Giải mã nguyên nhân ẩn sau việc có người ăn rất ít vẫn tăng cân
Getty Images
Giảm cân không chỉ đơn thuần là vấn đề ăn ít hay ăn nhiều, mà còn bị chi phối bởi hàng loạt yếu tố như sinh học, lối sống và trạng thái tâm lý.
Nhiều người thường cảm thấy băn khoăn: “Tại sao tôi ăn rất ít mà vẫn tăng cân, thậm chí còn tăng nhanh?” Đây không phải là lời viện cớ, mà thực chất là một hiện tượng có thể được giải thích dựa trên cơ sở khoa học.
Hãy cùng khám phá những nguyên nhân thực sự đằng sau việc bạn tăng cân dù ăn ít.
1. Ăn ít nhưng chọn sai thực phẩm
Bạn có thể ăn với số lượng ít nhưng lại chọn sai về chất lượng dinh dưỡng. Những thực phẩm tưởng chừng như nhỏ gọn nhưng lại chứa hàm lượng cao các calo rỗng, tức là loại calo không cung cấp giá trị dinh dưỡng cần thiết. Điển hình như bánh quy, bánh mỳ trắng, đồ ăn vặt, món chiên rán; các loại đồ uống như trà sữa, nước ép đóng hộp, càphê thêm nhiều kem; hoặc những món ăn có ít khẩu phần nhưng lại giàu đường và chất béo bão hòa.
Các loại thực phẩm này không chỉ gây dễ tích mỡ mà còn đặc biệt làm tăng lượng mỡ ở vùng bụng, cho dù bạn chỉ tiêu thụ một lượng nhỏ mỗi ngày.
(Ảnh: Vietnam+)
2. Cơ thể tự làm chậm lại tốc độ trao đổi chất
Khi bạn duy trì chế độ ăn quá ít trong một khoảng thời gian dài, cơ thể sẽ tự động điều chỉnh bằng cách làm chậm lại tốc độ trao đổi chất nhằm tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng. Điều này xuất phát từ cơ chế tự bảo vệ vốn có, khi cơ thể nhận định rằng bạn đang rơi vào trạng thái thiếu hụt dinh dưỡng nghiêm trọng hoặc bị bỏ đói.
Kết quả của quá trình này là lượng calo được đốt cháy sẽ giảm xuống, ngay cả khi bạn ở trạng thái nghỉ ngơi. Đồng thời, cơ thể có xu hướng tích trữ mỡ thừa nhiều hơn để chuẩn bị đối phó với những khoảng thời gian khó khăn tiềm tàng. Vì vậy, khi bạn quay trở lại chế độ ăn uống bình thường, nguy cơ tăng cân trở lại sẽ cao hơn rất nhiều.
Đây được xem như một cơ chế phòng vệ tự nhiên mà cơ thể kích hoạt để bảo vệ bạn khỏi tình trạng kiệt sức hoặc suy nhược do thiếu năng lượng kéo dài.
Điều này đặc biệt phổ biến và dễ xảy ra đối với những người áp dụng các phương pháp nhịn ăn hoặc chế độ ăn kiêng khắc nghiệt, hay đơn giản là nạp vào quá ít dinh dưỡng trong một thời gian kéo dài liên tục.
3. Rối loạn nội tiết tố hoặc bệnh lý chuyển hóa
Một số người mặc dù ăn ít nhưng vẫn tăng cân, điều này có thể xuất phát từ các yếu tố liên quan đến hormone hoặc các vấn đề bệnh lý như:
- Suy giáp (hypothyroidism): Làm chậm quá trình trao đổi chất, dẫn đến tích tụ mỡ trong cơ thể.
- Đề kháng insulin: Khiến cơ thể gặp khó khăn trong việc sử dụng năng lượng từ đường, làm tăng nguy cơ tích mỡ, đặc biệt ở vùng bụng.
- Mức cortisol cao (thường do stress): Kích thích cảm giác đói và khiến cơ thể dễ dàng dự trữ mỡ thừa.
- Ngoài ra, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) ở phụ nữ cũng là một nguyên nhân phổ biến, gây tăng cân dù chế độ ăn không thừa calo.
Nếu bạn nghi ngờ cân nặng của mình bị ảnh hưởng bởi các yếu tố y học, hãy thăm khám bác sỹ để được kiểm tra chi tiết về nội tiết và trao đổi chất.
4. Ngủ không đủ - cơ thể "giữ mỡ" để chống lại mệt mỏi
Thiếu ngủ hoặc không duy trì giờ giấc ngủ hợp lý có thể làm tăng hormone ghrelin (kích thích cảm giác đói) và giảm hormone leptin (điều tiết cảm giác no), đồng thời khiến cơ thể giảm năng lượng, dẫn đến ít vận động và tiêu hao ít calo hơn. Điều này còn làm tăng tích tụ mỡ, đặc biệt là mỡ nội tạng.
