EVN giải thích khoản lỗ hơn 44.000 tỷ đồng

6 giờ trướcBài gốc

Chi phí nhiên liệu đầu vào tăng vọt

Chi phí khâu phát điện của EVN biến động mạnh trong giai đoạn 2022 - 2023 khi giá các nhiên liệu đầu vào tăng vọt.

EVN cho biết dưới tác động của hiện tượng El Nino, tỷ trọng đóng góp vào cơ cấu nguồn điện của thủy điện - nguồn điện giá rẻ - đã giảm từ từ 38% (năm 2022) xuống còn 30,5% (năm 2023). Để đảm bảo đáp ứng nhu cầu năng lượng, Tập đoàn đã phải tăng cường huy động từ nguồn nhiệt điện cũng như tích cực đa dạng hóa nguồn cung từ năng lượng tái tạo và nhập khẩu điện. Theo đó, tỷ trọng trong cơ cấu nguồn điện của nguồn nhiệt điện tăng mạnh từ 46,6% (năm 2022) lên 53,7% (năm 2023).

Tuy nhiên, giá các loại nhiên liệu đầu vào của nguồn nhiệt điện (than, dầu, khí) đã tăng cao đột biến trong giai đoạn 2022 - 2023 dưới tác động của cuộc xung đột quân sự Nga - Ukraine.

Cụ thể, chỉ số giá than Newcastle - giá than tiêu chuẩn giao dịch trên thị trường quốc tế - bình quân cả năm 2022 đã tăng 3,65 lần và năm 2023 tăng 1,73 lần so với bình quân giai đoạn 2020 - 2021; đỉnh điểm, chỉ số này đạt tới 440 USD/tấn.

Giá than trong nước được EVN mua từ Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Tổng Công ty Đông Bắc cũng tăng từ 35% - 46% (tùy từng loại than) so với năm 2021.

Đồng thời, giá dầu thô Brent bình quân cả năm 2022 tăng 1,79 lần; năm 2023 tăng 1,46 lần so với bình quân giai đoạn 2020 - 2021. Tương tự, giá dầu HFSO tăng bình quân 2022 tăng 1,58 lần; năm 2023 tăng 1,38 lần so với bình quân giai đoạn 2020 - 2021.

Trữ lượng khí Lô 06.1 giá rẻ thuộc bể Nam Côn Sơn suy giảm mạnh nên các nhà máy điện khí phải tiếp nhận nhiều khí từ các bể Hải Thạch - Mộc Tinh, Sao Vàng - Đại Nguyệt và Đại Hùng, Thiên Ưng có giá cao hơn nhiều.

Giá thành điện thương điện các năm từ 2021 đến 2023. (Nguồn: EVN)

Những yếu tố này đã đẩy chi phí khâu phát điện, vốn chiếm tới 83% giá thành điện, tăng cao, theo EVN. Cũng theo Tập đoàn này, tổng sản lượng điện mua từ các nhà máy hạch toán phụ thuộc Công ty mẹ EVN cũng như các Tổng Công ty phát điện thuộc EVN chiếm từ 42% - 46% tổng sản lượng toàn hệ thống trong giai đoạn 2022 - 2023, còn lại là được mua từ các đối tác bên ngoài EVN.

Giá bán điện thấp hơn giá thành sản xuất trong thời gian dài

Mặc dù chi phí đầu vào tăng nhưng giá bán điện thương phẩm lại thấp hơn giá thành điện trong giai đoạn 2022 - 2023, EVN cho biết. Cụ thể, giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2022 là 2.032,26 đồng/kWh; trong khi đó, giá bán điện thương phẩm là 1.698,45 đồng/kWh, thấp hơn 149,53 đồng/kWh. Trong khi đó, giá bán lẻ điện tới người tiêu dùng không được điều chỉnh, giữ nguyên từ tháng 3/2019, để ổn định kinh tế vĩ mô.

Đến năm 2023, mặc dù giá bán lẻ điện đã được điều chỉnh 2 lần với tổng mức tăng là 7,5% nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với kết quả tính toán giá điện bình quân theo Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg. Do đó, EVN vẫn lỗ 135,33 đồng/kWh, khiến doanh thu từ việc tăng giá bán lẻ điện trong năm 2023 không đủ bù đắp chi phí sản xuất kinh doanh.

Theo EVN, trong hai năm này doanh thu từ các hoạt động liên quan đến sản xuất kinh doanh điện của họ khoảng 10.000-12.000 tỷ đồng, giúp giảm bớt phần nào áp lực chi phí. Song sau khi trừ đi phần bù đắp này, họ vẫn còn khoảng 44.000 tỷ đồng chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đủ trong các lần điều chỉnh giá điện.

Do đó, việc bị treo khoản lỗ lớn, theo đại diện EVN, khiến ảnh hưởng tới bảo toàn, phát triển vốn đầu tư của Nhà nước tại doanh nghiệp, vay vốn làm các dự án nguồn điện lớn, cấp bách giai đoạn tới như nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuật 1 và 2, LNG Quảng Trạch 2 và 3, mở rộng các nhà máy thủy điện hiện hữu...

“Theo điểm 2 Điều 52 Luật Điện lực năm 2024 “Giá bán lẻ điện được phản ánh và điều chỉnh kịp thời theo biến động thực tế của thông số đầu vào, bù đắp chi phí hợp lý, hợp lệ với lợi nhuận hợp lý để bảo toàn, phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của từng thời kỳ và cấp độ thị trường điện cạnh tranh” và căn cứ Luật số 68/2025/QH15 - Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp thì doanh nghiệp có trách nhiệm bảo toàn và phát triển vốn; để đảm bảo nguồn lực đầu tư các dự án nguồn điện được Chính phủ, Bộ ngành giao đầu tư trong thời gian tới để đảm bảo cung cấp điện cho đất nước thì việc sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2025/NĐ-CP cho phép tính các khoản chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đầy đủ trong các lần điều chỉnh giá điện trước đây vào phương án giá điện trong các lần tiếp theo là cần thiết và phù hợp theo các quy định”, EVN cho biết.

Duy Quang

Nguồn Tạp chí Công thương : https://tapchicongthuong.vn/evn-giai-thich-khoan-lo-hon-44-000-ty-dong-218676.htm