Ảnh: OP
Sáng kiến này, được công bố hôm 31/7, sẽ được xây dựng dựa trên chương trình AggregateEU năm 2022 của Liên minh châu Âu, vốn được triển khai nhằm điều phối việc mua khí sau khi nổ ra xung đột Nga-Ukraine.
Người phát ngôn của EC cho biết, một phiên bản tập trung vào LNG từ Mỹ có thể bắt đầu sớm nhất vào tháng 9 nếu có đủ sự quan tâm. "Chúng tôi sẵn sàng thực hiện điều đó", người này nói, đồng thời cho biết thêm EU có thể kết nối người mua châu Âu với các nhà cung cấp LNG của Mỹ cho đến năm 2050.
Vấn đề là: khối lượng khí mà EU cam kết mua đang bị chỉ trích là hoàn toàn phi thực tế.
Theo thỏa thuận thương mại quan trọng được ký dưới thời chính quyền Trump vào Chủ nhật vừa qua, EU đặt mục tiêu mua 250 tỷ USD năng lượng Mỹ - bao gồm LNG, dầu thô và nhiên liệu hạt nhân - mỗi năm trong ba năm liên tiếp. Con số này cao gấp hơn ba lần so với tổng nhập khẩu năng lượng từ Mỹ của EU vào năm ngoái, vốn chỉ đạt 76 tỷ USD theo số liệu của Eurostat.
Các chuyên gia phân tích cho rằng mục tiêu này, nói ngắn gọn, là "phi thực tế".
Ngay cả sau nhiều năm mở rộng, tổng giá trị xuất khẩu năng lượng toàn cầu của Mỹ trong năm 2024 cũng chỉ đạt 318 tỷ USD. Và dù công suất xuất khẩu LNG của Mỹ đang tăng nhờ các dự án như Golden Pass, Corpus Christi Giai đoạn 3 và Plaquemines LNG, những dự án này cũng không thể sớm mang lại đủ nguồn cung để đáp ứng nhu cầu khổng lồ từ EU trong ngắn hạn.
Mặc dù các doanh nghiệp vẫn có quyền tự do lựa chọn nhà cung cấp, Ủy ban cho biết họ có thể triển khai vòng mua LNG tập thể ngay trong tháng 9 nếu có đủ nhu cầu. Một nền tảng riêng để thực hiện điều này chưa được phê duyệt, nhưng các quan chức cho biết nó có thể được triển khai nhanh chóng.
Về lý thuyết, động thái gom nhu cầu của EC có thể giúp cải thiện sức mạnh đàm phán và phù hợp hơn với các hợp đồng dài hạn. Nhưng trên thực tế, khi công suất LNG ngắn hạn của Mỹ gần như đã khai thác hết, và các nước châu Á đang trả giá cao hơn, Brussels có thể chỉ đang tổ chức một danh sách chờ… lớn hơn.
Dù EC khẳng định rằng thỏa thuận này sẽ không làm ảnh hưởng đến các mục tiêu khí hậu, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi - không chỉ về khí thải, mà còn về việc liệu có đủ khí để đáp ứng cam kết hay không.
Như một nhà phân tích đã nhận xét trong tuần này: "Châu Âu đang muốn mua nhiều khí Mỹ hơn mức thực tế đang tồn tại".
Bình An