Trong một cú sụt giảm chóng mặt chưa từng có kể từ tháng 11/2021, Elon Musk – CEO của Tesla và SpaceX – đã chứng kiến giá trị tài sản cá nhân "bốc hơi" 52 tỷ USD chỉ trong vòng 24 giờ, theo Chỉ số Tỷ phú Bloomberg. Nguyên nhân không chỉ đến từ sự sụt giảm 14% cổ phiếu Tesla, mà còn đến từ một mối đe dọa lớn hơn: cuộc đối đầu công khai và ngày càng căng thẳng với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Với hơn 334 tỷ USD tài sản ròng tính đến ngày 5/6, Musk vẫn là người giàu nhất thế giới. Nhưng mức giảm sốc này – đứng thứ hai trong lịch sử Chỉ số Bloomberg – là dấu hiệu rõ ràng cho thấy các xung đột chính trị và cá nhân có thể tác động mạnh mẽ ra sao đến thị trường và các tập đoàn công nghệ hàng đầu.
Chỉ vài năm trước, Elon Musk và Donald Trump còn xuất hiện thân thiết tại Nhà Trắng. Giờ đây, mọi thứ đã đổi chiều khi Musk lên tiếng chỉ trích dự luật ngân sách của Trump – người đang kỳ vọng quay trở lại ghế Tổng thống. Đáp lại, Trump không ngần ngại đe dọa cắt toàn bộ các hợp đồng và khoản trợ cấp chính phủ dành cho các công ty của Musk.
“Cách tiết kiệm ngân sách đơn giản nhất là dừng ngay các khoản tài trợ cho Elon”, Trump viết trên mạng xã hội Truth Social. “Thật ngạc nhiên là chính quyền Biden còn chưa làm điều đó!”.
Ngay lập tức, thị trường phản ứng dữ dội. Cổ phiếu Tesla mất hơn 14% giá trị, tương đương 230 tỷ USD vốn hóa bốc hơi, khi nhà đầu tư lo sợ các hành động trả đũa của Trump có thể làm tổn hại nghiêm trọng đến tương lai của Tesla – đặc biệt trong bối cảnh hãng đang đặt cược lớn vào công nghệ xe tự hành với dự án "robotaxi" tại Texas.
Theo Dan Ives, chuyên gia phân tích tại Wedbush Securities, nếu Trump thực sự hành động, Tesla có thể đối mặt với môi trường pháp lý và tài chính khắc nghiệt hơn. “Toàn bộ kế hoạch triển khai robotaxi ở 20-25 thành phố trong năm tới sẽ bị chậm lại nếu môi trường chính trị trở nên tiêu cực hơn”.
Không dừng lại ở Tesla, SpaceX – công ty tên lửa tư nhân đang phụ trách nhiều dự án lớn của NASA – cũng nằm trong tầm ngắm. Các hợp đồng hàng tỷ USD để đưa phi hành gia lên Trạm Vũ trụ Quốc tế và phát triển tàu đổ bộ Mặt trăng giờ đây có thể bị xem xét lại.
Thậm chí, Starlink – dịch vụ internet vệ tinh của Musk – cũng đang hưởng lợi từ các thỏa thuận quốc tế có sự hậu thuẫn gián tiếp từ mối quan hệ trước đây với Trump. Từ Saudi Arabia đến Pakistan, các thỏa thuận gần đây diễn ra trùng với thời điểm Trump tăng cường áp lực lên các nước này về thương mại và chính sách đối ngoại.
Tesla từng thăng hoa sau chiến thắng bầu cử của Trump, cổ phiếu đạt đỉnh vào tháng 12/2016. Nhưng khi Musk tham gia nhóm cắt giảm chi tiêu liên bang và những phát ngôn chính trị ngày càng gây tranh cãi, mọi thứ đảo chiều.
Việc tập trung trở lại vào sản phẩm lõi và hứa hẹn robotaxi từng giúp cổ phiếu phục hồi nhẹ thời gian gần đây. Tuy nhiên, biến động chính trị mới nhất cho thấy: những bước đi táo bạo về công nghệ vẫn không thể bảo vệ Tesla khỏi những cơn địa chấn đến từ Washington.
Trong một thế giới nơi ranh giới giữa doanh nghiệp và chính trị ngày càng mờ nhạt, Elon Musk đang học một bài học đắt giá: giàu có không đồng nghĩa với miễn nhiễm trước sóng gió quyền lực. Và với 52 tỷ USD vừa mất đi, bài học đó đang được viết bằng cái giá quá đắt.
Minh Quân