ động tìm đến, trong đó có thể chia thành một số nhóm cơ bản.
Thứ nhất là những cá nhân yêu thích các sản phẩm in 3D và tự máy mò, sản xuất cho riêng mình.
Thứ hai, các trường học quốc tế, và một số trường học công lập, cần dùng máy in 3D cho môn học Steam.
Thứ ba, một số công ty dùng chính máy in 3D để in sản phẩm mẫu trước khi sản xuất sản phẩm theo số lượng lớn. Cá biệt, có những công ty nhập của 3D Thinking 300-400 máy in 3D để tự tạo ra một nhà xưởng sản xuất quy mô nhỏ.
Theo anh Thái, như bình thường, nếu sản xuất số lượng lớn khoảng trên 1.000 sản phẩm, các công ty cần phải làm khuôn -một trong những khâu tốn rất nhiều chi phí, sau đó mới có thể sản xuất hàng loạt. Tuy nhiên, nếu sản xuất số lượng nhỏ, việc làm khuôn có thể không tối ưu chi phí, thay vào đó, công ty dùng luôn máy in 3D để sản xuất vài trăm sản phẩm. Hiện tại, 3D Thinking không chỉ bán máy in 3D, mà còn mở rộng sang một số dòng máy mới như máy quét 3D, gần đây là máy khắc laser cá nhân. Ngoài ra, startup cũng cung cấp dịch vụ thiết kế và in 3D cho khách hàng.
Tự tin cạnh tranh bằng chất xám
Sau 5 năm chuyển hướng, 3D Thinking đã phát triển từ một văn phòng nhỏ thành doanh nghiệp có hệ thống phòng ban bài bản, xưởng in 3D, kho vật tư và đội ngũ kỹ sư chuyên nghiệp. Các kỹ sư của Công ty đều tốt nghiệp từ Đại học Bách khoa và Đại học Công nghiệp Hà Nội - nền tảng giúp họ tự tin cạnh tranh bằng chất lượng kỹ thuật.
“Máy in 3D thì ai cũng có thể bán, nhưng chúng tôi có đội ngũ hiểu rõ công nghệ, đủ năng lực hỗ trợ khách hàng tối đa”, anh Thái chia sẻ. Chính điều này giúp nhiều doanh nghiệp vẫn tin tưởng duy trì hợp tác với start-up từ giai đoạn năm 2020 đến nay, thậm chí có doanh nghiệp từng thử chuyển sang các nhà cung cấp khác, sau đó họ vẫn quay về với 3D Thinking.
Theo dữ liệu của Research and Markets, thị trường in 3D toàn cầu đạt quy mô 16,75 tỷ USD năm 2022 và dự kiến tăng trưởng hơn 23% mỗi năm đến 2030. Tại Việt Nam, quy mô thị trường mới đạt khoảng 140 triệu USD năm 2024, nhưng dự báo sẽ vượt 700 triệu USD vào năm 2033. Với tốc độ phát triển này, cơ hội cho các doanh nghiệp tiên phong như 3D Thinking là rất lớn - đặc biệt khi nhu cầu ứng dụng in 3D đã lan rộng sang lĩnh vực giáo dục, nghiên cứu, y tế và sản xuất linh kiện nhanh.
Với riêng nhà sáng lập, anh nhận thấy thị trường máy in 3D tại Việt Nam ghi nhận sự quan tâm ngày càng tăng từ các cá nhân và doanh nghiệp, thậm chí có những gia đình đã bắt đầu tự mua máy in 3D để phục vụ việc học tập của con cái, dù em bé mới khoảng 5-6 tuổi.
Tiềm năng từ một thị trường đang phát triển như Việt Nam giúp 3D Thinking liên tục tăng trưởng. Tính đến thời điểm hiện tại, startup đã hoàn thành kế hoạch doanh thu cả năm và vừa mở thêm chi nhánh tại TP.HCM, thị trường mà anh Thái đánh giá là năng động và “chịu chi” hơn so với Hà Nội. “Có doanh nghiệp chuyển khoản trăm triệu đặt máy mà chưa từng gặp chúng tôi trực tiếp. Đó là sự tin tưởng mà tôi rất trân trọng”, anh nói.
Tuy nhiên, anh Thái không giấu nỗi lo trước sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp Trung Quốc, những đối thủ có lợi thế về vốn, công nghệ và sẵn sàng chịu lỗ để chiếm lĩnh thị trường. “Thị trường thay đổi nhanh, nên mình chỉ có cách là thiên biến vạn hóa, rồi cũng sẽ tìm được lối ra”, anh trần tình.
Nhìn lại hành trình 7 năm khởi nghiệp, Dương Văn Thái coi những tháng ngày gian khó là “nền móng quý giá” của 3D Thinking. Anh vẫn duy trì thói quen hàng tháng tự đứng lớp đào tạo đội ngũ thiết kế. “Công nghệ thay đổi từng ngày. Một chiếc máy in còn ‘hot’ năm ngoái, năm nay đã có phiên bản mới. Nếu không cập nhật, sẽ bị bỏ lại phía sau”, nhà sáng lập chia sẻ.
Nhung Bùi