Ngay cả khi bạn ăn rất ít, việc thường xuyên ngủ dưới 6 tiếng mỗi ngày vẫn có khả năng khiến bạn tăng cân.
(Ảnh: Getty images)
5. Ít vận động - năng lượng nạp vào ít nhưng tiêu hao còn ít hơn
Phần lớn những người làm việc trong môi trường văn phòng có xu hướng ngồi tại chỗ trong thời gian dài, với tần suất vận động trong ngày thường rất hạn chế.
Mặc dù họ có thể duy trì chế độ ăn uống khoa học, kiểm soát khẩu phần ăn một cách cẩn thận, nhưng nếu không duy trì việc tập thể dục thường xuyên, không đi bộ đủ quãng đường cần thiết hoặc không đảm bảo các hoạt động thể chất cơ bản mỗi ngày, cơ thể dần rơi vào trạng thái tiêu hao năng lượng ở mức cực kỳ thấp.
Khi đó, lượng calo được sử dụng không đủ để thúc đẩy quá trình đốt cháy mỡ thừa, dẫn đến nguy cơ dễ dàng tích lũy mỡ và dẫn tới tình trạng tăng cân khó kiểm soát theo thời gian.
6. Ăn ít vào ban ngày nhưng ăn nhiều vào tối hoặc đêm
Nhiều người thường có thói quen bỏ bữa sáng hoặc bữa trưa, nhưng lại ăn rất nhiều vào buổi tối hoặc thường xuyên ăn vặt vào ban đêm. Điều này dễ dẫn đến tình trạng tăng đường huyết và lượng insulin vào thời điểm cơ thể ít hoạt động. Đồng thời, mỡ thừa cũng tích tụ nhanh chóng hơn vì cơ thể đang trong trạng thái "nghỉ" khi bạn nạp thêm calo.
Từ đó cho thấy thời điểm ăn uống có vai trò quan trọng không kém so với lượng thức ăn mà bạn tiêu thụ.
(Ảnh: Getty Images)
7. Căng thẳng, stress kéo dài
Căng thẳng có thể kích hoạt việc sản sinh hormone cortisol, một loại hormone có khả năng làm gia tăng cảm giác thèm ăn, đặc biệt là các món ăn có vị ngọt hay chứa nhiều chất béo. Điều này cũng khiến cơ thể có xu hướng tích trữ mỡ thừa, tập trung chủ yếu ở vùng bụng.
Ngoài ra, khi gặp vấn đề về giấc ngủ hoặc rơi vào tình trạng khó ngủ, bạn có thể dễ dàng bị cuốn vào việc ăn uống mất kiểm soát, dù bản thân luôn cảm thấy rằng mình đang duy trì chế độ ăn uống hợp lý và điều độ.
8. Các giải pháp dành cho người ăn ít nhưng vẫn tăng cân:
- Chú trọng chế độ ăn hợp lý, ưu tiên sử dụng thực phẩm tươi sống, giàu protein, rau xanh và chất xơ.
- Tuân thủ chế độ ăn đủ 3 bữa chính trong ngày, đặc biệt không bỏ qua bữa sáng.
- Tăng cường hoạt động thể chất như đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày hoặc tham gia các bài tập nhẹ nhàng.
- Đảm bảo ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng mỗi đêm và cố gắng duy trì thói quen đi ngủ sớm.
- Nếu có dấu hiệu nghi ngờ về rối loạn chuyển hóa, nên kiểm tra và điều chỉnh nội tiết tố để tìm hiểu nguyên nhân.
- Hạn chế căng thẳng bằng các phương pháp như thiền định, yoga hoặc thực hành hít thở sâu để kiểm soát mức độ cortisol trong cơ thể./.
(Vietnam+)
Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/giai-ma-nguyen-nhan-an-sau-viec-co-nguoi-an-rat-it-van-tang-can-post1045736.vnp
Tin khác
8 loại trái cây tốt nhất nên ăn trước khi ngủ giúp giảm mỡ bụng
6 giờ trước
Các thực phẩm giàu vitamin B12 bạn nên bổ sung hàng ngày
3 giờ trước
6 thực phẩm màu đen là 'vua bổ thận'
5 giờ trước
7 thực phẩm tốt cho tim bác sĩ khuyên dùng
6 giờ trước
Cuộc sống khốn khổ của những người tị nạn châu Phi khi viện trợ USAID bị cắt
5 giờ trước
10 giây hít thở buổi sáng: Bí quyết giảm mỡ hiệu quả cho phụ nữ sau tuổi 50
3 giờ trước