Đại diện cơ quan soạn thảo dự án luật có: Ủy viên Trung ương Đảng, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành nội dung họp về dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp. Ảnh: PHẠM THẮNG
Đề xuất cho phép áp dụng các biện pháp của Luật để xử lý các tình huống khẩn cấp ngay cả khi chưa ban bố tình trạng khẩn cấp
Báo cáo tại phiên họp, về một số nội dung lớn tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp, Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội cho biết, một số ý kiến cho rằng, khái niệm còn chung chung; có ý kiến đề nghị làm rõ tính hợp lý của việc xác định ngưỡng vượt quá phòng thủ dân sự cấp độ 3, mức độ thiệt hại để công bố tình trạng khẩn cấp; đề nghị nghiên cứu quy định khái niệm các loại tình trạng khẩn cấp để thống nhất với các biện pháp được áp dụng.
Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội cho rằng, việc xây dựng khái niệm về tình trạng khẩn cấp là vấn đề quan trọng của luật. Qua nghiên cứu kinh nghiệm các nước có luật về tình trạng khẩn cấp và rà soát các quy định về tình trạng khẩn cấp trong các luật chuyên ngành cho thấy, khái niệm về tình trạng khẩn cấp cần được khái quát cao, bao hàm được những yếu tố, đặc điểm quan trọng nhất của tình trạng khẩn cấp, như: Tình huống cấp bách, bất thường được cấp có thẩm quyền ban bố, công bố là tình trạng khẩn cấp; thuộc các lĩnh vực đặc biệt như: Quốc phòng; an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; thiên tai, y tế, môi trường, bức xạ, hạt nhân... phải áp dụng các biện pháp đặc thù, đặc biệt, cấp bách để ứng phó, khắc phục.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày tóm tắt báo cáo. Ảnh: PHẠM THẮNG
Về các biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp (Chương III), một số ý kiến đề nghị rà soát kỹ lưỡng để quy định các biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp, bảo đảm bao quát, tương ứng, phù hợp với các loại tình trạng khẩn cấp; một số ý kiến đồng tình và đề nghị tiếp tục làm rõ tính hợp lý của việc cho phép Thủ tướng Chính phủ được áp dụng các biện pháp chưa được luật quy định, đề nghị nghiên cứu quy định cho phép áp dụng các biện pháp trong tình trạng khẩn cấp để xử lý các tình huống, sự cố cấp bách khi chưa công bố tình trạng khẩn cấp.
Trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cho biết đã rà soát, đối chiếu với các luật chuyên ngành, chỉnh lý quy định về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ được áp dụng các biện pháp mà luật hiện hành chưa quy định, tại khoản 2 Điều 13, khoản 2 Điều 14 và khoản 3 Điều 15 của dự thảo Luật Chính phủ trình và bổ sung quy định Thủ tướng Chính phủ được áp dụng các biện pháp của tình trạng khẩn cấp để xử lý các sự cố, tình huống cấp bách khi chưa ban bố tình trạng khẩn cấp thành một điều mới...
Về quản lý nhà nước về tình trạng khẩn cấp, có ý kiến đề nghị rà soát quy định ngắn gọn nội dung về quản lý nhà nước, bảo đảm khái quát. Có ý kiến đề nghị giao Bộ Quốc phòng là cơ quan thường trực giúp Chính phủ quản lý nhà nước về tình trạng khẩn cấp.
Qua thảo luận, một số ý kiến đề xuất bổ sung các quy định cụ thể, như về biện pháp cấp bách, phân cấp, phân quyền cho địa phương, vai trò của Bộ Quốc phòng và thành lập Ban chỉ đạo để quản lý tình trạng khẩn cấp; thẩm quyền quyết định về tình trạng khẩn cấp...
Luật khi ban hành phải dễ thực hiện, không chồng chéo
Đại diện cơ quan soạn thảo dự án luật, Đại tướng Nguyễn Tân Cương cho biết: Cơ quan soạn thảo đã tiếp thu nghiêm túc các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ chín, Quốc hội khóa XV. Đồng thời, cơ quan soạn thảo phối hợp với Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội đã khảo sát tại một số đơn vị quân đội và địa phương để lắng nghe thêm ý kiến. Từ đó, Ban soạn thảo tiếp thu, chỉnh sửa dự thảo luật nghiêm túc, với quan điểm cầu thị, luật dễ thực hiện, không chồng chéo.
Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng báo cáo giải trình, tiếp thu tại phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG
Đại tướng Nguyễn Tân Cương nêu rõ, dự thảo luật chỉ quy định nguyên tắc chung, các vấn đề cụ thể được quy định rõ trong các luật chuyên ngành khác.
Đồng tình với quy định tại khoản 3, Điều 12 dự thảo Luật quy định cho phép Thủ tướng Chính phủ được áp dụng các biện pháp chưa được luật quy định, Đại tướng Nguyễn Tân Cương cho rằng, đây là cơ sở để chúng ta vận dụng được các biện pháp trong tình huống chưa ban bố được tình trạng khẩn cấp. Điều này rút kinh nghiệm trong giai đoạn xảy ra đại dịch Covid-19. “Nếu diễn ra trong lúc cấp bách quá, đe dọa tới an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, thì có thể Thủ tướng quyết định ngay, sau phải báo cáo cấp có thẩm quyền trong thời gian sớm nhất. Như vậy sẽ mang tính chủ động và gắn trách nhiệm của người đứng đầu về các quyết định của mình”, Đại tướng Nguyễn Tân Cương nhấn mạnh.
Đại tướng Nguyễn Tân Cương cũng làm rõ các vấn đề liên quan đến quy định về phân cấp, phân quyền cho các địa phương, về Ban chỉ đạo để quản lý tình trạng khẩn cấp; quỹ để hỗ trợ việc áp dụng các biện pháp trong tình trạng khẩn cấp...
Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương kết luận nội dung họp. Ảnh: PHẠM THẮNG
Kết luận nội dung này, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo, thẩm tra trong việc tiếp thu, chỉnh lý dự án luật rất sâu, kỹ, có tính khoa học. Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Ủy Ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp, bảo đảm tính khoa học, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, bảo đảm chất lượng dự án luật để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ mười.
VŨ DUNG